Վարքի պարզագույն ձևերից են տրոպիզմները և բնազդները ։

 


ա) Տրոպիզմները հատուկ են ցանցանման նյարդային համակարգ ունեցող կենդանիներին։ Տրոպիզմների հիմնական առանձնահատկությունն այն է, որ արտաքին գրգռիչներին (լույսին, ջերմությանը և այլն) տալիս են ռեֆլեկտորային պատասխաններ, այսինքն ողջ օրգանիզմը շարժվելով կամ մոտենում է դեպի գրգռիչը, կամ հեռանում նրանից։  

 


 
բ) Բնազդներ, բնազդային վարք (բնազդաբար ասացի, բնազդաբար շարժվեցի, բնազդով զգացի) հասկացությունները ձեզ արդեն ծանոթ են առօրյա կյանքից։ Կենդանիներ լավ "գիտեն," թե ինչ և ինչպես են անում դա. նրանք ժառանգել են։ Իսկ մարդու գործողությունները, վարքը բնազդային ենք որակում այն ժամանակ, երբ նա դրանք կատարում է ավտոմատ ձևով, առանց նախօրոք մտածելու։   Բնազդներ են կոչվում վարքի այն գործողությունները, որոնք ուղղված են կենդանի օրգանիզմի կենսաբանական պահանջմունքների (հարմարվելու, գոյատևելու) բավարարմանը և հիմնված են անպայման ռեֆլեքսների վրա (որոնք նույնպես ժառանգական են)։ Այստեղից էլ տարբերակում ենք, օրինակ, սնվելու, ինքնապահպանման, բազմանալու և այլ բնազդներ։ Յուրաքանչյուր կենդանական տեսակի վարքը ունի իր բնազդային ծրագիրը, որը համեմատաբար կայուն է՝ իր միատիպ դրսևորումներով։
Բնազդը պինդ, ամուր ծրագիր է, որն իրագործվում է միայն այն ժամանակ, երբ խստորեն պահպանված են արտաքին պայմանները, և իրադրության օղակները սահմանված կարգով հաջորդում են իրար։

 


գ) Կենդանիների բանական և համայնական վարքի ձևերը վկայում են այն մասին, որ կենդանական աշխարհի էվոլյուցիայի ընթացքում արդեն առաջանում են վարքի բարձրագույն մակարդակի նախադրյալները՝ միտքը, ինտելեկտը։ Կենդանու, այսպես կոչված, ինտելեկտուալ, բանական վարքը կախված է նրա ձեռք բերած հմտություններից։ Հմտություններ են կոչվում կենդանու վարքի այն եղանակներն ու միջոցները, որոնք նա անհատապես ձեռք է բերում օնթոգենետիկական զարգացման ընթացքում և ամրապնդում վարժանքների միջոցով։
 Հմտությունների ձևավորումը կախված է կենդանիների նյարդային համակարգի և հոգեկանի զարգացման մակարդակից։ Ինչքան բարձր է կանգնած կենդանին զարգացման իր մակարդակով, այնքան նրա մոտ արագ և հեշտ են ձևավորվում բարդ հմտությունները։ Ինտելեկտուալ, բանական ենք համարում կենդանու վարքը այն պատճառով, որ նա կարողանում է "հայտնագործել" նոր եղանակներ, խնդիրներ լուծելու, իր պահանջմունքները բավարարելու համար, որ նա կարողանում է առարկաները օգտագործել որպես միջոց, հաղթահարել դժվարությունները և հանկարծակի գտնել խնդրի լուծումը։


 
 
դ) Իմպրինտինգ. Այս բառը անգլիական ծագում ունի, որը նշանակում է տպավորում։   իմպրինտինգի մեխանիզմը կարևոր է ապրելու, կենդանի մնալու համար։ Բնական պայմաններում առաջին շարժվող օբեկտը, որն երևում է նորածին սագիկների աչքին, սովորաբար իրենց մայրն է լինում։

Հետևաբար բնական է, որ նրանց մոտ իմպրինտինգը ուղղված է դեպի մայրը, քանի որ նա դառնում է այն պատկերը, մոդելը, որը հնարավորություն է տալիս նրանց դրսևորելու տվյալ տեսակին համարժեք վարքագիծ։