Նյարդը թթվածնի բնականոն մատակարարման պայմաններում գործնականորեն չի հոգնում։ Աոաջին անգամ Ն.Վ.Վվեդենսկու կուղմից ցույց է տրված, որ մթնոլորտային օդում նյարդաթելը պահպանում է նյարդային ազդակի հաղորդման ընդունակությունը նույնիսկ երկարատև՝ 8-ժամյա անընդհատ գրգռման պայմաններում։ Այդ երևույթը բացատրվում է նրանով, որ նյարդաթելը դրդման ժամանակ շատ տնտեսորեն է օգտագործում էներգիան։ Այսպես, գորտի նյարդն առավելագույն դրդման ժամանակ ծախսում է 20-100 % ավելի էներգիա, քան հանգիստ վիճակում, որը մի քանի անգամ է ավելի քիչ է մկանի համեմատությամբ։ Հետևաբար նյարդն ընդունակ է արագ վերականգնել իր էներգիական պաշարները ԱԵՖ-ի վերասինթեզի շնորհիվ ու երկարատև դրդման դեպքում անգամ ապահովել հարաբերական անհոգնելիություն։

Դրդման ժամանակ նյարդաթելերում էներգիական հիմնական ծախսերը կապված են Na+-K+-ական պոմպի աշխատանքի խթանման հետ։ Նյարդի բնականոն սնուցման դեպքում Na+-K+-ական պոմպը ի վիճակի է պահպանել ցիտոպլազմայի կայուն կազմը։ Քանի որ միավոր մակերեսով անցնող իոնների թիվը տարբեր նյարդաթելերում հաստատուն մեծություն է, ուստի իոնների խտության փոփոխությունը հակադարձ համեմատական է նյարդաթելի ծավալին, իսկ միավոր մակերեսում` նրա տրամագծին։ Հաշվարկված է, որ 0,5 մկմ տրամագիծ ունեցող նյարդաթելը 1 գրգռի դեպքում կորցնում է ցիտոպլազմայում պարունակվող K+-ի 1/1000 մասը, իսկ կաղամարի հսկա աքսոնը` 1/1000000-ը։ Հետևաբար փոքր տրամագիծ ունեցող նյարդաթելի ցիտոպլազմայի իոնային կայունությունը պահպանելու համար անհրաժեշտ է Na+-K+-ական պոմպի ավելի հզոր աշխատանք, որը պահանջում է ավելի շատ էներգիայի ծախս։ Հետևաբար էներգիական պաշարների վերականգնումը փոքր տրամագծով նյարդաթելում ավելի դժվար է ընթանում, քան մեծ տրամագիծ ունեցող նյարդաթելում։ Այստեղից էլ հետևում է, որ բարակ նյարդաթելերը ավելի շուտ են հոգնում, քան հաստ նյարդաթելերը։

 

 

Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am

Նյութի էլէկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին