Ճարպակալումը լուրջ խնդիր է մեր օրերում: Չէ՞ որ ավելորդ քաշը ոչ միայն դիսկոմֆորտ է առաջացնում, այլ առողջական մի շարք խնդիրներ:
Doctors.am-ի խնդրանքով ընդհանուր, լապարոսկոպիկ եւ բարիատրիկ (ճարպակալման) վիրաբույժ Արամ Սեդրակյանը պարզաբանում է, թե ինչ է ճարպակալումը, ինչու է վտանգավոր եւ ինչպես բուժել:
Ինչպե՞ս հասկանալ՝ արդյոք Ձեզ մոտ առկա է ճարպակալում
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից միջազգային չափանիշ է դարձել բանաձեւը, որով որոշվում է մարմնի զանգվածի ինդեքսը (BMI):
Այն որոշելու համար քաշը բաժանում ենք հասակի քառակուսու վրա: Օրինակ, եթե Ձեր քաշը 85 կգ է, հասակը՝ 165 սմ, ապա մարմնի զանգվածի ինդեքսը հաշվարկվում է հետեւյալ կերպ՝ 85: (1,65 × 1,65) = 31,2:
Ստացված թիվն էլ հենց կհուշի Ձեզ՝ արդյոք ունեք ճարպակալում, թե ոչ:
Եվ այսպես, եթե հաշվարկի արդյունքում BMI ցուցանիշը կազմել է՝
25-30 - ունեք ավելորդ քաշ
30-35 - 1-ին կարգի ճարպակալում
35-40 –2-րդ կարգի ճարպակալում
40-45- 3-րդ կարգի ճարպակալում
45 եւ բարձր –մորբիտ ճարպակալում
Կարեւոր. մորբիտ ճարպակալումը կյանքի համար խիստ վտանգավոր է:
Ինչո՞վ է վտանգավոր ճարպակալումը
Ճարպակալումը եւ դրա հետեւանքով առաջացած բարդություններն աշխարհում մահացության դեպքերի 3-րդ տեղն են զբաղեցնում՝ սիրտ-անոթային եւ օնկոլոգիական հիվանդություններից հետո:
Ճարպակալումն առաջացնում է՝
- սիրտ-անոթային հիվանդություններ
- թոքերի գերծանրաբեռնված աշխատանք
- ոսկրամկանային համակարգի ծանրաբեռնվածություն
- էնդոկրին համակարգի խաթարում
- միզասեռական համակարգի խանգարումներ
- վերարտադրողական համակարգի խնդիրներ
- անպտղություն
Ճարպակալումը եւ անպտղությունը
Ճարպակալումով պացիենտների մոտ անպտղությունը տարածված է, քանի որ ճարպակալումով տղամարդկանց մոտ բարձր են կանանց հորմոնները՝ էստրոգենները, իսկ կանանց մոտ՝ տեստոստերոնը:
Ճարպակալումով կանանց մոտ՝
- խախտված է դաշտանային ցիկլը
- առկա է մազակալում
Տղամարդկանց մոտ՝
- վատ սպերմատոգենեզ
Ի՞նչ է ճարպակալման վիրահատությունը
Ճարպակալման կամ բարիատրիկ վիրահատությունը ստամոքսի երկայնակի մասնահատումն է, որն ուղղված է ստամոքսի ծավալի փոքրացմանն ու այդ կերպ մարմնի քաշի նվազեցմանը:
Վիրահատությունը կատարվում է լապարոսկոպիկ եղանակով:
Վիրահատության ժամանակ հեռացվում է ստամոքսի մեծ կորության հատվածը: Արդյունքում՝ մարդն ունենում է բանանի չափ ստամոքս՝ 200 միլիլիտր ծավալով:
Կարեւոր. ստամոքսի մեծ կորության հետ միասին հեռացվում է նաեւ քաղցի հորմոն արտադրող բջիջների խումբ, որը հետվիրահատական շրջանում նպաստում է՝
- սննդի նկատմամբ այլ վերաբերմունքի ձեւավորմանը
- քաղցի զգացողության նվազմանը
- նախասիրությունների (օրինակ՝ սեր քաղցրի նկատմամբ) փոփոխությանը:
Որոշ մարդիկ խուսափում են ստամոքսի մասնահատումից: Նման դեպքերում կատարվում է այլ վիրահատություն, որի ժամանակ ստամոքսի մեծ կորության հատվածը ոչ թե հեռացվում, այլ ծալվում է դեպի ներս:
Վիրահատությունը նույնպես կատարվում է լապարոսկոպիկ եղանակով: Այս եղանակը նույնպես անվտանգ է:
Վիրահատությունից 2-3 օր անց արդեն պացիենտը դուրս է գրվում հիվանդանոցից եւ անցնում իր բնականոն կենսակերպին:
Ընդդեմ ճարպակալման՝ առանց վիրահատության
Ճարպակալում ունեցող շատ մարդիկ խուսափում են վիրահատությունից, սակայն ելք կա, այն է՝ստամոքսի բալոնավորում:
Պրոցեդուրան իրականացվում է էնդոսկոպիկ եղանակով:
Ստամոքսում ժամանակավոր բալոն է տեղադրվում, որը տարածք է գրավում՝ առաջացնելով հագեցվածության զգացողություն:
Կարեւոր. բալոնը տեղադրվում է 6 ամիս ժամկետով:
Ի՞նչ հետազոտություններ է պետք անցնել նախքան ճարպակալման վիրահատությունը
Ճարպակալման վիրահատություն կարելի է կատարել սկսած 16 տարեկանից:
Վիրահատությունից առաջ կատարվում է՝
- պացիենտի հորմոնալ ֆոնի հետազոտություն
- գաստրոսկոպիա
- թրքական թամբի ռենտգեն
- թոքերի ռենտգեն
- սիրտ-անոթային համակարգի հետազոտություն
- արյան ընդհանուր քննություն
- ուլտրաձայնային հետազոտություն
Կարեւոր. սույն վիրահատությունը հակացուցված է շիզոֆրենիայի եւ օնկոլոգիական հիվանդությունների դեպքում:
Աղբյուրը՝ Doctors.am
Պատրաստեց Շուշան Շատիկյանը