Օբյեկտիվ հետազոտությունը կազմված է օրգանիզմի ընդհանուր և հատուկ (գինեկոլոգիական) հետազոտությունից, որը սկսվում է հիվանդի ընդհանուր զննումից, մարմնակազմվածքի՝ (կոնստիտուցիայի) որոշումից։
Բացի նորմալ մարմնակազմությունից (նորմոստենիա) տարբերում են արական, հիպերստենիկ, աստենիկ, ինֆանտիլ և ինտերսեքսուալ (եվնուխոիդ) մարմնակազմություն։
Մարմնակազմվածքի պատկանելիությունը կատարվում է զննման և անտրոպոմետրիայի միջոցով, որոշվում է կրծքավանդակի շրջագիծը, ոտքի երկարությունը՝ ազդոսկրի գլխիկից մինչև թաթի հիմքը, հասակը, կոնքի չափը (ազդոսկրերի գլխիկների միջև եղած տարածությունը) և ուսերի չափը (միջակրոմիալ չափը), ինչպես նաև մարմնի զանգվածը։
Արական մարմնակազմությունում տարբերում են արականացման 2 ձև։
1.արական տիպ. ուսերի, իրանի և կրծքավանդակի շրջագծի մեծացում, կոնքի չափերի նեղացում, բարձր հասակ,
2.վիրիլ տիպ. ուսերի լայնության մեծացում, կոնքի և ոտքերի երկարության փոքրացում, միջին հասակ։
Ինտերսեքսուալ (եվնուխոիդային տիպ). Բնութագրվում է սեռի անբավարար տարբերակումով, իգական պատկանելիության անհատի մոտ հանդիպում են տղամարդկային երկրորդային սեռական հատկանիշներ, հասակի և ոտքերի երկարության մեծացում, ուսերի ու կոնքի չափերի հավասարեցում, կարճ իրան, արական տիպի մազակալում։
Հիպերստենիկ տիպը բնութագրվում է միջին հասակով, ոտքերի երկարությունը համարյա հավասար է իրանի երկարությանը, ուսերի լայնությունը համեմատաբար փոքր է։ Ենթամաշկային ճարպաբջջանքը խիստ արտահայտված է։
Ինֆանտիլ մարմնակազմություն. Տարբերում են ընդհանուր (ունիվերսալ) և սեռական (գենիտալ) ինֆանտիլիզմ։ Բնութագրվում է ցածր հասակով, հավասարաչափ նեղ կոնքով և թերի զարգացած կրծքագեղձերով ու սեռական օրգաններով։
Աստենիկ տիպ. Բնորոշ է մկանային և շարակցական հյուսվածքների անատոմիական և ֆունկցիոնալ թուլությունը։ Բնութագրվում է բարձր հասակով, նեղ կրծքավանդակով, սեռական օրգանների ոչ ճիշտ դրություններով, հետթեքումներով և այլն։
Ընդհանուր հետազոտման ժամանակ անպայման որոշվում է մարմնի զանգվածի ինդեքսը (ՄԶԻ), որը թույլ է տալիս գնահատել սնվածության կարգավիճակը։
Մարմնի զանգվածի ինդեքսը որոշվում է հետևյալ բանաձևով.
ՄԶի= Մարմնի զանգվածը (կգ) հասակի քառակուսի (մ2)
ՄԶԻ մինչև 18,5կգ/մ2 է, գնահատվում է թերսնվածություն, 18,5 մինչև 26՝ նորմալ սնվածություն, 26-30 գերքաշություն, 30-ից ավելի՝ ճարպակալում, օրինակ. ՄԶԻ = 40, նշանակում է IV աստիճանի ճարպակալում և վկայում է նյութափոխանակային խանգարումների մասին։ Մարմնի հավելյալ զանգվածի դեպքում անհրաժեշտ է պարզել, երբ է սկսվել ճարպակալումը, մանկական, արբունքային հասակում, սեռական կյանքը սկսելուց, վիժումից թե ծննդաբերությունից հետո։
ճարպակալման դեպքում որոշվում է ենթամաշկային ճարպաբջջանքի տեղակայման տիպը և աստիճանը։ էնդոկրին դիսֆունկցիայի ժամանակ նկատվում են ճարպակալման որոշ տիպեր։ Հիպոթալամիկ շրջանի ախտահարման ժամանակ նկատվում է ճարպակալում "գոգնոցի տիպով", "գալիֆե" և ուսերի 1/3-ի շրջանում։
Կուշինգի հիվանդության, "դիենցեֆալ" ախտահարման դեպքում ճարպաբջջանքը տեղակայված է դեմքի, իրանի, մեջքի և որովայնի շրջանում։
Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել ֆենոտիպի հետևյալ առանձնահատկություններին, ռետրոգնատիա, կամարաձև քիմք, լայն տափակ քթարմատ, ցածր տեղակայման ականջախեցիներ, ցածրահասակություն, կարճ պարանոց՝ մաշկային ծալքերով, տակառանման կրծքավանդակ և այլն։
Հիվանդի զննման ժամանակ հատուկ ուշադրություն է դարձվում մաշկի գույնին, վիճակին (բարձր ճարպոտություն, ակնե, հիպերպիգմենտացիա, գերծակոտկենություն, ձգման զոլերի առկայություն) և հատկապես մազակալմանը։
Նորմայում կնոջ մոտ մազակալումը նկատվում է ցայլքի վրա և թևատակերում, որոնց արտահայտվածությունը բնութագրվում է 4 աստիճանով և վկայում է էնդոկրին համակարգի նորմալ վիճակի մասին։ Տարբերում են հավելյալ մազակալման հետևյալ տիպերը.
1.Լանուգո (lanugo). Առկա է նուրբ աղվամազ հիշեցնող մազակալում, որը ծածկում է նորածնի մարմինը և անհետանում առաջիկա երկու շաբաթում։
2.Հիպերտրիխոզ (hypertrichosis). Առկա է հավելյալ մազակալում իգական մազակալմանը բնորոշ տեղերում։
3.Հիրսուտիզմ (hirsutismus). Արական տիպի գերարտահայտված հավելյալ մազակալում է։ Հիրսուտիզմի քանակական բնութագրումը կատարվում է Ֆերիման Գալվեի առաջարկած հիրսուտացիոն թվի միջոցով։
Հատուկ ուսումնասիրման և նկարագրման կարիք ունեն կրծքագեղձերը, որոնց զարգացումը արտահայտվում է 4 աստիճանով՝ ըստ Տարների, ընդ որում անպայման պետք է որոշել կրծքագեղձերի վիճակը և արտադրության առկայությունը։
Կրծքագեղձերը պետք է շոշափել հիվանդի կանգնած և պառկած դիրքերում, հաջորդաբար, արտաքին և ներքին քառակուսիներում։
Արտադրությունը պտուկներից շագանակագույն և արյան հետքերով կարող է լինել հետևանք չարորակացման և պտկիկային ներաճման, թափանցիկ կամ կանաչավուն արտադրությունը բնորոշ է կիստոզ կազմափոխման։ Կաթնարտադրությունը ամենոռեայի կամ օլիգոմենոռեայի ժամանակ վկայում է վերարտադրողական համակարգի հիպոթալամիկ խանգարման՝ գալակտոռեա-ամենոռեայի մասին։ Այդ պայմաններում անհրաժեշտ է բացառել հիպոֆիզի պրոլակտին արտադրող ադենոմայի առկայությունը։
Ընդհանուր զննումից հետո անցնում են բոլոր օրգան համակարգերի ուսումնասիրմանը հայտնի մեթոդներով (զննում, լսում, բախում, շոշափում)։
Որովայնի շոշափման միջոցով խոռոչի օրգանների վիճակի ուսումնասիրությունը հաճախ օգնում է հայտնաբերելու գինեկոլոգիական հիվանդության պատճառը և ախտածագումը։ Որովայնի ուսումնասիրությունը պետք է կատարվի հիվանդի մեջքի վրա պառկած վիճակում։ Որովայնի զննման ժամանակ որոշվում է դրա ձևը և մեծությունը, շնչական ակտին դրա մասնակցությունը, կոնֆիգուրացիան, փքվածությունը, հետվիրահատական սպիների առկայությունը։
Որովայնի մեծացումը կարող է լինել ճարպակալման, մետեորիզմի (որովայնամզի բորբոքում, ընդհատված արտարգանդային հղիություն), ասցիտի, ուռուցքների հետևանքով։
Նորմայում որովայնը ձվաձև է։ Ասցիտի դեպքում այն փռված է (գորտանման որովայն), ուռուցքների ժամանակ այն ձեռք է բերում ուռուցքի ձևը (գնդաձև, անկանոն)։
Մակերեսային շոշափման ժամանակ որոշվում է որովայնի առաջային պատի մկանների լարվածությունը, որը նկատվում է արգանդի, հավելումների, որովայնամզի բորբոքման դեպքում, սահմանափակված և տարածված ցավոտությունը (արգանդի և հավելումների սուր բորբոքումների, կիստայի, կիստոմայի, ենթաշճային միոմատոզ հանգույցի տոտիկի ոլորման ժամանակ):
Խորանիստ շոշափման ժամանակ որոշվում է ուռուցքի, ուռուցքային կամ բորբոքային ներսփռանքի տեղակայումը, մեծությունը, խտաստիճանը (կոնսիստենցիա), շարժունությունը և ցավոտությունը։ Որոշվում է նաև Շչոտկին Բլյումբերգի ախտանիշը Որովայնի բախումը լրացնում է շոշափման ժամանակ ստացված տվյալները։
Որովայնի բախման ժամանակ (մետեորիզմի և հեղուկի առկայության դեպքում) հայտնաբերվում է տիմպանիտ (բթություն)։
Որովայնի լսումը կարևոր է հղիության և մեծ ուռուցքների տարբերակման, ինչ-պես նաև ազիների դինամիկ անանցանելիության և պարեզը ճիշտ ախտորոշելու համար։ Յուրաքանչյուր հայտնաբերված ախտանիշ անհրաժեշտ է գնահատել մյուս ախտանիշների հետ համատեղ։
Հիվանդի օբյեկտիվ հետազոտությունից հետո անում են հետևություն դրա ընդհանուր վիճակի մասին, ախտորոշվում են ուղեկցող հիվանդությունները և դրվում է ենթադրյալ գինեկոլոգիական ախտորոշումը։
Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am
Նյութի էլէկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին
