Սուր պուլպիտՍուր պուլպիտներին բնորոշ են հետևյալ կլինիկական նշանները

1. Սուր ինքնածին ցավ, որը սկսվում է առանց գրգռիչի ազդեցության, ինքնուրույն: Դրա պատճառն է համարվում ` կակղանում արյան շրջանառության խանգարումները, նյարդային վերջավորությունների գրգռումը մանրէների տոքսիններով, կուտակված էքսուդատով և կակղանի ու դենտինի քայքայման հետևանքով առաջացած արգասիքներով, բորբոքային օջախում pH-ի փոփոխությամբ /ացիդոզ/:
2. Ցավային նոպայի առաջացում գրգռիչների /քիմիական, ֆիզիկական, մեխանիկական/ ազդեցությունից, որը չի անցնում դրանց վերանալուց հետո: Ցավը կակղանաբորբի դեպքում առաջանում է նույնիսկ թույլ ազդակներից, որոնց ազդեցությունը չի առաջացնում ցավ առողջ ատամներում: Ջերմախտորոշման ժամանակ ինդիֆերենտ գոտու սահմանները նեղանում են մինչև 28-300С:
3. Ցավերի ուժգնացում գիշերային ժամերին, ինչը բացատրվում է մի շարք պատճառներով: Առաջին հերթին պարասիմպատիկ նյարդային համակարգի տոնուսի բարձրացմամբ գիշերային ժամերին, ինչի հետևանքով լայնանում են պերիֆերիկ արյունատար անոթները, այդ թվում նաև կակղանի և ճնշումը ատամի խոռոչում բարձրանում է: Բացի այդ սրտի աշխատանքը գիշերային ժամերին դանդաղում է, ուստի արյան շրջանառությունը դանդաղում է և կակղանում առաջացած տոքսիկ նյութերը դանդաղ են հեռանում, երկարատև ազդեցություն ունենալով նյարդային վերջույթների վրա: Մեծ նշանակություն են տալիս նաև նրան, որ գիշերային ժամերին մարդիկ սովորաբար ընդունում են հորիզոնական դիրք և արյունը ավելի շատ է մղվում դեպի գլխի շրջան և նույնպես մեծանում է ճնշումը կակղանում:
4. Ցավերը ունեն նոպայաձև բնույթ, այսինքն օրվա ընթացքում կարող են ամբողջովին վերանալ որոշ ժամանակով, այնուհետև ինքնուրույն սկսվել: Այդ անցավ ժամանակահատվածների առկայությունը բացատրվում է նրանով, որ ժամանակ առ ժամանակ տոքսիկ նյութերը արյան և լիմֆայի շրջանառության հետ հեռանում են կակղանից և ցավերը թուլանում են մինչև նոր տոքսինների առաջացումը և կուտակումը:

Սուր օջախային պուլպիտ
Pulpitis acuta focalis (localis)


Կլինիկական դրսևորումը: Սուր օջախային պուլպիտի ժամանակ բորբոքային օջախը տեղակայվում կարիոզ խոռոչին հարող հատվածում, սովորաբար կակղանի եղջյուրին մոտ: Սուր օջախային պուլպիտը տևում է 1-2 օր, այնուհետև վերածվելով տարածունի:

Սուբյեկտիվորեն. սուր օջախային պուլպիտի կլինիկական արտահայտությունը բնորոշվում է առաջին անգամ ի հայտ եկող ինքնածին և բոլոր տեսակի գրգռիչներից առաջացող ցավային նոպաներով, որոնք շարունակվում են գրգռիչը վերացնելուց հետո, ցավը առավել հաճախ ի հայտ է գալիս գիշերը: Ցավը կտրող, կրակող (նոպայաձև) բնույթի է, հիվանդը մատնանշում է կոնկրետ ատամը: Ցավը կարող է ի հայտ գալ ինքնաբերաբար (սպոնտան)` առանց նկատելի պատճառի: Ցավի առաջացման հաճախականությունը և տևողությունը  տարբեր է: Այն կարող է տևել 10-30ր, բայց ոչ ավել, քան 1 ժ.: Միջցավային շրջանը տևում է մի քանի ժամ:

Օբյեկտիվորեն դեմքի վրա տեսանելի փոփոխություններ չեն հայտնաբերվում, բերանի խոռոչում հայտնաբերվում է խորը կարիոզ խոռոչ, որը պարունակում է մեծ քանակությամբ փափկած դենտին, ատամի գույնը սովորաբար փոփոխված չէ: Զոնդավորումը ցավոտ է ամբողջ հատակով, բայց հատկապես մեկ-երկու կետում, որոնք ամենամոտն են գտնվում կակղանի եղջյուրին: Ատամի խոռոչը բաց չէ, թակումն անցավ է /ուղղահայաց և հորիզոնական/: Ատամի վզիկի շրջանում սառը թրջոցի տեղադրումը ի հայտ է բերում ցավային ռեակցիա, որը գրգռիչի հեռացումից հետո անմիջապես չի դադարում: Այս եղանակով բացահայտվում են նաև թաքնված կարիեսային խոռոչները: Ատամը շարժուն չէ: Ըստ կակղանի էլեկտրոմետրիայի` գրգռման շեմքը հասնում է մինչև 12-20մկԱ: Ռենտգենաբանորեն երեվում է միայն կարիեսային խոռոչը, հարգագաթային շրջանը փոփոխված չէ: Ռեոօդոնտոգրամմայի տվյալներով` կակղանի անոթների տատանումների լայնույթը 10 անգամ նվազ է ի համեմատ սիմետրիկ ինտակտ ատամի: Շրջանային լիմֆատիկ հանգույցները փոփոխված չեն:

Պաթանատոմիական պատկերը: Կակղանի բորբոքումը, որը հանդիսանում է հյուսվածքների պատասխան ռեակցիան տարբեր գրգռիչների հանդեպ, սուր փուլում  բնորոշվում է կակղանի այտուցով (օդոնտոբլաստների շերտում` միջբջջային և ներբջջային այտուցի երևույթներ, կոլլագենային ֆիբրիլների այտուց), գերարյունությամբ, նյարդային տարրերի ճնշմամբ, ինչն էլ հանդիսանում  է ուժեղ ցավերի առաջացման պատճառ: Աճում է արյան ձևավոր տարրերի քանակը, մասնավորապես նեյտրոֆիլային գրանուլոցիտների, որոնք առաջացնում են կուտակումներ պսակային կակղանում: Նկատվում  է լեյկոցիտների եզրային կանգ, արյան շրջանառության դանդաղեցում, անոթներում` կանգ և թրոմբոզ, առաջանում են արյունազեղման օջախներ, զարգանում է թարախային բորբոքում:

Սուր օջախային պուլպիտի ժամանակ փոփոխվում է մազանոթների կառուցվածքը: Մազանոթների լուսանցքներում զգալիորեն ավելանում է արյան ձևավոր տարրերի քանակը: Դիտվում են նյարդաթելերի կառուցվածքային փոփոխություններ. դրանք ուռչում են` առաջացնելով կլոր կամ օվալաձև վարիկոզ լայնացումներ: Նյարդային տարրերը ենթարկվում են ռեակտիվ և դիստրոֆիկ փոփոխությունների: Այս փուլում կակղանում բոլոր փոփոխությունները առայժմ դարձելի են:                                                                                                                                                                                                                                                                    Տարբերակիչ ախտորոշում:

Սուր օջախային պուլպիտը տարբերակվում է.

1.խորանիստ կարիեսից
2.սուր տարածուն պուլպիտից
3.խրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտից
4.պապիլիտից
5.միջին կարիեսից

1.Խորանիստ կարիես

Նմանությունը
-գրգռիչներից առաջացող ցավեր
-ցավի ճառագայթման բացակայություն
-խորը կարիոզ խոռոչի առկայություն, որը չի հաղորդակցվում ատամի խոռոչի հետ

Տարբերությունը
-պուլպիտի ժամանակ – ինքնածին ցավեր, որոնք ուժեղանում են հատկապես գիշերը
-գրգռիչների հեռացումից հետո ցավը չի վերանում, այլ մի առ ժամանակ դեռ պահպանվում է

2.Սուր տարածուն պուլպիտից  Սուր պուլպիտ

Նմանությունը
-գրգռիչներից առաջացող ցավեր
-ինքնածին ցավային նոպաներ
-խորը կարիոզ խոռոչի առկայություն, որը չի հաղորդակցվում ատամի խոռոչի հետ

Տարբերությունը
-տարածուն պուլպիտի ժամանակ – ցավերը ճառագայթում են եռորյակ նյարդի ճյուղերի ուղղությամբ
-գրգռիչների հեռացումից հետո ցավային նոպան տևում է ավելի երկար
-գիշերային ցավերը ավելի ուժգին ու երկարատև են
-թակումը թույլ դրական է
-զոնդավորումը խիստ ցավոտ է ամբողջ հատակով, իսկ օջախայինի ժամանակ մեկ կետում
-ԷՕԴ – 20-40 մկԱ
-տարածուն պուլպիտի ժամանակ ցավային հատվածն ավելի երկար է, քան անցավը, իսկ օջախայինի դեպքում`հակառակը:

3.Խրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտ

Նմանությունը
-գրգռիչներից առաջացող ցավեր, որոնք չեն անցնում գրգռիչը հեռացնելուց հետո
-կարիոզ խոռոչի զոնդավորումը կարող է ցավոտ լինել մեկ կետում, եթե կա հաղորդակցություն ատամի խոռոչի հետ
-խորը կարիոզ խոռոչի առկայություն

Տարբերությունը
-խրոնիկ պուլպիտի ժամանակ – ինքնածին ցավեր չեն լինում
-կարող է հայտնաբերվել կարիոզ խոռոչի հաղորդակցություն ատամի խոռոչի հետ
-ցավը հատկապես ուժեղ է քիմիական գրգռիչներից
-խրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտի ժամանակ ԷՕԴ- 35-40 մկԱ
-ունի երկարատև ընթացք /ըստ անամնեզի/ մինչև մի քանի տարի, իսկ սուր օջախայինի դեպքում`1-2 օր

4.Պապիլիտ

Նմանությունը
-ինքնածին ցավեր
-ցավ մեխանիկական գրգռիչներից

Տարբերությունը
-պապիլիտի ժամանակ – այտուցված, ցավոտ և արյունահոսող լնդապտկիկի առկայություն
-ջերմային և քիմիական գրգռիչները ցավ չեն առաջացնում
-կարիոզ խոռոչի բացակայություն
-հարևան ատամների ԷՕԴ-ը նորմայի սահմաններում

5. Քրոնիկ պուլպիտների սրացումից

6. Միջին կարիեսի առկայության դեպքում ածխաջրատներ պարունակող սննդանյութերի (ընթրիք) ընդունումը (քնելուց առաջ ատամները չմաքրելու դեպքում) կարող է գիշերը առաջացնել ցավային սինդրոմ  ածխաջրատների կաթնաթթվային խմորման արդյունքում: Հիվանդը գանգատվում է գիշերային ցավերից, բժիշկը` առանց մանրակրկիտ հետազոտության կատարում է էնդոդոնտիկ միջամտություն` դրանով իսկ թույլ տալով կոպիտ սխալ:


Սուր տարածուն պուլպիտ
Pulpitis acuta diffusa(totalis)


Կլինիկական դրսևորումը:  Սուր տարածուն պուլպիտը զարգանում է օջախայինից համապատասխան բուժման բացակայության դեպքում, երբ բորբոքային պրոցեսը սկսում է տարածվել հարևան հյուսվածքների վրա:

Սուբյեկտիվորեն. պուլպիտի այս ձևը բնորոշվում է նոպայաձև, ավելի հաճախ ինքնածին ցավերով, որոնք հասնում են զգալի ուժգնության` հատկապես գիշերը: Ցավային նոպաները ավելի երկար են տևում միջցավային ընդմիջումներից, որոնց տևողությունը 10–30 րոպե է:  Պատճառական բնույթի ցավերը հիմնականում առաջանում են տաք գրգռիչներից, իսկ սառը` ընդհակառակը, կարող է բթացնել այն /անոթասեղմիչ ազդեցության շնորհիվ/: Երբեմն ցավը, ոչ թե դադարում, այլ պարզապես մեղմանում է: Ցավի տևողությունը կազմում է 2-14 օր (որից հետո պուլպիտը ձեռք է բերում քրոնիկ ընթացք): Այն տեղայնացված չէ, ճառագայթում է եռորյակ նյարդի ճյուղերով. վերին ծնոտի ատամների սուր տարածուն պուլպիտի դեպքում ցավը տարածվում է քունքային, վերհոնքային և այտային շրջաններ, ստորին ծնոտի ատամնրի դեպքում` ծոծրակային, ականջային, ենթաստործնոտային, քունքային շրջաններ և դեպի վերին ծնոտի ատամները, իսկ ֆրոնտալ ատամների դեպքում ցավը կարող է ճառագայթել դեպի ծնոտի հակառակ կողմ: Ցավի ճառագայթման պատճառով հիվանդը հաճախ չի կարող  հստակորեն մատնացույց անել պատճառ հանդիսացող ատամը:  Պուլպիտի այս ձևի ժամանակ տուժում է հիվանդի ինքնազգացողությունը, իջնում է աշխատունակությունը:

Օբյեկտիվորեն. հայտնաբերվում է խորը կարիեսային խոռոչ, որի հատակը զոնդավորելիս, կարող ենք բացել ատամի խոռոչը: Դեմքին արտաքին փոփոխություններ չկան /ասիմետրիա, այտուց, խուղակ/, ատամի գույնը փոփոխված չէ: Զոնդավորումը ցավոտ է կարիեսային խոռոչի ամբողջ հատակով: Թակումը նույնպես կարող է առաջացնել ցավային ռեակցիա: Ատամը անշարժ է, լորձաթաղանթը անփոփոխ: Կակղանի էլեկտրագրգռականության շեմքը իջնում է մինչև 20-40 մկԱ: Ռենտգենաբանորեն ախտահարված ատամի արմատի հարգագաթային շրջանում ախտաբանական փոփոխություններ չեն երևում, երբեմն նկատվում է ոսկրի կոմպակտ շերտի սահմանների անհստակություն:
Պաթանատոմիական պատկերը: Պուլպիտի այս ձևի ժամանակ կակղանում առաջանում են նեկրոզված հյուսվածքի տեղամասեր` դժվար իդենտիֆիկացվող բջջային կառույցներով և մեծ քանակությամբ միկրոօրգանիզմներով:

Կակղանի հիմնական նյութում ևս կուտակվում են մեծ քանակությամբ միկրոօրգանիզմներ, ինչպես նաև ազատ տեղակայված բջջային օրգանոիդներ, միելինային կառույցներ: Օդոնտոբլաստների շերտում վառ արտահայտված է միջբջջային այտուցը, որտեղ օդոնտոբլաստները, ենթարկվելով մի շարք փոփոխությունների դառնում են անկենսունակ: Սուբօդոնտոբլաստային շերտում նույնպես հայտնաբերվում է միջբջջային այտուց, խանգարվում է կապը աստղաձև բջիջների միջև, ինչպես նաև աստղաձև բջիջների և օդոնտոբլաստների միջև:

Այս շերտում բջիջների փոփոխությունը սուր տարածուն պուլպիտի ժամանակ վկայում է կակղանի համակշռող-վերականգնողական (կոմպենսատոր-ռեգեներատիվ) ֆունկցիայի նվազման մասին: Զգալի մորֆոլոգիական փոփոխությունների են ենթարկվում պսակային կակղանի ֆիբրոբլաստները: Կտրուկ ավելանում է նեյտրոֆիլային լեյկոցիտների, էրիթրոցիտների, մակրոֆագերի և պլազմոցիտների քանակը` կուտակումների ձևով: Մազանոթների լուսանցքում զգալիորեն աճում է արյան ձևավոր տարրերի քանակը:
Ախտաբանական պրոցեսի հետևանքով կակղանի բոլոր նյարդային տարրերը ենթարկվում են փոփոխությունների: Նյարդաթելերի և նյարդային վերջավորությունների աքսոպլազման վակուոլացվում է, գրեթե չեն հայտնաբերվում բջջային օրգանոիդներ: Միելինային թաղանթը ունի չափավոր էլեկտրոնային խտությամբ հոմոգեն նյութի տեսք: Այս փոփոխությունները դարձելի չեն:

Սուր պուլպիտՏարբերակիչ ախտորոշումը:

Սուր տարածուն պուլպիտը պետք է տարբերակել.

1.սուր օջախային պուլպիտից
2.խրոնիկ պուլպիտի սրացումից
3.սուր գագաթային պերիօդոնտիտից
4.խրոնիկ պերիօդոնտիտի սրացումից
5.եռորյակ նյարդի նևրալգիայից
6.հայմորիտից
7.ալվեոլիտից
8.օտիտից
9.պերիկորոնարիտից

1.Սուր օջախային պուլպիտից

Նմանությունը
-գրգռիչներից առաջացող ցավեր
-ինքնածին ցավային նոպաներ, ուժգնացող գիշերային ժամերին
-խորը կարիոզ խոռոչի առկայություն, որը չի հաղորդակցվում ատամի խոռոչի հետ

Տարբերությունը
-օջախային պուլպիտի ժամանակ – ցավերը չեն ճառագայթում, հիվանդը ցուցանշում է ցավող ատամը
-գրգռիչների հեռացումից հետո ցավային նոպան տևում է ավելի կարճ
-գիշերային ցավերը ավելի թույլ են և կարճատև
-թակումը բացասական է
-զոնդավորումը խիստ ցավոտ է մեկ կետում, իսկ տարածունի ժամանակ ամբողջ հատակով
-օջախային պուլպիտի ժամանակ ԷՕԴ – 12-20մկԱ, իսկ տարածունի ժամանակ - 20-40 մկԱ
-օջախային պուլպիտի տևողությունը 1-2 օր է, իսկ սուր տարածունի-14 օր

2.Քրոնիկ պուլպիտի սրացում 

Նմանությունը
- սուբյեկտիվ նշանները և օբյեկտիվ հետազոտության տվյալները նույնն են ինչ որ պուլպիտների սուր ձևերի ժամանակ

Տարբերությունը
- անամնեզում նշում են սուր ցավեր անցյալում
- ատամի գույնը կարող է փոփոխված լինել
- զոնդավորման ժամանակ կարող է հայտնաբերվել հաղորդակցություն կարիոզ խորոչի և կակղանի միջև
- ԷՕԴ-ի տվյալները կախված են քրոնիկ պուլպիտի ձևից /ֆիբրոզի սրացումը մինչև 60մկԱ, գանգրենոզի և հիպերտրոֆիկի դեպքում - 60-90մկԱ/
- ռենտգենաբանորեն կարող են հայտնաբերվել փոփոխություններ, պերիօդոնտալ ճեղքի լայնացում /30% դեպքերում/

3-4. Սուր և սրացած խրոնիկ գագաթային պերիօդոնտիտներ

Նմանությունը
-Սուր ինքնածին երկարատև ցավեր
-Դրական թակում

Տարբերությունը
-Պերիօդոնտիտների ժամանակ ցավը մշտական է, ոչ թե նոպայաձև
-Ցավը չի ճառագայթում, հիվանդը նշում է ցավոտ ատամը, որը սովորաբար “երկարած” է լինում
-Զոնդավորումը ցավոտ չէ
-Ջերմային և քիմիական գրգռիչների նկատմամբ անտարբեր է
-Թակումը խիստ դրական է, իսկ պուլպիտի ժամանակ թույլ
-ԷՕԴ – 100մկԱ-ից ավել
-Ռենտգենաբանորեն հայտնաբերվում են փոփոխություններ /հատկապես սրացածների դեպքում/ արմատների ապիկալ հատվածում.  պերիօդոնտալ ճեղքի լայնացում կամ ոսկրային հյուսվածքի դեստրուկցիա, բացառություն է կազմում սուր պերիօդոնտիտը ինտոքսիկացիայի փուլում
-Հարակից լորձաթաղանթը այտուցված է, իսկ պալպացիան ցավոտ

5. Եռորյակ նյարդի նևրալգիա Սուր պուլպիտ

Նմանությունը

- բնորոշ է կտրուկ նոպայաձև ցավ, որը ի հայտ է գալիս ուտելիս, խոսելիս, դեմքի մաշկին հպվելիս
- ցավը ճառագայթող է

Տարբերությունը
- գիշերային ցավերը բացակայում են, կարող են առաջանալ “տրիգերային գոտիներին” հպվելուց հետո
- ցավը քիմիական և ջերմային գրգռիչների նկատմամբ բացակայում է, առաջանում է միայն մաշկի հետ շփվելիս
- նոպան տևում է 10 վրկ-ից մինչև 2-3 րոպե, որը ուժգնանում է հասնելով գագաթնակետին 20-30 վարկյանում և վերանում: Դրանից հետո նոր ցավային նոպա առաջացնելն անհնար է / ռեֆրակտեր շրջան/
-  կարող են բացակայել ախտահարված ատամները, իսկ առկայության դեպքում պետք է դրանց բուժել /սանացիա/, այնուհետև դնել ախտորոշում:

 6. Հայմորիտի դեպքում

Նմանությունը

-ուժեղ ցավ վերին ատամների շրջանում

Տարբերությունը
-վատթարանում է օրգանիզմի ընդհանուր զգացողությունը, մարմնի ջերմաստիճանը բարձրանում է, ի հայտ է գալիս գլխացավ
-քթային շնչառության դժվարացում, քթանցքից` թարախային արտադրություն, իսկ գլխահակման դեպքում, դիտվում է ծանրության զգացում հայմորյան ծոցի շրջանում
- ախտորոշմանը օգնում են հարքթային ծոցերի ռենտգեն պատկերները, դիաֆոնոսկոպիան և ԼՕՌ պրակտիկայում կիրառվող այլ մեթոդներ:

7. Ալվեոլիտ

Նմանությունը

-ուժեղ նոպայաձև, ինքնածին և ճառագայթող ցավեր

Տարբերությունը
- անամնեզում նշվում է ատամի հեռացում մոտակա ժամանակահատվածում: Ատամնաբնում չի հայտնաբերվում արյան մակարդուկ, իսկ պատերը ծածկված են բնորոշ թարախային հոտով մոխրագույն փառով: Ատամնաբնի շրջանում լնդի շոշափումը կտրուկ ցավոտ է
- ցավերը չեն կապվում ջերմային գրգռիչների հետ
- ատամնաբնի քերումից և հակաբորբոքային թերապիայից հետո ցավերը վերանում են

8. Օտիտ

Նմանությունը

-ուժեղ նոպայաձև, ինքնածին և ճառագայթող ցավեր հարականջային շրջանում

Տարբերությունը
-տարբերակելու համար անհրաժեշտ է մատով սեղմել ականջի այծիկը. ցավի առկայության դեպքում ախտորոշում ենք օտիտ, բացակայության դեպքում` սուր տարածուն պուլպիտ: 
 
10.Պերիկորոնարիտ կամ “իմաստության” ատամի դժվարացած ծկթում

Նմանությունը

- ուժեղ նոպայաձև, ինքնածին և ճառագայթող ցավեր

Տարբերությունը
-բերանի դժվարացած բացում /տրիզմ/
-"իմաստության" ատամի շրջանի լինդը այտուցված է, իսկ պալպացիան ցավոտ
-Ռենտգենաբանորեն հայտնաբերվում է չծկթած ատամ:

Քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտ
Pulpitis chronica fibrosa


Քրոնիկ պուլպիտների այս ձևը ամենահաճախ հանդիպողն է, քանի որ հանդիսանում է սուր պուլպիտների չբուժման արդյունք: Քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտ կարող է զարգանալ կարիեսի հետևանքով, առանց բուժիչ տակդիրի կամ նրա սխալ տեղադրման պատճառով պլոմբավորված ատամներում: Քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտի դեպքում տեղի է ունենում թելակազմ շարակցական հյուսվածքի գերաճ կակղանում: Այս դեպքում ֆիբրոզը կարող է սահմանափակվել մեկ շրջանով կամ տարածվել ամբողջ կակղանում:

Կլինիկական դրսևորումը:

Սուբյեկտիվորեն. քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտը հաճախ ընթանում է անախտանիշ և հայտնաբերվում է հանկածակի բերանի խոռոչը զննելու ժամանակ, սակայն երբեմն հիվանդի կողմից նշվում են նվվացող ցավեր և անհանգստության զգացում ատամում, հազվադեպ կարող է ցավ առաջանալ ջերմային և քիմիական գրգռիչներից: Ցավ կարող է առաջանալ շրջակա միջավայրի ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխությունից: Ինքնածին ցավեր սովորաբար չեն նշվում, ինչը պայմանավորված է ատամի խոռոչից էքսուդատի դուրս բերումով լայնացած դենտինային խողովակներով կամ դենտինի քայքայման հետևանքով առաջացած պերֆորացիոն անցքից:

Օբյեկտիվորեն. Դեմքի վրա փոփոխություններ չեն հայտնաբերվում /հիպերէմիա, ասիմետրիա, խուղակ/: Ատամում հայտնաբերվում է խորը կարիեսային խոռոչ, լցված փափկած դենտինով: Ատամի գույնը կարող է փոփոխված լինել. այն ավելի մուգ և անփայլ է `համեմատած ինտակտ ատամների հետ: Ատամի խոռոչը սովորաբար լինում է բաց մեկ կետում և կարիոզ խոռոչի հատակի զոնդավորումը ցավոտ է հատկապես այդ շրջանում և առաջացնում է արյունահոսություն: Երբեմն ատամի խոռոչը բացված չի լինում և այս դեպքերում հատակին հայտնաբերվում է դենտինի բաց գույնի օջախ, կարմիր գույնի կետով մեջտեղում, որի զոնդավորումը առաջացնում է ցավ /սա հանդիսանում է առաջներում բուժիչ տակդիրով բուժման հետևանք/: Ամեն դեպքում, նույնիսկ եթե չկա հաղորդակցություն կարիոզ խոռոչի և ատամի խոռոչի հետ, դենտինում կա հատված փափկած ամբողջ դենտինի հաստությամբ, որը կարելի է հայտնաբերել կարիես-մարկերի օգնությամբ:

Պերկուսիան բացասական է: Ատամը անշարժ է, շրջակա լորձաթաղանթը փոփոխված չէ, լիմֆատիկ հանգույցները մեծացած չեն:
Թերմոմետրիան (տաքացրած գուտապեչայի միջոցով) առաջացնում է դանդաղ աճող ցավ, որը չի անցնում գրգռիչը հեռացնելուց հետո:
ԷԱԱ- 35-40մկԱ: Ռենտգենոգրաֆիայի ժամանակ հայտնաբերվում է խորը կարիոզ խոռոչ, որը փոքր անցքով կապված է ատամի խոռոչի հետ, իսկ պերիօդոնտում հիմնականում փոփոխություններ չեն հայտնաբերվում 70 % դեպքերում, սակայն 30% դեպքերում ատամի արմատի հարգագաթային շրջանում երևում է պերիօդոնտալ ճեղքի լայնացում:

Դենտինում, որը բաժանում է կարիոզ խոռոչը և կակղանի խոռոչը, հայտնաբերվում է փափկած հատված, ինչը երևում է ավելի մուգ դենտինի բարակ գծով:
Քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտը կարող է գոյություն ունենալ մի քանի ամսից մինչև մի քանի տարի:
Պաթանատոմիական պատկերը: Պուլպիտի այս ձևի հիմնական պաթանատոմիական նշանը թելակազմ շարակցական հյուսվածքի ընդարձակումն է: Կակղանի թելերը հաստացած են, նկատվում է կոլագենային թելերի հիալինոզ, կան նախկին արյունազեղումների հետքեր: Կակղանի բջջային կազմը կտրուկ նվազում է:

Արմատային կակղանում հաճախ հանդիպում են ֆիբրոզի և պետրիֆիկացիայի երևույթներ: Տեսադաշտում հաճախ երևում են ոչ մեծ սպիներ, որոնք հավանաբար առաջանում են միկրոաբսցեսների տեղում: Որոշ հեղինակներ սպիական փոփոխությունները դիտարկում են որպես անոթների սկլերոտիկ փոփոխության հետևանք: Հաճախ նկատվում են հիալինոզի տեղամասեր, որոնք ներկայացված են գլիկոզամինոգլիկանների զգալի կուտակմամբ: Այս տեղամասերը հավանաբար առաջանում են կակղանի երկարատև քրոնիկ բորբոքման հետևանքով և հանդիպում են մոտ 12 տոկոս դեպքերում:

Սուր պուլպիտՏարբերակիչ ախտորոշումը:

Քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտը պետք է տարբերակել.
1.խորանիստ կարիեսից
2.սուր օջախային պուլպիտից
3.քրոնիկ գանգրենոզ պուլպիտից

1. Խորանիստ կարիես

Նմանությունները
- խորը կարիոզ խոռոչ
- ցավեր բոլոր տեսակի գրգռիչների նկատմամբ

Տարբերությունները
- գրգռիչը հեռացնելուց հետո ցավը շարունակվում է
- զոնդավորումը խիստ ցավոտ է հատակի մեկ կետում
- անամնեզում նշում է նախկինում սուր ցավեր
- ԷԱԱ -40մկԱ , իսկ կարիեսի ժամանակ մինչև 12մկԱ
- ռենտգենաբանորեն կակղանի խոռոչը բաժանվում է կարիոզ խոռոչից մգացած դենտինով, իսկ կարիեսի ժամանակ դենտինի շերտը ավելի հանքայնացված և բաց է երևում: Բացի դրանից, երբեմն ռենտգեն պատկերի վրա քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտով ատամի մոտ կարելի է տեսնել լայնացած պերիօդոնտալ ճեղք, ինչը հնարավոր չէ կարիեսի դեպքում:

2. Սուր օջախային պուլպիտ

Նմանությունը

-գրգռիչներից առաջացող ցավ, որը չի անցնում գրգռիչը հեռացնելուց հետո
-խորը կարիոզ խոռոչի առկայությունը
-կարիոզ խոռոչի զոնդավորումը կարող է ցավոտ լինել մեկ կետում, եթե կա հաղորդակցություն ատամի խոռոչի հետ

Տարբերությունը
-քրոնիկ պուլպիտի ժամանակ – ինքնածին ցավեր չեն լինում
-կարող է հայտնաբերվել կարիոզ խոռոչի հաղորդակցություն ատամի խոռոչի հետ
-ցավը հատկապես ուժեղ է քիմիական գրգռիչներից
-ԷԱԱ- 35-40մկԱ /սուր օջախայինի ժամանակ 12-20 մկԱ/
-ունի երկարատև ընթացք /ըստ անամնեզի/

3.Քրոնիկ գանգրենոզ պուլպիտ

Նմանություններ

-հիմնականում անախտանիշ ընթացք
-ցավեր ջերմային գրգռիչներից
-խորը կարիոզ խոռոչ, որը հաղորդակցվում է ատամի խոռոչի հետ

Տարբերություններ
-գանգրենոզ պուլպիտի ժամանակ ատամի գույնը շատ ավելի մգացած է, քան քրոնիկի ժամանակ
-գանգրենոզ պուլպիտի ժամանակ զոնդավորումը ցավոտ է արմատախողովակներում /խորը զոնդավորում/, իսկ կարիոզ խոռոչի հատակի, պերֆորացիոն անցքի և արմատախողովակի ելանցքի զոնդավորումը ցավոտ չէ կամ թույլ ցավոտ է, իսկ կակղանը չի արյունահոսում
-գանգրենոզ պուլպիտի ժամանակ ատամի խոռոչի հետ հաղորդակցությունն ավելի լայն է, քան քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտի ժամանակ
-գանգրենոզ պուլպիտի ժամանակ ցավը առավել շատ առաջանում է տաքից, իսկ ֆիբրոզի ժամանակ` սառից
-ԷԱԱ – 40-90մկԱ

Քրոնիկ գանգրենոզ  պուլպիտ
Pulpitis chronica gangrenosa


Առաջանում է երբ կակղան են ներթափանցում թարախածին միկրոօրգանիզմները, և բնորոշվում է պսակային և մասամբ արմատային կակղանի գանգրենոզ քայքայմամբ:

Կլինիկական դրսևորումը:

Սուբյեկտիվորեն. պուլպիտների այս ձևին բնորոշ են նվվացող ցավեր` տարբեր բնույթի գրգռիչների ազդեցությունից (հիմնականում տաք), որոնք չեն դադարում գրգռիչի հեռացումից հետո: Երբեմն հիվանդները գանգատվում են օդի ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխությունից Սուր պուլպիտառաջացած ցավերից, բերանի խոռոչում տհաճ հոտի առկայությունից: Անամնեզում նշում են սուր ցավեր առաջներում:

Օբյեկտիվորեն. Դեմքի վրա փոփոխություններ չեն հայտնաբերվում /հիպերէմիա, ասիմետրիա, խուղակ/: Ատամում հայտնաբերվում է խորը կարիեսային խոռոչ, լցված փափկած դենտինով, ատամի գույնը փոփոխված է, ատամի պսակը ունենում է գորշավուն երանգ: Ատամի խոռոչը մեծ մասամբ բաց է:
Գանգրենոզ պուլպիտի նախնական շրջանում, երբ պսակային կակղանի միայն մակերեսային շերտերն են վնասված, զոնդավորումը ցավոտ է, և կակղանը արյունահոսում է: Երկարատև ընթացող պրոցեսի դեպքում, երբ ամբողջ պսակային կակղանն ախտահարված է, միայն արմատային կակղանն է ամբողջությամբ կամ մասամբ պահպանված, ցավոտ է միայն խորը զոնդավորումը, այսինքն պսակային  կակղանի խորը շերտերում կամ արմատախողովակների խորքում:

Թերմախտորոշման ժամանակ հատկապես տաքից առաջանում է դանդաղ աճող ցավ, որը գրգռիչը հեռացնելուց հետո կամաց կամաց անցնում է:
Էլեկտրաօդոնտաախտորոշման տվյալները տատանվում են 40-90 մկԱ սահմաններում, կախված կակղանի քայքաման աստիճանից:

Ռենտգենաբանորեն` գրեթե միշտ երևում է պերիօդոնտալ ճեղքի լայնացում, ոսկրային հյուսվածքի նոսրացում անհարթ եզրերով  /երկար ընթացող պրոցեսի դեպքում/:

Պաթանատոմիական պատկերը:

Պսակային կակղանում հայտնաբերվում է հյուսվածքային քայքայում: Արմատային կակղանում տարբեր խորությունների վրա նկատվում է գրանուլացիոն հյուսվածքից կազմված դեմարկացիոն գոտի: Գրանուլացիոն հյուսվածքի ստորադիր հատվածում տեղակայված կակղանը գտնվում է քրոնիկ բորբոքման և ֆիբրոզի վիճակում: Բավականին հաճախ դիտվում է մանր երակների թրոմբոզ: Անոթներում դիտվում է վառ արտահայտված սկլերոզ:

Քրոնիկ գանգրենոզ պուլպիտին բնորոշ առանձնահատկությունն է միկրոնեկրոզի տեղամասերի առկայությունը: Ատամի խոռոչի թաղը զգալիորեն քայքայված է: Կակղանի խոցոտման տեղամասերին սովորաբար նախորդում են միկրոաբսցեսները, այդ իսկ պատճառով կակղանի`  կարիեսային խոռոչին հարող մակերեսը խոցոտված է: Նրա շուրջը ծավալվում է գրանուլացիոն հյուսվածք: Մեռուկացած տեղամասի տակ արտահայտված է լեյկոցիտար ինֆիլտրացիայի գոտին: Կակղանի ստորադիր հատվածներում նրա կառուցվածքը պահպանված է , նկատվում են առանձին բորբոքային օջախներ, որոնցում օդոնտոբլաստները ենթարկված են դեգեներացիայի: Արմատային կակղանի բջջային կազմը աղքատ է, կոլագենային թելերը դիստրոֆիկ փոփոխված են:

Տարբերակիչ ախտորոշում:

Քրոնիկ գանգրենոզ պուլպիտը պետք է տարբերակել.

1.քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտից
2.քրոնիկ գագաթային պերիօդոնտիտից

1.Տես քրոնիկ ֆիբրոզ պուլպիտ (տարբ. ախտորոշ. – 3)
2.Գագաթային քրոնիկ պերիօդոնտիտ

Նմանություններ
-երբեմն անախտանիշ ընթացք
-տհաճ հոտ բերանի խոռոչից
-կարիոզ խոռոչի հատակի զոնդավորումը անցավ է
-փոփոխություններ արմատի ապիկալ հատվածում /խրոնիկ ֆիբրոզ պերիօդոնտիտի ժամանակ/
-ատամի պսակի գունափոխություն

Տարբերություններ
-քրոնիկ պերիօդոնտիտների ժամանակ ջերմային գրգռիչները ցավ չեն առաջացնում
-զոնդավորումը պերիօդոնտիտների ժամանակ անցավ է /բացառությամբ այն դեպքերի երբ արմատախողովակ է ներաճում գրանուլյացիոն հյուվածք պերիօդոնտից, բայց այդ դեպքում ի հայտ է գալիս վառ կարմիր գույնի արյուն, ինչը բնորոշ չէ գանգրենոզ պուլպիտին/: Բացի այդ, գրանուլյացիաները զոնդավորելիս ավելի քիչ ցավոտ են, քան պահպանված կակղանը արմատախողովակում գանգրենոզ պուլպիտի ժամանակ
-քրոնիկ պերիօդոնտիտների ժամանակ անցման ծալքի զննման ընթացքում հիվանդ ատամի շրջանում կարող է հայտնաբերվել խուղակ, սպի կամ հիպերէմիա
-ԷԱԱ- 100մկԱ –ից բարձր

Քրոնիկ գերաճական (հիպերտրոֆիկ ) պուլպիտ
Pulpitis chronica hypertrophica


Քրոնիկ հիպերտրոֆիկ պուլպիտի ժամանակ հայտնաբերվում է կակղանի հիպերպլազիա:  Պուլպիտի այս ձևը ունի երկու կլինիկական տարատեսակ

-գրանուլացվող, երբ ատամի խոռոչից գրանուլյացիոն հյուսվածքը ներաճում է կարիոզ խոռոչ
-կակղանի պոլիպ – երբ կակղանի գերաճած հյուսվածքը ծածկվում է հարակից լնդի էպիթելով
Հաճախ հանդիպում է երեխաների և դեռահասների մոտ:

Կլինիկական դրսևորումը:

Սուբյեկտիվորեն.հիվանդը գանգատվում է նվվացող ցավերից, որոնք առաջանում են տարբեր բնույթի գրգռիչների ազդեցությունից: Երբեմն նշվում է միայն արյունահոսություն` առանց ցավի: Հաճախ արյունահոսությունը և ցավերը առաջանում են կոշտ  սննդից: Հիվանդը հաճախ նշում է, որ ատամի մեջ “միս” է աճել:

Սուր պուլպիտՕբյեկտիվորեն:  Դեմքի վրա տեսանելի փոփոխություններ չկան: Կլինիկական հետազոտությունը հնարավորություն է տալիս հաստատել, որ ատամի պսակը զգալիորեն քայքայված է, կարիեսային խոռոչից արտացցված է արյունահոսող գրանուլացիոն հյուսվածք, երբեմն` պոլիպի տեսքով: Գրանուլյացիոն ձևի ժամանակ հիպերպլաստիկ հյուսվածքը ունի վառ կարմիր գույն և արյունահոսում է նույնիսկ թեթև զոնդավորման ժամանակ: Եթե ձևավորված է պոլիպ, ապա այն ունի բաց վարդագույն, պինդ, ուռուցքանման գոյացության տեսք: Զոնդավորումը թույլ ցավոտ է և չի արյունահոսում:
Զննման դեպքում հայտնաբերվում են բազմաթիվ ատամնափառ և ատամնաքարեր հիվանդ ատամի կողմում, քանի որ հիվանդը չի կարող լիարժեք ծամել այդ կողմով:
Թակումը բացասական է: Ատամն անշարժ է, լորձաթաղանթը փոփոխված չէ: Ջերմային գրգռիչների նկատմամբ ռեակցիան թույլ է արտահայտված: Ռենտգենաբանորեն` հայտնաբերվում է խորը կարիոզ խոռոչ, որը լայն անցքով հաղորդակցվում է ատամի խոռոչի հետ, արմատի գագաթային շրջանում փոփոխություններ սովորաբար չեն հայտնաբերվում:

Պաթանատոմիական պատկերը:

Պուլպիտի այս ձևի հիստոպաթոլոգիական ուսումնասիրության ժամանակ տարբերում են փոփոխությունների հետևյալ շերտերը.

1.էպիթելային շերտ, որը ծածկում է կակղանի` ատամի խոռոչից դուրս եկած մասը
2.կակղանի պարենխիմա
3.հարգագաթային հյուսվածք

Էպիթելային շերտն ունի տարբեր հաստություն: Նրա ամենահաստ հատվածը գերաճած (արտացցված) կակղանի գագաթային մասն է: Էպիթելային շերտը հարուստ է ներսփռված պլազմատիկ բջիջներով և լիմֆոցիտներով: Որոշ տեղամասերում ներսփռանքը հասնում է այն աստիճանի, որ ստորադիր շերտի հյուսվածքի հետ սահմանը կորչում է: Առավել կարևոր ախտորոշիչ նշանակություն ունի նույնիսկ եզակի բազմաձև-կորիզային լեյկոցիտների հայտնաբերումը էպիթելում:

Բորբոքային պրոցեսի զարգացման հետ մեկտեղ նկատվում է ինֆիլտրատի առաջացում, որտեղ ձևավորվում են միկրոաբսցեսներ: Կակղանի հյուսվածքում կարելի է տեսնել բջջային քայքայումներից կազմված տեղամասեր, որոնց ծայրամասում դիտվում են լեյկոցիտների սահմանափակ կուտակումներ:
Ակտիվ բորբոքային պրոցեսը նշանավորվում է կակղանում գրանուլացիոն հյուսվածքի  ամբողջական տեղամասերի առաջացմամբ, որոնցում կան համասեռ լիմֆոիդ բջիջներ:
 
Տարբերակիչ ախտորոշումը:

Քրոնիկ գերաճական պուլպիտը պետք է տարբերակել.
1.լնդապտկիկի գերաճից
2.քայքայված ֆուրկացիաներից պերիօդոնտի գրանուլյացիոն հյուսվածքի գերաճից

1.Լնդապտկիկի գերաճից

Նմանությունները
- կարիոզ խոռոչում գերաճած հյուսվածքի առկայություն, որի զոնդավորումը առաջացնում է արյունահոսություն և թեթև ցավ /բացի կակղանի պոլիպից/:

Տարբերությունները
-լնդապտկիկի գերաճի ժամանակ զոնդը ատամի շուրջը անցկացնելիս հանդիպում է արգելքի; գերաճած պտկիկը կարելի է տեղահանել գործիքով կամ բամբակե գնդիկով կարիոզ խոռոչից և հայտնաբերել նրա կապը լնդի հետ, իսկ գերաճած կակղանը դուրս է գալիս ատամի խոռոչից
-ռենտգենաբանորեն հայտնաբերվում է կապ կարիոզ և ատամի խոռոչի միջև

2.Ատամի խոռոչի հատակից կամ բիֆուրկացիայի շրջանից գերաճած գրանուլյացիաներ

Նմանությունները
- կարիոզ խոռոչում գերաճած հյուսվածքի առկայություն, որի զոնդավորումը առաջացնում է արյունահոսություն և թեթև ցավ /բացի կակղանի պոլիպից/:

Տարբերությունները
-զոնդավորումը ավելի քիչ ցավոտ է, քան քրոնիկ գերաճական պուլպիտի դեպքում
-ռենտգենաբանորեն հայտնաբերվում է կապ ատամի խոռոչի և պերիօդոնտի միջև և արմատների ֆուրկացիայի շրջանի ոսկրային հյուսվածքը քայքայված է:
-պուլպիտի դեպքում ԷԱԱ-100մկԱ-ից ցածր է, իսկ խոռոչի հատակի թափածակման ժամանակ ավելի բարձր, քանի որ բի- կամ տրիֆուրկացիայի շրջանում թափածակումները, որպես կանոն, հանդիսանում են էնդոդոնտիկ բուժման սխալ, և ատամը կակղանազերծ է
-խոռոչի հատակի թափածակման մակարդակը գտնվում է ատամի վզիկից ցածր, իսկ քրոնիկ գերաճական պուլպիտի ժամանակ`բարձր

Քրոնիկ պուլպիտների սրացում
Pulpitis chronica exacerbata


Քրոնիկ պուլպիտները հաճախ սրանում են, ինչի պատճառ կարող է հանդիսանալ
-ատամի խոռոչից արտահոսքի ճանապարհի մեխանիկական փակումը
-օրգանիզմի դիմադրողականության անկումը

Կլինիկական դրսևորումը:

Սուբյեկտիվորեն. Կլինիկորեն նման է սուր տարածուն պուլպիտին, բնորոշվում է  տարբեր աստիճանի նոպայաձև ցավերով, որոնք բնույթով ինքնածին են, հաճախ գիշերային: Հնարավոր է ուժեղ, երկարատև ցավ արտաքին գրգռիչներից, որոնք ճառագայթում են եռորյակ նյարդի ճյուղերով: Կարող են լինել նվվացող երկարատև ցավեր, որոնք ուժեղանում են ատամի վրա ճնշում գործադրելիս (օր. կծելիս) – հատկապես գանգրենոզի դեպքում: Ախտորոշման համար մեծ նշանակություն ունի անամնեզը: Հիվանդը նշում է, մինչև սուր ցավերի առաջանալը, երկար ժամանակ ատամի անհանգստության, երբեմն ծանրության զգացման, ուտելու ժամանակ ծակծկոցի առկայություն:

Օբյեկտիվորեն. Դեմքի վրա փոփոխություններ չի հայտնաբերվում, ատամի վրա հայտնաբերվում է խորը կարիոզ խոռոչ կամ լեցավորված ատամ: Ատամի խոռոչը հաճախ բաց է, զոնդավորումը` ցավոտ ֆիբրոզի ժամանակ և անցավ գանգրենոզի ժամանակ:
Քրոնիկ գանգրենոզ պուլպիտի  ժամանակ հայտնաբերվում է լայն հաղորդակցություն կարիոզ խոռոչի և կակղանի խոռոչի միջև, ընդ որում, կակղանի վերին շերտերի զոնդավորումը անցավ է, կակղանը չի արյունահոսում: Ավելի խորը շերտերի զոնդավորումը ցավոտ է, այս ձևի սրացմանը բնորոշ է նաև տհաճ թարախային հոտի առկայություն:

Թակումը- ֆիբրոզի սրացման ժամանակ թույլ դրական է, իսկ գանգրենոզի ժամանակ- դրական:
Շոշափումը - ատամը անշարժ է, հիվանդ ատամի շրջանում անցման ծալքը նորմայում, լիմֆատիկ հանգույցները մեծացած չեն, անցավ են և շարժուն, այսինքն անփոփոխ են:
Թերմոախտորոշման ժամանակ առաջանում է սուր երկարատև ցավեր, պետք է նշել որ ֆիբրոզի սրացման ժամանակ ցավը առաջանում է սառից, իսկ գանգրենոզի ժամանակ – տաքից:
ԷԱԱ-ի տվյալները համապատասխանում են, կամ խրոնիկ ֆիբրոզ, կամ խրոնիկ գանգրենոզ պուլպիտներին:
Ռենտգեն պատկերի վրա դիտվում է պերիօդոնտալ ճեղքի լայնացում և  ոսկրային հյուսվածքի նոսրացում:

Պաթանատոմիական պատկերը: Սուր պուլպիտ

Կակղանի քրոնիկ բորբոքմանը բնորոշ փոփոխությունների հետ մեկտեղ երևում են սուր բորբոքման օջախներ, աբսցեսներ: Դիտվում է անոթների լայնացում, այտուց` ինչպես պսակային, այնպես էլ արմատային կակղանում: Խրոնիկ պուլպիտների սրացման ժամանակ նկատվում են նյարդաթելերի ռեակտիվ փոփոխություններ` տարբեր աստիճանի  դեստրուկցիայի և դեգեներացիայի երևույթներով:

Տարբերակիչ ախտորոշում:

Պետք է տարբերակել.
1.սուր պուլպիտներից
2.սուր գագաթային պերիօդոնտիտից
3.քրոնիկ պերիօդոնտիտի սրացումից

Սուր օջախային պուլպիտ

Նմանություններ
-ինքնածին նոպայաձև ցավեր անցավ ժամանակահատվածներով
-զոնդավորումը ցավոտ է մեկ կետում
-ջերմային գրգռիչներից առաջացող երկարատև ցավեր

Տարբերություններ
-սրացման ժամանակ ցավերը ճառագայթում են
-անամնեստիկ տվյալներ – ցավեր անցյալում, իսկ սուր օջախային պուլպիտը տևում է 1-2 օրից ոչ ավել
-թակումը միշտ անցավ է սուր օջախային պուլպիտի դեպքում
-սուրի ժամանակ ատամի գույնը փոփոխված չէ
-ատամի խոռոչը բացված չէ սուրի ժամանակ /բացառություն է տրավմատիկ պուլպիտը/, իսկ սրացման դեպքում` հաճախ բաց է
-պերիօդոնտում փոփոխություններ չի հայտնաբերվում սուրի ժամանակ
-ԷԱԱ տվյալները սուր օջախային պուլպիտի դեպքում 12-20մկԱ է, իսկ  սրացած պուլպիտների ժամանակ-35 մինչև 100 մկԱ

Սուր տարածուն պուլպիտներ

Նմանությունները
-ինքնածին նոպայաձև ճառագայթող ցավեր
-ջերմային գրգռիչներից առաջացող երկարատև ցավեր
-խորը կարիոզ խոռոչի առկայություն
-թակումը քիչ ցավոտ է

Տարբերությունը
-անամնեստիկ տվյալներ – ցավեր անցյալում, իսկ սուր տարածուն պուլպիտը կարող է տևել  14 օրից ոչ ավել
-սուրի ժամանակ ատամի գույնը փոփոխված չէ
-զոնդավորումը ցավոտ է ամբողջ հատակով սուր տարածուն պուլպիտի ժամանակ, և չկա հաղորդակցություն կարիոզ և ատամի խոռոչների միջև, իսկ սրացման ժամանակ մեկ կետում կամ ցավոտ է խորը զոնդավորումը և կա հաղորդակցություն կարիոզ խոռոչի հետ
-ատամի խոռոչը բաց չէ
-ռենտգենաբանորեն.  սուր տարածուն պուլպիտի ժամանակ հարգագաթային հյուսվածքներում չկան փոփոխություններ, իսկ սրացման ժամանակ այդ փոփոխությունները համարյա միշտ կան:

Ընդհանրապես այն մարդկանց մոտ, որոնք ունեն ԿԱՀ-ի բարձր ցուցանիշ, բժիշկը պետք է մտածի “քրոնիկ պուլպիտի սրացում” ախտորոշման մասին, քանի որ սուր տարածուն պուլպիտը բնորոշ է այն մարդկանց, որոնք ունեն ԿԱՀ-ի ցածր ցուցանիշ:

Սուր և քրոնիկ պերիօդոնտիտների սրացում

Նմանություններ
-ինքնածին ցավեր
-քրոնիկ պրոցեսի սրացման ժամանակ ատամի գույնը փոփոխված է
-թակումը ցավոտ է
-կարիոզ խոռոչի և ատամի խոռոչի միջև հաղորդակցություն
-ռենտգենաբանորեն կան փոփոխություններ ապիկալ հատվածում
-գանգրենոզի ժամանակ մակերեսային զոնդավորումը ցավոտ չէ, ինչպես և պերիօդոնտիտների ժամանակ

Տարբերություններ
-պուլպիտի ցավերը նոպայաձև են, իսկ պերիօդոնտիտի – մշտական
-թակումը պուլպիտի ժամանակ – թույլ ցավոտ է, պերիօդոնտիտի – խիստ ցավոտ
-պալպացիան պերիօդոնտիտի ժամանակ անցման ցալքով խիստ ցավոտ է
-պերիօդոնտիտի ժամանակ ատամը շարժուն է
-պերիօդոնտիտների զոնդավորումը անցավ է
-պերիօդոնտիտների ժամանակ ցավ ջերմային գրգռիչներից չի լինում
-պերիօդոնտիտների ժամանակ ԷԱԱ 100մկԱ-ից ավել է
 

 

Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am

Նյութի  էլեկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին