Ալերգիկ հիվանդությունները լայնորեն տարածված են ամբողջ աշխարհում, և դրանց թիվը գնալով ավելանում է։ Ալերգիաների մասին Doctor.am-ը զրուցել է ալերգոլոգ Մարգարիտա Հովնանյանի հետ:
Որո՞նք են մաշկային ալերգիայի առաջացման պատճառները:
Ալերգիան օրգանիզմի գերզգայուն վիճակն է: Այն ինչպես օրգանիզմի ներսում կատարվող գործընթացների ազդակն է, այնպես էլ արտաքին միջավայրի թողած ազդեցության հետևանքը: Ալերգիկ հիվանդությունների մաշկային արտահայտումների պատճառ կարող են լինել ոչ միայն սննդային, դեղորայքային ալերգենները, այլև փոշուց, արևից, քիմիական նյութերից, միջատների խայթոցից առաջացող ալերգիաները:
Օրգանիզմի ներքին խնդիրները նույնպես կարող են մաշկային ալերգիաներ հարուցել, օրինակ՝ ճիճվակրությունը, որը կարող է հանգեցնել ալերգիկ վիճակների: Ամենատարածվածներից է ալերգիկ եղնջադենդը։ Վաղ հասակում ավելի հաճախ է հանդիպում ալերգիկ մաշկաբորբը, ատոպիկ մաշկաբորբը: Վերջինս հետագայում կարող է արտահայտվել ցանավորման տեսքով:
Ինչպե՞ս տարբերել ալերգիան մաշկային մյուս հիվանդություններից:
Թեև մասնագետները տեղյակ են, որ ալերգիկ ռեակցիաների ժամանակ այտուցներ, ցաներ են առաջանում, սակայն գոյություն ունեն լաբորատոր հետազոտություններ, երբ արյունով են որոշում կամ քերուկներ վերցնում: Ախտորոշումը կատարվում է լաբորատոր հետազոտությունների միջոցով:
Ալերգիկ ռեակցիաները դրսևորվում են քորով (երբեմն անզուսպ), կարմրությամբ։ Տեսակներ կան, որոնք առաջացնում են այտուցներ, այրոցի զգացողություն: Ավելի ուշ հնարավոր է՝ տվյալ հատվածում քորի հետևանքով ինֆեկցիաներ առաջանան:
Ովքե՞ր են մաշկային ալերգիաների առաջացման ռիսկային խմբում:
Սովորաբար մաշկային արտահայտմամբ ալերգիաներ առաջանում են երեխաների մոտ, քանի որ նրանց մաշկն ավելի զգայուն է: Վերջիններիս դեպքում ավելի հաճախ հանդիպում են սննդային և շփումային ալերգիաները:
Երեխաները համեմատաբար պաշտպանված են դեղորայքային ալերգիաներից, որոնք մեծ մասամբ տարածված են մեծահասակների շրջանում:
Ո՞ր դեպքում կարող է ալերգիան գենետիկորեն փոխանցվել ծնողից երեխային:
Ըստ վիճակագրության՝ եթե երեխայի երկու ծնողներն էլ ալերգիկ են, որ տեսակն էլ լինի, երեխայի մոտ մաշկային հիվանդությունների առաջացման հավանականությունը 50 տոկոսից բարձր է լինում: Եթե միայն մի ծնողն է ալերգիկ, բնականաբար, տոկոսային հավանականությունը նվազում է՝ հասնելով 30-40 տոկոսի: Մինչև 20 տարեկան դառնալը եթե ոչ մի ալերգիկ տեսակ չի արտահայտվում, հետագա տարիների ընթացքում, այնուհանդերձ, անպայման կնկատվի:
Գոյություն ունե՞ն սեզոնային ալերգիաներ:
Կա սեզոնային ալերգիկ ռինիտ: Դա վերին շնչուղիների ալերգիան է, որը բնորոշ է կոնկրետ ամիսների՝ սկսած ապրիլից մինչև հոկտեմբեր: Կարող է ուղեկցվել մաշկային ալերգիկ արտահայտմամբ: Նշված ժամանակահատվածում սննդային փոփոխություն է տեղի ունենում (լոլիկի, ելակի օգտագործում): Այս շրջանին բնորոշ է նաև բույսերի փոշին: Հաճախ դա ուղեկցվում է ալերգիկ մաշկաբորբով:
Եթե բուժառուի մոտ ալերգիկ հատվածը լինում է դեմքի շրջանում, ապա համարում ենք, որ պատճառը սնունդն է, սակայն զուգահեռ կատարվում է հետազոտություն, որի արդյունքում խնդիրը կապվում է ստամոքսաաղիքային տրակտի հետ: 80-90 տոկոսը հայտնաբերվում և բուժվում է: Ձեռքերի շրջանում ալերգիաներն առաջանում են շփումային ճանապարհով: Բուժառուին տեսնելիս որոշակի պատկերացում ես կազմում, թե տվյալ հատվածում ալերգիայի դրսևորման պատճառը ո՛րը կարող է լինել, այնուամենայնիվ օգնության է գալիս լաբորատոր գործիքային հետազոտությունը, քանի որ այն ավելի հստակ է պատկերում խնդրի առաջացման բոլոր դրդապատճառները:
Գոյություն ունեն նաև խրոնիկ ալեգիաներ, որոնք երկարատև բուժում են պահանջում: Տարիների ընթացքում դիմադրողականության փոփոխությունների արդյունքում ալերգիկ երևույթը նվազում է, բուժառուի մոտ՝ դիտվում լավացում:
Ի՞նչ է հարկավոր ալերգիաներից խուսափելու համար:
Առաջին հերթին անհրաժեշտ է իմանալ ալերգիայի առաջացման պատճառը: Եթե դա սննդային է, ապա խորհուրդ է տրվում չուտել այս կամ այն մթերքը, որից օրգանիզմ են ներթափանցում ալերգիկ ռեակցիաները: Բժիշկը նշանակում է դիետա, ճաշացանկից հանում կարմիր սնունդը, կծու, թթու մթերքը:
Եթե շփումային ճանապարհով է ալերգիան առաջացել և զարգացել, ապա հարկավոր է որոշ ժամանակով շփումը նվազագույնի հասցնել, զերծ մնալ ալերգեններից։ Դեղորայքային ալերգիայի դեպքում անհրաժեշտ է խուսափել դեղահաբեր օգտագործելուց:
Մաշկային ալերգիաները սերտ կապ ունեն իմունային համակարգի հետ, քանի որ եթե դիմադրողականության համակարգն ընկած է, ապա դա խթանում է ալերգիայի առաջացումը: Բոլոր դեպքերում ոչ ժամանակին և սխալ մոտեցումը կարող է հանգեցնել ավելի բարդ խնդիրների: Այդ պատճառով բոլորին ևս մեկ անգամ խորհուրդ է տրվում ինքնաբուժությամբ չզբաղվել;
Աղբյուրը՝ Doctors.am
Հեղինակ՝ Սոնա Շահվերդյան