Բժ. Ավագյան, ինչպիսի՞ արթրոսկոպիկ վիրահատություններ եք իրականացնում «Իզմիրլյան» բժշկական կենտրոնի Օրթոպեդիայի և սպորտային տրավաների  բաժանմունքում:

Բաժանմունքում իրականացվող արթրոսկոպիկ վիրահատությունների գերակշիռ մասը կատարվում է ծնկան հոդի վրա՝ մենիսների հեռացման, կարման, աճառի դեֆեկտների և ջլային (առաջային խաչաձև կապանի) վերականգնման, իրականացնում ենք նաև սրունք-թաթային հոդի, արմնկային և ուսային հոդերի արթրոսկոպիկ վիրահատություններ: Վերջիններս, կարող եմ նշել, որ կատարվում են բացառապես մեր բաժանմունքում:

Խնդիրներն ունեն բացառապես տրավմատի՞կ բնույթ:

Այո: Մեծամասամբ սրանք առաջանում են տարբեր տրավմաների հետևանքով:

Որո՞նք են ուսային հոդի արթրոսկոպիկ վիրահատության ցուցումները, ի՞նչ անհանգստություններ է ունենում պացիենտը:

Նմանատիպ վիրահատությունների գերակշիռ մասը կատարվում է պացիենտի կյանքի որակի բարելավման, ուժեղ ցավերի կանխման նպատակով:

Ուսային հոդի վիրահատական միջամտության հիմնական ցուցումները՝

  • սեղմման սինդրոմ (Impingment syndrom),
  • կալցիֆիկացնող բուրսիտ,
  • պտտող թեզանիքի վնասում (Rotator Cuff վնասում),
  • սովորութային հոդախախտ (Bankard Reconstruction),

անհանգստությունները՝

  • գիշերային ցավեր՝ դեպի պարանոց, արմնկային հոդը ճառագայթող,
  • շարժման ծավալի խիստ սահմանափակում,
  • ամենօրյա անհարմարավետություն, կյանքի որակի անկում և այլն:

Որո՞նք են արթրոսկոպիկ մեթոդի ընձեռած հնարավորությունները: Ինչո՞վ է այն առավել արդյունավետ՝ բաց եղանակով իրականացվող վիրահատությունների համեմատությամբ:

Այս վիրահատությունները քիչ ինվազիվ են: Վիրահատությունն իրականացվում է 3 մմ տրամագծով՝ 3-4 անցքերի միջոցով, մինչդեռ նույն դասի բաց վիրահատությունը կպահանջեր նվազագույնը 10 սմ կտրվածք, մկանային հատումներ և այլն:

Կարո՞ղ ենք ասել, որ այս դեպքում և՛ տրավմատիզացիան է քիչ, և՛ հետագայում ապաքինումն՝ ավելի արագ:

Այո, միանշանակ այդպես է: Քիչ են և՛ հետվիրահատական ցավերը, նվազագույնի է հասցված նաև հետվիրահատական հնարավոր բարդությունների առաջացման հավանականությունը:

Ամբողջ աշխարհում ուսային հոդի վրա կատարվող վիրահատությունների մեծ մասն արդեն վաղուց իրականացվում է արթրոսկոպիկ եղանակով:

Նշեմ նաև, որ վիրահատական այս եղանակով իրականացվում է ոչ միայն բորբոքված հյուսվածքների, պոկված կտորների հեռացում, այլ նաև վերականգնողական վիրահատություններ, որ շուրջ 15 տարի իրականացնում ենք մեր բաժանմունքում: Այդ թվում են պտտող թեզանիքի վերականգնողական վիրահատությունները (այս դեպքում պատռվածքը կարվում է նույնպես արթրոսկոպիկ եղանակով) և սովորույթային հոդախախտերի հետ կապված առաջային լաբրիումի պատռվածքը, երբ ուսագլխիկը դուրս է գալիս հոդափոսից՝ տարբեր շարժումների հետևանքով:

Նմանատիպ վիրահատությունը հասանելի՞ է արդյոք լայն զանգվածներին:

Բարձր տեխնոլոգիաների կիրառումն, իհարկե, սահմանում է վիրահատության բարձր ինքնարժեք, որը, ցավոք ոչ այնքան հասանելի է լայն զանգվածների համար: Կիրառում ենք մեկանգամյա օգտագործման նյութեր, պարագաներ, սարքավորումներ, որոնք, ինքնին, բավական թանկ արժեն:

Կարծում ենք, սակայն, որ այս դեպքում վիրահատության առավելություններն արդարացնում են գինը:

Այո, իսկապես:

Ի՞նչ սարքավորումներով եք աշխատում այս վիրահատության պարագայում:

Այս դեպքում կիրառում ենք հատուկ գործիքների շարք՝ նախատեսված հատուկ ուսային հոդի արթրոսկոպիայի համար՝ նկարահանող սարք, լուսային աղբյուր, պոմպ և այլ նեղ մասնագիտական սարքավորումներ…

Քանի որ վիրահատական այս եղանակը մեծ տարածում չունի մեր երկրում, ինչպե՞ս են մասնագետներ պատրաստվում, ի՞նչ փորձառություն պետք է ունենա վնասվածքաբան-օրթոպեդը՝ նման վիրահատություն իրականացնելու համար:

Կարծում եմ՝ պարտադիր պայման է, որ ուսային հոդի արթրոսկոպիա կատարի նախապես համապատասխան կրթություն ստացած, համապատասխան գիտելիքներ ու փորձ ունեցող  մասնագետ, իհարկե, համապատասխան տեխնիկական հագեցվածությամբ բուժկենտրոնում: Որպես օրինակ կարող եմ նշել, որ արտերկրում ուսուցումը կատարվում է «դիակային» հոդերի վրա:

Ուսային հոդի արթրոսկոպիկ միջամտությունը կատարվում է ընդհանու՞ր անզգայացման պայմաններում:

Այո, այս վիրահատությունը կատարվում է բացառապես ընդհանուր անզգայացման պայմաններում:

Ինչպե՞ս է ընթանում հիվանդի ապաքինումը հետվիրահատական շրջանում: Սովորաբար կարիք լինու՞մ է վերականգնողական, ֆիզիոթերապևտիկ կուրսերի…

Հարկ է նշել, որ որոշ դեպքերում հետվիրահատական ցավը մեղմելու նպատակով տեղադրվում է իրիգացիոն պոմպ: Շատ հաճախ, միայն ընդհանուր անզգայացումը բավական չէ հիվանդի կատարյալ հարմարավետությունն ապահովելու համար:

Հետվիրահատական վերականգնողական պրոցեդուրաներ անցնում են բոլոր հիվանդները: Սա պարտադիր է: Ռեաբիլիտացիայով զբաղվում է մեր կենտրոնի համապատասխան մասնագետը, իսկ շարունակական ռեաբիլիտացիայի դեպքում, պացիենտներն ուղարկվում են հատուկ մասնագիտացված կենտրոններ՝ ստանալու իրենց վերականգնողական բուժումն՝ ուղղված շարժման ծավալի և մկանային համակարգի ամբողջական վերականգնմանը:

Իրականացնում եք նաև արմնկային հոդի արթրոսկոպիկ միջամտություններ, որը նույնպես կարելի է համարել եզակի վիրաբուժական մեթոդ: Մանրամասնեք, խնդրեմ, ի՞նչ է սա իրենից ներկայացնում:

Այս վիրահատությունն իրականացվում է արմնկային հոդի շարժունակության մասնակի կորստի դեպքում: Այս խնդիրը հաճախ հանդիպում է տարբեր մարզաձևով զբաղվող մարզիկների մոտ, երբ մարզիկը չի կարողանում պաշտպանվել և հարվածներ կատարել: Քրոնիկ հարվածներ ստանալու հետևանքով, մարզիկի արմնկային հոդում առաջանում է ոսկրային որոշակի գերաճ, ազատ մարմին, որը նվազեցնում է շարժման ծավալը:

Արթրոսկոպիկ միջամտությունն արվում է օրգանիզմին նվազագույն վնաս հասցնելով:

Սա քաղաքակիրթ աշխարհում ընդունված վիրաբուժական տարբերակ է, որ կիրառվում է արդեն շուրջ 20 տարի: Հպարտությամբ կարող եմ փաստել, որ այս կերպով վիրահատված մարզիկները հասել են լուրջ հաջողությունների՝ ընդհուպ, Եվրոպայի և աշխարհի մրցանակակիրներ:

Ընդհանուր առմամբ, կարո՞ղ ենք ասել, որ Հայաստանում բժշկական այս ուղղությունը համահունչ է միջազգային զարգացումներին:

Դա ամենօրյա աշխատանք է պահանջում՝ մասնագիտական համապատասխան պատրաստվածություն և, իհարկե, ներդրումներ: Իզմիրլյան բժշկական կենտրոնում ծրագրային փոփոխությունների մաս են կազմում նորագույն բժշկական սարքավորումների ներդրումը և արդեն առկա սարքավորումների արդիականացումը:

Գիտենք, որ հաճախ գործ եք ունենում նաև սպորտային տրավմաների հետ: Ո՞ր սպորտաձևերն են այս տեսանկյունից առավել ռիսկային:

Այո, բավական հաճախ եմ գործ ունենում սպորտսմենների և մարզական վնասվածքների հետ: Այս տարիների ընթացքում վիրահատվել են մոտ 500 և ավելի մարզիկների, մասնավորապես արթրոսկոպիկ միջամտությամբ: Միայն առաջային խաչաձև կապանի վնասվածքով վիրահատության շուրջ 50 դեպք՝ վերջին տարիների ընթացքում:  Ունեցել ենք նաև արտերկրից մարզիկների վիրահատությունների դեպքեր:

Ուրախալի է. փորձը ցույց է տալիս, որ մարզիկները, վիրահատական միջամտությունից հետո, կարողանում են վերադառնալ մեծ սպորտ:

Մեծամասամբ , նմանատիպ վիրահատություններից հետո մարզիկները շարունակում են իրենց սպորտային կարիերան: Սա, իհարկե, մեր աշխատանքի լավագույն գնահատականն է:


Վիրահատության ընթացքը՝ ֆոտոշարքով

Այս պացիենտը 50 տարեկան կին է, ով ունի կալցիֆիկացնող սուբակրոմիալ բուրսիտ:

Ներկայացրեքխնդրեմի՞նչ պաթոլոգիա է սա:

Բորբոքվում է ուսահոդի մեջ գտնվող պարկը՝ սուբակրոմիալ բուրսան, և տեղի է ունենում աղային կուտակում:

Որո՞նք են առաջացման հիմնական պատճառները:

Այս խնդիրը հիմնականում պայմանավորված է տարիքով և նյութափոխանակության խանգարումներով:

 


Հեղինակ՝ Ամալյա Գրիգորյան
Սկզբնաղբյուրը՝ Doctors.am
21 Ապրիլի, 2015