Մտածողության բովանդակային խանգարումներից զառանցանքների` ըստ բովանդակության տարատեսակ են: Պերսեկուտոր զառանցանքը (հետապնդման զառանցանքը) առանձնանում է նրանով, որ հիվանդի մոտ ձևավորվում է համոզմունք իրեն սպառնացող վտանգի կամ վնասի մասին, որը սպասվում կամ հասցվում է արտաքին աշխարհից։
Զառանցանքի այս ձևին են դասվում՝
• խանդի զառանցանքը հիվանդագին միտք է, որ, իբր, կինը (ամուսինը) կամ սիրուհին հավատարիմ չեն և դավաճանում են՝ իրեն նվաստացնելու, բարոյապես ճնշելու նպատակով,
• թունավորման զառանցանք՝ համոզմունք, որ իրեն սպանելու կամ առողջությանը վնասելու նպատակով իր օգտագործած կերակուրը, ջուրը թունավորում են, իր սենյակի օդին խառնում են գազեր նույն նպատակով և այլն,
• վերաբերմունքի զառանցանքը շրջապատում կատարվող անգամ աննշան գործողությունների, դեպքերի, դեմքերի վերաբերմունքն է սեփական անձին՝ միայն բացասական իմաստով,
• վնասվելու զառանցանքը հիվանդագին համոզվածություն է, որ իրեն կողոպտում են, թալանում, փչացնում իրեն պատկանող իրերն ու առարկաները,
• ազդեցության զառանցանքը համոզվածություն է, որ գտնվում է հիպնոսի, տիեզերական ճառագայթների, լազերային ճառագայթման և այլ բնույթի ներգործությունների ազդեցության ներքո (ֆիզիկական ազդեցության զառանցանք, հիպնոտիկ կամ տելեպատիկ ազդեցության զառանցանք)։ Բավականին հաճախ պերսեկուտոր զառանցանքի այս ձևը համատեղվում է հոգեկան ավտոմատիզների հետ,
• երկվորյակի զառանցանքը հիվանդագին միտք է սեփական կրկնօրինակների գոյության մասին, որոնք (կամ որը) գոյություն ունի միաժամանակ և հիվանդի հետ կամ նրա փոխարեն գործունեություն է ծավալում,
• համակվածության (դիվահատություն) զառանցանքը հիվանդագին պատկերացումն է զանազան կենդանիներով, այդ թվում նաև ֆանտաստիկ, դիվահարված լինելու մասին,
• մետամորֆոզի (կերպարափոխության) զառանցանքը միտք է այն մասին, որ հիվանդը կերպարանափոխվում է և դառնում կենդանի, այլմոլորակային, մեկ այլ մարդ կամ առարկա,
• արխայիկ (հնամենի) զառանցանքի բովանդակությունը կազմում է մեր ժամանակների համար ոչ արդիական սպառնալիքը կամ վտանգը՝ կախարդանք, մութ ուժերի ազդեցություն, դիվահարություն և այլն,
• հակասական (անտագոնիստական) զառանցանք՝ համոզված լինելով սեփական անձի որևէ արժանիքում, հիվանդը կարծում է, որ իր համար պայքարում են հակադիր ուժեր՝ կուսակցություններ, խմբեր, պետություններ, բարին և չարը։
Սկզբնաղբյուրը՝ Հոգեբուժություն
Ս. Հ. Սուքիասյան, Ս. Մ. Մարգարյան
Հոդվածի էլեկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին
