Սուիցիդալ ռիսկը մեծ է հետևյալ դեպքերում.
-եթե նախկինում կատարել է սուիցիդալ փորձ
-դիմակավորված կամ ուղղակի սուիցիդալ սպառնալիքի առկայություն
-եթե ընտանիքում կատարվել է սուիցիդ հատկապես ծնողների կողմից
-եթե անձը տառապում է հարբեցողությամբ
-եթե թմրանյութերի օգտագործումը կրում է խրոնիկական բնույթ
-տառապում է անբուժելի կամ խրոնիկական հիվանդությամբ
-եթե եղել են ծանր կորուստներ
-ընտանեկան հիմնախնդիրները հատկապես ծնողների բաժանումը
ֆինանսական հիմնախնդիրներ սուիցիդի համաճարակաբանական հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ անձի մի շարք սոմատիկ հիվանդություններ մեծացնում են ինքնասպանության ռիսկը:
Այդպիսի մարմնական հիվանդություններից են.
-օնկոլոգիական հիվանդությունները
-ձեռք բերովի իմունային անբավարարության համախտանիշը
-կաթվածը
-պատանեկան շաքարախտը
-դելիրիումը
-էպիլեպսիան
-պարկինսոնի հիվանդությունը
-ուղեղի վնասվածքները
-ողնուղեղի վնասվածքները
-ցրված սկլերոզը
-գանտինգտոնի խորեան
-կողքային ամիոտրոֆիկ սկլերոզը:
Հատկապես ինքնասպանությունների քանակը մեծանում է, երբ սոմատիկ հիվանդությունները ձեռք են բերում քրոնիկական բնույթ :
Հեղինակների մեծ մասն առանձնացնում է սուիցիդալ ռիսկի հետևյալ վարքային ցուցանիշները.
1.Ալկոհոլի և հոգեակտիվ նյութերի չարաշահում:
2.էսկեյպ հակազդում / փախուստ տանից... /:
3.Ինքնամեկուսացում շրջապատող միջավայրից:
4.Առօրյա ակտիվության կտրուկ անկում:
5.Սովորությունների փոփոխություն / անձնական հիգիենայի կանոնները չպահպանելը, սեփական արտաքինին չհետևելը... /:
6.Մահվան և ինքնասպանության թեմայով գրականության և հաղորդումների նկատմամբ հետաքրքրության դրսևորում:
7.Ողբերգական և տխուր երաժշտության հաճախակի ունկնդրում:
8."Սեփական գործերը կարգի բերել" / նախասուիցիդալ երկտողների կազմում, կտակի հետ կապված հարցերի վճռում ... :
Գոյություն ունի սուիցիդալ ռիսկի հինգ մակարդակներ.
1.Նվագագույն-Ըստ էության այս մակարդակում անձը գտնվում է սուիցիդալ ակտիվության զոնայից դուրս: Սակայն հնարավոր է այս կամ այն սուիցիդոգեն գործոնի առկայություն, ինչպես նաև առանձին հարաբերականորեն կարճատև անտիվիտալ ապրումներ ( Այս ինչ կյանք է, ոչ մի հեռանկար չեմ տեսնում):
2.Միջին մակարդակից ցածր - Սուիցիդոգեն գործոնների ըստ հանգամանքների դրսևորումը ու բաշխումը հանգեցնում է անձի տրամադրության անկմանը և անձի ապրումներում անտիվիտալ մտքերը, կյանքից անբավարարվածության զգացումը դառնում են գերակշռող: Պարբերաբար ծագում են սարսափազդու բնույթի երազներ, այդ թվում նաև մահվան տեսարաններով:
3.Սիջին - Այս մակարդակում սարսափազդու երազների հետ գիտակցության մեջ ծագում են պոտենցիալ սուիցիդենտին հայտնի որոշակի մարդկանց ինքնասպանության և սպանության տեսարաններ: Այդ կերպարները կրում են յուրահւստուկ "հեռացված" բնույթ: Տվյալ դեպքում անձն իր սեփական "ես"-ը դեռևս չի ընդգրկում մահվան և ինքնասպանության հետ կապված ապրումներում:
4.Միջինից բարձր - Այս դեպքում սկսվում է ավելի հստակ գիտակցվել ստեղծված իրավիճակի անելանելիությունը, անձի գիտակցության մեջ հաճախակի ծագում են մահվան և ինքնասպանության մտքեր: Անտիվիտալ ձգտումները վերածվում են մահվան ցանկության, որը սակայն կրում է պասիվ բնույթ ("Քնել և չզարթնել"): Այս մակարդակում առաջանում են նաև անտիսուիցիդալ մտքեր("Եթե մեռնեմ, ապա երեխաներիս ով պետք է խնամի", "Այդ սրիկային, ես իմ մահվամբ հաճույք չեմ պատճառի"):
5.Առավելագույն - Սեփական մահվան հստակ ձգտմանը միանում է ինքնասպանության կատարման ձևի մասին մտքերը: Անհետանում է հակասուիցիդալ տենդենցները: Անձի վարքում ինքնասպանության հակումը դառնում է գերակշռող, նկատվում է գիտակցության հստակ նեղացում:
"Ինքնասպանի հոգեբանական առանձնահատկությունները"
Կամո Վարդանյան