Ուղեղիկազերծված կենդանիների վրա կատարված հետազոտություններում ե ուղեղիկի վնասումով տառապող մարդկանց մոտ արված դիտարկումներից պարզվել է, որ ուղեղիկը կատարում է մի շարք շարժիչ ֆունկցիաներ.

1) Դիրքի և հավասարակշռության պահպանում։ 2) Մկանային լարվածության պահպանում ու վերաբաշխում։ 3) Կամային շարժումների համաձայնեցում։
Չնայած այդ ֆունկցիաներն ինքնին մաքուր շարժողական են, այնուամենայնիվ իրագործման ժամանակ նրանք պահանջում են յուրահատուկ զգացող մուտքերի մասնակցություն։ Օրինակ, ճշգրիտ դիրքի պահպանումը կապված է այն տեղեկատվության հետ, որն ընթանում է մկանային ընկալիչներից։ Դիրքի տոնուսի վիճակի, հավասարակշռության մեջ անընդհատ ճշգրտումներ մտցնելու մասին ազդանշաններ են հաղորդվում անդաստակային ապարատից, իսկ շարժումների համապատասխանեցված   համաձայնեցումը   պահանջում է նաև լրացուցիչ տեղեկատվություն տեսողական, լսողական և այլ վերլուծիչների կողմից։ Այդ իմաստով ուղեղիկը պետք է դիտվի որպես զգայաջարժումային ամբողջականացնող օրգան։ Ուղեղիկը կազմված է ոչ միայն կեղևից, այլև կենտրոնական կորիզներից։ Ուղեղիկի կորիզների արտատար նեյրոններն իրենցից ներկայացնում են ուղեղիկի ամբողջ ելքային համակարգը և ուղղվում են ԿՆՀ-ի տարբեր բաժիններ։

Ուղեղիկի հեռացումից հետո դիտվում է մկանային լարվածության անկում (ատոնիա), արագ հոգնածություն (աստենիա), շարժումների ուժի մեծության, արագության և ուղղության խանգարում (ատաքսիա), ուժեղ արտահայտված դող, տատանողական շարժումներ և կանգնելու աեկարողություն (աստազիա), այն մկանների կենտրոնների բնականոն փոխհարաբերությունների խախտումներ, որոնք մասնակցում են տվյալ շարժման կատարմանը (ասիներգիա)։ Օրինակ, հիվանդը քայլ է կատարում, որի ժամանակ ոտքը առաջ է գցում մարմինը չթեքելով դեպի առաջ և վայր է ընկնում։ Նրա մոտ տեղի է ունենում մկանների կծկում, որոնք փոխհատուցում են ծանրության կենտրոնի շեղումները։
Վերլուծելով նշված խանգարումները (ատոնիա, ատաքսիա, աստազիա, ասիներգիա և այլն) ակադ. Լ.Օրբելին հանգել է այն եզրակացությանը, որ ուղեղիկազերծված կենդանիների դժբախտությունը կայանում է ոչ թե լաբիրինթային, պրոպրիոռեցեպտիվ և այլ ռեֆլեքսների բացակայության, այլ նրանց առավել անշեղ և լավ դրսևորման մեջ։ Օրինակ, նման կենդանին առավել ուժեղ է ծալում կամ տարածում վերջույթը։ Ուստի ուղեղիկի հիմնական ֆունկցիան այդ ռեֆլեքսների արգելակումն ու շարժումների փոփոխման ժամանակ ակտիվության կարգավորումն է։ Հետագայում Օրբելու և նրա աշակերտների  կողմից պարզվել է, որ ուղեղիկը մի օրգան է, որը ցուցաբերում է հարմարողական և կարգավորող ազդեցություն  օրգանիզմի  բոլոր, ինչպես մարմնական, այնպես էլ վեգետատիվ ռեֆլեքսային աղեղների վրա։

Ուղեղիկում ցույց է տրված ֆունկցիաների տեղակայում, այսինքն, ուղեղիկը միատարր չէ և որ նրա տարբեր բաժիններն օժտված են տարբեր ֆունկցիաներով։ Ուղեղիկի կեղևի որոշակի բաժիններն ազդանշաններ են ընկալում անդաստակային, տեսողական և լսողական ապարատներից։ Ուղեղիկի կեղևում գոյություն ունի մարմևատեղադրակաև (սոմատոտոպխկ) տեղակայում (սոմա` մարմին և տոպիկա՝ տարածություն), այսինքն մարմնի տարբեր մասերի ներկայացուցչությունն ուղեղիկի կեղևի տարբեր բաժիններում։
Մարմնի տարբեր մասեր ներկայացնող առբերիչ ազդանշաններն ուղեղիկ են մտնում ողնուղեղուղեղիկային ուղիղ ուղիներով։ Ազդանշանները ողնուղեղից ուղեղիկ են հասնում նաև այն ուղիներով, որոնք ունեն լրացուցիչ փոխարկման հնարավորություն ցանցանման գոյացության և ձիթապտղի կորիզներում։ Դեպի ուղեղիկ ազդակները մուտք են գործում նաև ենթակեղևային գոյացություններից և ուղեղի կեղևից։

Այժմ ուղեղիկը դիտարկվում է որպես ուղեղի մեծ կիսագնդերի կեղևի գլխավոր օգնական և, որի համար էլ, նրանց միջև գոյություն ունեցող կապերի վերլուծությունը չափազանց կարևոր է։ Ուղեղի կեղևի և ուղեղիկի զարգացումը ֆիլոգենեզի սանդղակում ընթանում է զուգահեռ և ուղեկցվում բարդ շարժողական ռեակցիաների կատարելագործումով։
Կեղև-ուղեղիկային ուղին սկսվում է կեղև-ողնուղեղային (կամ բրգային) և կեղև-կոճղեզային (կորտիկո-բուլբար) նեյրոններից։ Բրգային բջիջներն իրենց աքսոններն են ուղարկում մինչև ողնուղեղ, իսկ կեղև-կոճղեզային նեյրոնների աքսոններն ընթանում են մինչև ռւղեղաբուն։ Կեղև-կոճղեզային նեյրոնները տեղակայված են կեղևի ավելի ընդարձակ մարզերում, քան բրգային բջիջները և քանակական գերակշռություն ունեն կեղև-ողնուղեղային նեյրոնների նկատմամբ։ էվոլյուցիայի ընթացքում գերակշռությունը աստիճանաբար մեծանում է։ Այսպես, մարդու մոտ կա մոտավորապես 0,5 միլիոն կեղև-ողնուղեղային և 20 միլիոն կեղև-կոճղեզային նյարդաթելեր։

Կեղև-ուղեղիկային ազդակների փոխանցման համար հիմնական ռելեային գոյացություններ են կամրջի ցանցային կորիզները և ձիթապտուղը։ Կեղևային ազդակները նրանց հասնում են ինչպես կեղև-կոճղեզային, այնպես էլ կեղև-ողնուղեղային նեյրոններով։ Վերջիններս ուղեղաբնով անցնելու ընթացքում կողմնաճյուղեր արձակելով ուղղվում են դեպի ողնուղեղ։ Այսպիսով, կեղևային ազդակները հասնում են ողնուղեղի և ուղեղաբնի (կամուրջ) այն կառույցներին, որոնք տեղեկատվություն են ուղարկում դեպի ուղեղիկ։ Ուստի ողնուղեղային և ուղեղաբնային նեյրոնները համապատասխանորեն ընկալում են իսկական և պատճենված կեղևային ազդակներ։ Կամրջի բջիջներն ուղեղիկին ապահովում են շարժիչ հրամանի «արտատար պատճեներով»։
Ուղեղաբեում կան երկու գոյացություններ, որոնք հատկապես կարևոր դեր են կատարում դեպի ուղեղիկ ուղարկվող ազդակներում։ Դրանք են ստորին ձիթապտուղն և կողմնային ցանցային կորիզը։ Դրանք կեղևային ազդակների պատճեններ և տեղեկատվություն են ստանում ողնուղեղից, ողնուղեղի շարժիչ կենտրոնների վրա այդ կեղևային ազդակների ազդեցության մասին։ Այսպիսով, այդ գոյացություններում կեղևային ազդեցությունների արդյունքները համադրվում են ողնուղեղի վրա թողած նույն վարընթաց ազդեցությունների արդյունքների հետ։ Դա համադրում կամ համեմատություն է։ Դրանք կոչվում են համեմատող (կոմպարատիվ) համակարգեր։

Բայց այդպիսի բնույթի համեմատություն տեղի է ունենում նաև ողնուղեղում։ Ողնուղեղում կատարվում է համեմատություն վարընթաց հրամանների և ծայրամասային ազդանշանների միջև։ Ողնուղեղի կոմպարատորի ելքային ազդանշանը մուտք է գործում երկարավուն ուղեղի կոմպարատիվ կենտրոններ։ Այնտեղ տեղակայված են կողմնային ցանցային կորիզներն ու ստորին ձիթապտուղը, որտեղ այդ ազդանշանները կրկնակի համադրվում են ուղեղի կեղևի և ուղեղաբնի կորիզների ուղղակի վարընթաց հրամանների հետ։ Այդ համեմատությունների արդյունքները հաղորդվում են ուղեղիկ։ Հսկողության այդպիսի կազմակերպման արդյունքում ուղեղիկը կռահում է, թե ինչ շտկման կարիք է զգում այս կամ այն շարժումը, որը պետք է ուղղել կամ լրացնել։ Այդպիսով, նա հանդես է գալիս ուղեղի մեծ կիսագնդերի օժանդակողի` օգնականի դերում։

Ողնուղեղում կեղևային ազդակները մուտք են գործում դեպի այն նեյրոնները, որոնք ապահովում են տեղեկատվության փոխանցումը տարածիչ (Տ) և ծալիչ (Ծ) մկանների շարժանեյրոեներին։ Շարժումների արդյունքների մասին տեղեկատվությունը (ծալիչ կամ տարածիչ) կրկին մտնում է ողնուղեղ, դեպի նրա միջադիր նեյրոնները, որոնք ներկայացված են հորիզոնական շշիկների ձևով և կարող են լինել դրդող (սպիտակներ) կամ արգելակող (սևեր)։ Նրանք միավորվում են որպես ողնուղեղային ռեֆլեքսային կենտրոն։ Այդ բոլորը ողնուղեղի կոմպարատիվ մասն են։ Առբերիչ լրատվությունը մուտք է գործում ողնուղեղ նաև ծալիչ ռեֆլեքսների առբերիչների (ԾՈԱ), մկանային իլիկների առաջնային առբերիչների (la) և Գոլջի ջլային օրգանների առբերիչների (lb) միջոցով։
Համադրելով վարընթաց հրահանգը գործողության արդյունքների հետ, այդ տեղեկատվությունն անմիջականորեն, ուղիղ ողնուղեղ-ուղեղիկային ուղիների միջոցով փոխանցվում է ուղեղիկ։ Այստեղ ցույց է տրված միայն վենտրալ ողնուղեղ-ուղեղիկային տրակտը (ՎՈՈՒՏ)։ Այդ տեղեկատվությունը կարող է հաղորդվել նաև ստորին ձիթապտղի և կողմնային ցանցային կորիզի միջոցով, համապատասխանորեն ողնուղեղ-օլիվար տրակտի (ՈՕՏ) և ծալման ռեֆլեքսի երկկողմանի վենտրալ տրակտի (ԾՈԵՎՏ) միջոցով։ Այստեղ նույնպես իրականացվում է կեղևային հրահանգի համադրումը ողնուղեղից եկող վերընթաց տեղեկատվության հետ և միայն դրանից հետո է այն ուղարկվում ուղեղիկ։

Ինչպես արդեն նշվել է, ուղեղիկն ունի առբերիչ նյարդաթելերի երկու տեսակի հիմնական մուտքեր։ Դրանք մագլցող և մամռակերպ նյարդաթելերն են։ Ներքին ձիթապտղի (ՆՁ) բջիջների աքսոններե ուղեղիկում ներկայացված են մագլցող նյարդաթելերի տեսքով, իսկ լատերալ ռետիկուլյար կորիզի (ԼՌԿ) նեյրոնների և ուղեղաբնի շատ այլ կորիզների աքսոններն ուղեղիկ են մտնում մամռակերպ թելերի տեսքով։ Տեղեկատվությունն ուղեղիկի կորիզների (ՈՒԿ) միջոցով մուտք է գործում տեսաթմբի (թալամուսի) փորակողմնային (վեետրոլատերալ) կորիզ (ԹՎԷԿ), ապա՝ շարժիչ կեղև։ Իհարկե իրականում կապերը շատ ավելի բարդ են, քան ցույց է տրված այս գծապատկերում։ Սակայն դա հեշտացնում է ընդհանուր պատկերացում կազմել ուղեղիկի առբերիչ օղակում իրագործվող գործընթացների մասին։

Ուղեղիկի արտատար, այսինքն ելքային գործունեությունը զուգակցված է բազմապիսի առբերիչ հաղորդումների վերամշակման և ամբողջականացման հետ, որոնց հիման վրա ճշտվում են դեպի կատարողական օրգաններ ուղարկվող ազդակները։ Այդ ամբողջականացման գործում մեծ դեր է պատկանում արգելակող մեխանիզմներին, որոնք շատ մեծ զարգացում են ստացել ուղեղիկում և, իրականում, ուղեղի այդ բաժինը նեյրոնային մեխանիզմներում արգելակման ապոթեոզ (կատարելիություն) է իրենից ներկայացնում։ Քանի որ ուղեղիկի կեղևի նեյրոնների հինգ տեսակներից չորսը, այդ թվում նաև միակ արտատար նեյրոնները Պուրկինյեի բջիջները, արգելակող են, ուստի ուղեղիկի կեղևի ելքում որպես գործող սկիզբ հանդես է գալիս ոչ թե ռեֆլեքսային շղթայի հաջորդ նեյրոնը գործի դնող մեխանիզմը, այլ նրա ակտիվությունը զսպող արգելակող մեխանիզմը։ Այստեղ գերիշխում է կառավարման արգելակող բնույթը։ Այդ առանձնահատկությունն իր դրոշմն է թողնում ուղեղիկի արտատար համակարգի կառուցվածքի վրա: Նրա առաջին երկու օղակները ֆունկցիայի առումով գտնվում են հակագործության վիճակում Պուրկինյեի բջիջների (ՊԲ) արգելակող ազդեցությանը հակադրվում է ուղեղիկի կորիզների նեյրոնների (ՈՒԿՆ) տոնիկական, անընդմեջ գրգռումը։ Ուղեղիկի առբերիչ՝ մագլցող (մագ.ն) և մամռակերպ (մամ.ն) նյարդաթելերն ուղեղիկի կորիզների նեյրոնների վրա մշտական դրդող ազդեցություն են ցուցաբերում։ Այդ նկարի վրա ներկայացված են նաև զամբյուղանման բջիջները (ԶԲ) և Գոլջի բջիջները (ԴԲ)։

Առբերիչ նյարդաթելերով ազդակների մուտքի ժամանակ Պուրկինյեի բջիջներում ծագում է դրդող պատասխան։ Այն կարող է առաջանալ նաև ուղեղիկի կեղևը էլեկտրոդներով գրգռելիս (Գ-է)։ Վայրաձիգ գծերը աջից ցույց են տալիս ուղեղիկի կեղևի գրգռման պահը։ Դրա հետ կապված նրանց աքսոեներով ընթանում է ազդակայնություն։ Այն ցույց է տրված հաջորդ մակարդակում (երկրորդ կորագիծ)։ Պուրկինյեի բջիջն արգելակող նեյրոն է։ Աքսոնի ազդակայնությունով հնարավոր չէ որոշել նեյրոնի բնույթը։ Արգելակողի և դրդող նեյրոններում այն միանման է արտահայտվում։ Ամբողջ տարբերությունը գտնվում է սինապսներում։ Պուրկինյեի բջիջն ուղեղիկի կորիզի բջջում առաջացնում է արգելակում։ Այն արտահայտվում է գերբևեռացումով՝ նեյրոնի բևեռացման մեծացումով։ Եթե Պուրկինյեի բջիջներն արգելակվեն, ապա կառաջանա դեսինհիբիցիա, այսինքն ապաարգելակում։

Ուղեղիկի կորիզի մինչ այդ անընդհատ պարպման մեջ գտնվող նեյրոնի արգելակումն ուղեղաբնային նեյրոնում կառաջացնի դիսֆասիլիտացիա՝ դրդման ժամանակավոր հանում։ Վերևից չորրորդ գրանցումը (գիծը) իրենից ներկայացնում է ուղեղիկի կորիզային նեյրոնի աքսոնի ակտիվությունը։ Բջջի արգելակման ժամանակ ժամանակավորապես դադարում է ազդակի հաղորդումը։ Այդ համընկնում է դիսֆասիլիտացիայի հետ։ Իսկ ուղեղիկի կորիզի նեյրոնի դիսինհիբիցիան կհանգեցնի նրա աքսոնի ակտիվության բարձրացմանը և այդ պատճառով, ուշացած դրդման, այսինքն ուղեղաբնային նեյրոնի ակտիվության հեշտացման։ Համեմատած ուղեղի այլ գոյացությունների հետ, որտեղ գերակշռում է դրդման մեխանիզմը, ստացվում է բավականին բարդ պատկեր։ Պետք է ենթադրել, որ արգելակման նկատմամբ, մշտական դրդող ֆոնի հակազդեցության օպերատիվ նշանակությունը կայանում է զգայուն, նուրբ արձագանքող հիմքի ստեղծման մեջ, նույնիսկ թույլ ազդանշանների ընկալման և ցանկացած թվով դրդող ռելեների միջոցով, դիսֆասիլիտացիայի մեխանիզմի օգնությամբ, տեղեկատվության հետագա փոխանցման համար։ Միաժամանակ կառավարման արգելակող բնույթը թույլ է տալիս իրականացնել համակարգի արագ վերակառուցում, նախորդ տեղեկատվության ջնջումն ու համակարգի արագ պատրաստ լինելը նոր տեղեկատվության մշակման համար։

Ուղեղիկի արտատար համակարգը իրենից ներկայացնում է ուղեղի բոլոր մակարդակներին հասնող ուղիների ճյուղավորված ցանց, սկսած ողնուղեղից, վերջացրած ուղեղի կեղևով։
Ուղեղիկի կեղևի բջջային տարրերից ցուցադրված են Պոտկինյեի բջիջները (ՊԲ), ուղեղիկի կողմնային (լատերալ) (Լ), միջանկյալ (Մ) և ֆաստիգիալ (Ֆ) կորիզների բջիջները, ինչպես նաև մագլցող (մագ.ն.) և մամռակերպ (մամ.ն.) նյարդաթելերը։ Թալամուսի վենտրոլատերալ կորիզը (ԹՎԼԿ) ներկայացված է մի քանի բջիջներով։ Ուղեղաբնի կառույցներից պատկերված են կարմիր կորիզի նեյրոնները (ՈԲ), Դեյտերսի կորիզի դորզալ (ԴԴ) և վենտրալ (ԴՎ) մասերը, կամրջաուղեղային ցանցանման գոյացության (պոնտոմեդուլյար ռետիկուլյար ֆորմացիայի) կորիզները (Ոետ.Բ)։ Ներկայացված է սենսոմոտոր կեղևը (ՍՄ), բրգային ուղու արագ բջիջը (ԲԲ), բրգային նեյրոնը, որը սկիզբ է տալիս կորտիկո-սպինալ նյարդաթելերին (ԿՍՆ), կորտիկո–ռուբրալ նյարդաթելերը (ԿՈՆ), ինչպես նաև պիրամիդային (ՊՏ), ռուբրո-սպինալ (ՌՍՏ), վեարիբուլո-սպինալ (ՎՍՏ) և ռետիկուլո-սպինալ (Ռետ.ՍՏ) տրակտները։

Ուղեղիկային ազդակներն անմիջապես կարող են ուղևորվել դեպի ողնուղեղ և այստեղ իրագործել իրենց կարգավորող ազդեցությունը։ Նրանք կարող են հասնել նաև մինչև ուղեղի կեղև և կանոնավորել արձակող նեյրոնների համակարգը։ Վերջապես, նրանք այն կարող են իրագործել ուղեղաբնի մակարդակի վրա։ Ուղեղաբնային կառուցվածքներում կան գոյացություններ, որոնք ընկալում են ինչպես ուղեղիկային, այնպես էլ կեղևային ազդեցությունները, իսկ ընդհանուր արդյունքը հաղորդում են ողնուղեղ։ Այստեղ նույնպես այդ ազդեցություններում որոշակի օրինաչափություն կա։ Դա այն է, որ ուղեղիկից ընթացող նյարդաթելերը ավարտվում են այդ գոյացությունների նեյրոնների մարմնի , իսկ ուղեղի կեղևից ընթացող նյարդաթելերը դենդրիտների վրա։ Մարմնի վրա տեղադրված սինապսներն ավելի ընդունակ են ակտիվացնելու նեյրոնը, քան առանձին դենդրիտների սինապսները։ Վերջիններս ավելի ընդունակ են մոդուլացնելու, միայն ձեափոխելու բջջի ակտիվությունը։ Այնպես, որ այդ գոյացությունը (կարմիր կորիզը) նշված առումով ավելի շուտ հանդիսանում է ուղեղիկի աշխատող սարքավորում։ Սակայն ուղեղի կեղևի և ուղեղիկի միջև գոյություն ունեն փոխհակադարձ կապեր, որոնց միջոցով, անհրաժեշտության դեպքում, ուղեղի կեղևը կարող է փոխել ուղեղիկի գործունեությունը։ Օրինակ, այնպիսի ավտոմատացված գործողություններ, ինչպիսին են լոկոմոցիան, քայլերը։ Յուրաքանչյուր մարդ ունի իր, միայն իրեն տրված քայլածքը։ Երբ քայլում ենք, չենք մտածում քայլվածքի մասին, սակայն բավական է մտածել այդ մասին, ավելին, որոշել այն փոխել, անմիջապես առաջանում է այլ քայլվածք։

Ուղեղիկի կորիզների կապերն ուղեղաբնի կառույցների հետ հանդիսանում են միայն դրդող : Դեռ ավելին, նրանք երկկողմ են, այսինքն ուղեղիկի կորիզը ազդակներ է հղում ուղեղաբնի կորիզին և ուղեղիկի նույն կորիզն ու նրա բջիջները հակադարձ ազդակներ են ստանում ուղեղաբնից։ Դա թույլ է տալիս, որ դրդումը պտտվի այդպիսի շրջագծով։ Դրանք շրջապտույտ (ռեվերբերացիա) կատարող համակարգեր են։ Նրանք իրենցից ներկայացնում են կարճատև հիշողության հարմարանքներ։ Ամբողջ ասվածը վկայում է այն մասին, որ ուղեղիկը շարժումների նկատմամբ իրականացնում է դինամիկ հսկողություն։ Այդ հսկողությունն ուղղված է ծայրամասային շարժողական ապարատի ծրագրավորված և գործուն վիճակի համադրմանն ու շտկմանը։ Ուղեղիկն անընդհատ ամբողջացնում է կեղևային և ծայրամասային ազդակները։ Կեղևային մուտքերն ավեփ շուտ են ուղեղիկ հասնում, քան նախորդ շարժիչ հրահանգի գործողության արդյունքների մասին ազդանշան հաղորդող ողնուղեղային մուտքերը։ Շարժիչ կեղևից ընթացող շարժումների հաջորդ փուլին վերաբերող հրամանների համադրումը արդեն զարգացող շարժումների մասին առկա ծայրամասային տեղեկատվության հետ, ուղեղիկին թույլ է տալիս անհրաժեշտ ճշգրտումներ մտցնել և ընթացքում կատարելագործել շարժումները։

Այս գործընթացներում կարևոր նշանակություն ունի այն հանգամանքը, որ ուղեղիկը մասնակցում է շարժումների նախաձեռնմանն ու առաջացմանը։ Ապացուցված է, որ ուղեղիկի նեյրոնների ակտիվության փոփոխությունը մի քանի հարյուր միլիվայրկյանով նախորդում է շարժմանը։ Որոշ դեպքերում նրա ակտիվությունն առաջ է ընկնում շարժիչ կեղևի նեյրոնների ակտիվությունից։ Այս ամենը վկայում է այն մասին, որ ուղեղիկն ընդգրկված է շարժումների կազմակերպման և հսկողության անսովոր համակարգի ամբողջական համակարգում, որի շնորհիվ մեր բարդ մկանային շարժումները կատարվում են ենթագիտակցաբար և կատարյալ։ Մեր ամբողջ կյանքի ընթացքում, հատկապես վաղ տարիքում, անընդհատ իրականացվում է ուղեղիկի ուսուցման ծրագիրը, որն իրագործվում է մեր բարդ շարժումների ծավալուն խաղացանկում։

Այժմ գոյություն ունեն մի քանի վարկածներ, որոնք ուղեղիկին վերագրում են յուրատեսակ հաշվողական սարքավորման և ուսուցանող համակարգի ֆունկցիաներ։ Համաձայն դբանցից մեկի, Պուրկինյեի բջիջները դիտվում են որպես ուսուցանող սարքավորում։ Դրանք արձակվում են մագլցող թելերի մուտքով և առաջացնում են «տարրական շարժումներ»։ Եթե մագըլցող նյարդաթելերի ազդեցությունը զուգակցվում է մամռակերպ նյարդաթելերի ազդեցության հետ, մշակվում է պայմանական ռեֆլեքս, և այն ժամանակ Պուրկինյեի բջիջը սովորում է պատասխանել միայն մամռակերպ նյարդաթելերով եկող մեկուսի ազդանշանին։ Այսպիսով, այդպիսի համադրության դեպքում մագլցող նյարդաթելերը Պուրկինյեի բջիջների վրա ձևավորված սինապսային մուտքերի օգնությամբ ձևվափոխում են հաղորդումը։ Այս վարկածը լուրջ փորձառական աջակցություն է ստացել։ Ցույց է տրված, որ երկու մուտքերի ցածր հաճախությամբ (1-4 Հց) զուգակցումը հանգեցնում է մամռակերպ նյարդաթելերՊուրկինյեի բջիջներ սինապսներով ընթացող հաղորդման տևական ընկճման (դեպրեսիայի)։ Այդպիսի ընկճումը կարող է տևել մինչև երեք ժամ։ Դա նեյրոնային հիշողության նմուշատիպ է։

Ուղեղիկը մասնակցում է ոչ միայն շարժումների կարգավորմանը, այլև ընդգրկված է ընդերային ֆունկցիաների հսկողության համակարգում։ Ուղեղիկի գրգռումն առաջացնում է մի շարք վեգետատիվ ռեֆլեքսներ։ Կաթնասունների ուղեղիկը ոչ միայն շարժողական գործունեության կարգավորիչ է, այլև՝ ադապտացիոն -սնուցողական օրգան (Լ.Օրբելի)։
Պատկերացվում է, որ ուղեղիկը մասնակցում է իմացաբանական և լեզվական ֆունկցիաներին։ Այն հիմնավորվում է մորֆոլոգիական տվյալներով, կապված մարդկանց կողմնային ուղեղիկի և ատամնավոր կորիզի ու նրա կապերի արտակարգ զարգացման, ինչպես նաև մի շարք այլ փաստերի հետ, որոնցից մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում հայտնագործություններն այն մասին, որ մտածողության պարզ ձևերի ժամանակ (թվաբանական հաշվարկ մտքում, երթուղու փնտրում, մտքում շարժումների երևակայում), դիտվում է տեղային արյան հոսքի նկատելի մեծացում ոչ միայն այնպիսի գոյացություններում, ինչպիսին են նախաճակատային (պրեֆրոնտալ) և գագաթային կապակցական կեղևը (հատվածներ, որոնց մասնակցությունը մտածողական գործընթացներում վաղուց ապացուցված է), այլև ուղեղիկի կիսագնդերը։

 

 

Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am

Նյութի  էլեկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին