Ուվեիտներ

Ինչ վերաբերում է հիվանդի տարիքին և սեռին, ապա կլինիցիստը պետք է տեղյակ լինի, որ HLA-B27-ի հետ զուգակցված առաջային ուվեիտը, առավելապես հանդիպում է 20-40 տարեկան անձանց մոտ, 3 անգամ հաճախ ախտահարում է արական սեռի ներկայացուցիչներին, մինչդեռ Ֆուքսի ուվեալ սինդրոմը (հետերոքրոմիկ իրիդոցիկլիտ) հավասարապես ախտահարում է կանանց և տղամարդկանց, հանդիպում է ցանկացած ռասայում: Բիրշոտի ռետինոպատիան առավելապես ախտահարում է 50 տարին անց անձանց, իգական սեռի գերակշռությամբ: Ինչ վերաբերում է բորբոքային պրոցեսի կողմնայնությանը և բնույթին, ապա HLA-B27-ի հետ զուգակցված առաջային ուվեիտը տղամարդկանց մոտ միշտ մոնոլատերալ է կամ ունի ալտերնացվող բնույթ և կրում է ոչ գրանուլեմատոզ բնույթ, մինչդեռ սիմպաթիկ օֆթալմիան և Վոգտ-Կոյանագի-Հարադայի սինդրոմը միշտ բիլատերալ են և հանդես են գալիս գրանուլեմատոզ բնույթով: Ինչ վերաբերում է բորբոքային պրոցեսի տեղակայմանը և հիվանդության սկզբին, ապա HLA-B27-ի հետ զուգակցված առաջային ուվեիտի ժամանակ բորբոքային պրոցեսը տեղակայված է միայն առաջային սեգմենտում, մինչդեռ տոքսոպլազմոզի և տոքսոկարիազի ժամանակ բորբոքային օջախը կամ օջախները տեղակայված են ակնահատակում: HLA-B27-ի հետ զուգակցված առաջային ուվեիտը միշտ ունի հանկարծակի սկիզբ, մինչդեռ Ֆուքսի ուվեալ սինդրոմն ունի աննկատ սկիզբ և հաճախ պատահական է հայտնաբերվում: Ելնելով նշվածից, ակնհայտ է դառնում, թե որքան կարևոր է մանրակրկիտ անամնեզ հավաքելը: Անհրաժեշտության դեպքում ակնաբույժը կատարում է լաբորատոր թեստեր ախտորոշմանն աջակցելու համար: Կարևոր է նշել, որ գոյություն չունի ստանդարտ թեստերի հավաքածու: Յուրաքանչյուր հիվանդի նկատմամբ պետք է ունենալ անհատական մոտեցում: Օրինակ, եթե հիվանդն անամնեզում նշում է շփում կատուների հետ և ակնահատակում առկա է ֆոկալ ռետինոխորիոիդիտ, ապա անհրաժեշտ է առաջին հերթին ստուգել արյան մեջ Anti-Toxo IgG-ն և IgM-ը: Կարիք չկա հիվանդին հետազոտել սիֆիլիսի կամ տուբերկուլյոզի համար, եթե վերը նշված թեստը լինի դրական: Կամ եթե հիվանդն ունի սուր առաջային ուվեիտ հիպոպիոնով զուգակցված, երիտասարդ է, նշում է անամնեզում մեջքի ստորին հատվածի ցավ, պարանոցի կարկամություն (Բեխտերևի հիվանդության նշաններ), ապա առաջին հերթին պետք է ստուգել արյան մեջ HLA-B27-ի գենոտիպի առկայությունը և եթե այն դրական է, կարիք չկա հիվանդին ենթարկել ավելորդ լաբորատոր հետազոտությունների: Գոյություն ունեն ուվեիտի տեսակներ, որոնց ժամանակ ախտորոշումը կատարվում է, ելնելով միայն առկա կլինիկական ախտանշաններից և որևէ լաբորատոր թեստ գոյություն չունի: Օրինակ, Ֆուքսի հետերոքրոմիկ իրիդոցիկլիտը, կամ եթե հիվանդն ունի հիպոպիոնով զուգակցված ուվեիտ և անամնեզում նշում է օրալ և գենիտալ խոցեր, ապա դա բավական է, որ դրվի «Բեխչետի հիվանդություն» ախտորոշումը: Ուստի մեկ անգամ ևս կարևորում ենք անամնեզի և ֆիզիկական հետազոտման, լաբորատոր թեստերի ճիշտ իմացությունը տվյալ անհատին «ուվեիտ» ախտորոշումը կայացնելու մեջ:

Առաջային ուվեիտներ
Ինչպես արդեն նշվել է, առաջային ուվեիտի ժամանակ բորբոքային պրոցեսը տեղակայված է առաջային խցիկում: Առաջային սեգմենտում կարող են առկա լինել հետևյալ ախտանիշերը.
ա/ կեռատիկ պրեցիպիտատներբ/ առաջային խցիկում բորբոքային բջիջներ (մեծամասամբ լիմֆոցիտներ)
գ/ առաջային խցիկում` ֆլյոր (flare) պրոտեիններ
դ/ հիպոպիոն (բորբոքային բջիջների նստվածք առաջաային խցիկում)
ե/ պիգմենտի դիսպերսիա (dispersion)
զ/ միոզ (բբի նեղացում)
է/ ծիածանի հանգույցներ (բորբոքային բջիջների կուտակումներ)
ը/ սինեխիաներ (առաջային, հետին)
թ/ եղջրենու ժապավենաձև Ca-ական դեգեներացիա (քրոնիկ ուվեիտի դեպքում):
Սուր առաջային ուվեիտի ժամանակ առկա է նաև պերիլիմբալ (ցիլիար) ինֆեկցիա: Կեռատիկ պրեցիպիտատներն իրենցից ներկայացնում են բորբոքային բջիջների կուտակումներ եղջրենու էնդոթելին կպած: Ըստ բնույթի լինում են գրանուլեմատոզ և ոչ գրանուլեմատոզ:
Գրանուլեմատոզ կեռատիկ պրեցիպիտատները չափերով մեծ են, այլ կերպ կոչվում են նաև ճարպանման: Վերջինս վկայում է գրանուլեմատոզ բնույթի բորբոքման մասին: Ուվեիտները հաճախ դասակարգվում են որպես գրանուլեմատոզ և ոչ գրանուլեմատոզ:Իրականում այս դասակարգումն ունի սահմանափակում, քանի որ նույն անտիգենի տարբեր էքսպերիմենտալ դոզաներ կարող են հարուցել թե գրանուլեմատոզ, և թե ոչ գրանուլեմատոզ պատկեր: Օրինակ, սարկոիդոզը, որը հանդիսանում է դասական գրանուլեմատոզ ուվեիտի օրինակ, կարող է հանդես գալ նաև ոչ գրանուլեմատոզ պատկերով:

Ակնախոռոչի բորբոքային բջիջների ինտենսիվությունը գնահատվում է 1 մմ3 –ում 45-60Օ անկյան տակ բարձր ինտենսիվության լույսով և բարձր խոշորացման տակ դիտելով: Ըստ այդ բջիջների քանակի բորբոքային պրոցեսը դիտվում է որպես մեղմ (1+), չափավոր(2+), խիստ (3+), կամ գերխիստ (4+), արտահայտված: Ծիածանի հանգույցներն իրենցից ներկայացնում են բորբոքային բջիջների կուտակումներ, որոնք բբային եզրում առկա լինելու դեպքում կոչվում են Քեփեի հանգույցներ, ծիածանի ստրոմայում` Բուսակայի հանգույցներ: Եթե բորբոքային պրոցեսի բնույթը ֆիբրինոզ է, ապա կարող են առաջանալ սինեխիաներ: Ներքին սինեխիան իրենից ներկայացնում է ծիածանի բբային եզրի կպում ոսպնյակի առաջային կապսուլային: Առաջային սինեխիայի դեպքում ծիածանը կպչում է եղջրենու էնդոթելին: Եթե հետին սինեխիան կազմում է 360 Օ, ապա կարող է զարգանալ բբային բլոկ (occlusio puppilae), հեղուկը կուտակվում է հետին խցիկում, արտահրում է ծիածանն առաջ, զարգանում է բոմբաժ (iris bombae), առաջային խցիկի անկյունը փակվում է , ներակնային ճնշումը բարձրանում է, կարող է զարգանալ երկրորդային գլաուկոմա:
Սուր առաջային ուվեիտի ժամանակ ներակնային ճնշումը սովորաբար ցածր է մեծ մասամբ ցիլիար մարմնի ախտահարման պատճառով (դիսֆունկցիա), սակայն որոշ ուվեիտների դեպքում կարող է զարգանալ տրաբեկուլիտ (տրաբեկուլյար ցանցի խցանում բորբոքային բջիջներով), որը կհանգեցնի ներակնային ճնշման բարձրացման (օրինակ, herpes simplex և herpes zoster ուվեիտների ժամանակ): Ռեցիդիվող և քրոնիկ ուվեիտները ժամանակի ընթացքում որպես բարդություն կարող են հանգեցնել կատարակտի զարգացման:Առաջային ուվեիտները մեծ մասամբ իրենցից ներկայացնում են ստերիլ բորբոքային ռեակցիաներ: Նրանց մեջ ամենամեծ խումբը կազմում է HLA-B27 գենոտիպի հետ զուգակցված առաջային ուվեիտը: Այս ուվեիտը սովորաբար մոնոլատերալ է կամ ալտերնացվող բնույթի (պարբերաբար ախտահարում է աջ կամ ձախ աչքը): Հանդիպում է հիմնականում 20-40 տարեկան անձանց մոտ և արական սեռի ներկայացուցիչներին 3 անգամ հաճախ է ախտահարում, քան իգական: Այս ուվեիտն իր բնույթով ֆիբրինոզ է, հիմնականում հանդես է գալիս հիպոպիոնով և շատ արագ հանգեցնում է սինեխիաների զարգացման: Հիվանդությունն ունի ռեցիդիվող բնույթ:
HLA-B27 գենոտիպը հաճախ զուգակցվում է նաև սերոնեգատիվ սպոնդիլոարթրոպաթիաների հետ, ինչպիսիք են անկիլոզվող սպոնդիլիտը (Բեխտերևի հիվանդություն), Ռեյտերի սինդրոմը, պսորիատիկ արթրիտը, աղիների բորբոքային հիվանդությունները (Կրոնի հիվանդությունը և խոցոտվող կոլիտը): Ակնաբույժները հաճախ առաջինն են հայտնաբերում Բեխտերևի հիվանդությունը, որի սկզբնական ախտանշաններն առավոտյան ժամերին մեջքի ստորին հատվածի ցավն է և պարանոցի կարկամությունը, որն անցնում է ֆիզիկական ակտիվությունից հետո: Այս գանգատների համար հիվանդներն առանձնապես չեն դիմում բժշկի, սակայն Բեխտերևի հիվանդությամբ հիվանդների 25-30%-ը կյանքի ընթացքում տանում է առաջային ուվեիտ, որի համար անմիջապես դիմում է ակնաբուժի (առկա է աչքի կարմրություն, լուսավախություն, ցավ) և եթե ակնաբուժը տեղյակ է առաջային ուվեիտի, HLA-B27 գենոտիպի և Բեխտերևի հիվանդության զուգակցության մասին, ապա ուվեիտը բուժելուց բացի պարտավոր է հիվանդին ուղղել նաև ռևմատոլոգի հսկողության, որպեսզի հետագայում կանխվի ողնաշարի հնարավոր դեֆորմացիայի զարգացումը: Ակնաբուժն, անշուշտ, պետք է հիվանդին հարցնի նաև ասիմետրիկ հոդացավերի, Ռեյտերի սինդրոմին բնորոշ ախտանիշերի (ոչ սպեցիֆիկ ուռետրիտ, պոլիարթրիտ, օնիխոլիզիս, ափերի և ներբանների էրիթեմատոզ բորբոքում, բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի խոցեր և այլն), պսորիատիկ արթրիտի առկայության (հարկավոր է ուշադրություն դարձնել մաշկի և հոդերի վրա), ինչպես նաև աղիների փորլուծության մասին (կղանքում լորձի ու արյան առկայություն): Ճիշտ է, ակնաբուժը պետք է բուժի միայն առաջային ուվեիտը, սակայն վերոհիշյալ գանգատների և ախտանիշերի առկայության դեպքում ժամանակին հիվանդին կուղղի համապատասխան մասնագետի մոտ, որը և հնարավորություն կտա կանխելու այս հիվանդությունների հետ կապված բարդությունները (օրինակ, աղիների բորբոքային հիվանդության առկայության դեպքում աղիների թափածակումը և հնարավոր մահվան ելքը): Առաջային ուվեիտը բուժվում է ստերոիդների և միդրիատիկ /ցիկլոպլեգիկ դեղորայքի կաթիլներով (դեքսամետազոն 0.1%, աչքի կաթիլներ, ատրոպինի կամ հոմատրոպինի կաթիլներ և այլն): Մակուլայի կիստոզ այտուցի դեպքում ցուցված են ստերոիդների սուբտենոնյան ներարկումներ:

Առաջային ուվեիտների մեջ զգալի տեղ են զբաղեցնում նաև herpes simplex և herpes zoster առաջային ուվեիտները: Այս դեպքում ուվեիտը կրում է իմունային բնույթ, այն ուղղված է վիրուսի անտիգենի հանդեպ: Առաջային խցիկի հեղուկում վիրուսը չի հայտնաբերվում, սական առկա են նրա անտիգեները և նրանց դեմ առաջացած հակամարմինները: Ուստի դարձյալ բուժումը կատարվում է ստերոիդների և միդրիատիկների կաթիլներով, սակայն պրոֆիլակտիկ տրվում են հակավիրուսային per os դեղորայքներ (օրինակ, Acyclovir, Valacyclovir և այլն) հնարավոր էպիթելիալ կեռատիտից խուսափելու համար: Հերպետիկ ուվեիտի ժամանակ հաճախ դիտվում է բարձր ներակնային ճնշում (տրաբեկուլիտի պատճառով), ծիածանի սեգմենտար կամ դիֆուզ ատրոֆիա (հերպես վիրուսն առաջացնում է իշեմիկ վասկուլիտ, որը հանգեցնում է ծիածանի ստրոմայի ատրոֆիկ փոփոխությունների), եղջրենու զգացողությունը հաճախ իջած է, հիվանդն անամնեզում նշում է տարած կեռատիտ կամ herpes labialis-ի կամ herpes nasalis-ի կամ zoster ցանի առկայության մասին: Այս ամենն օգնում է « հերպետիկ ուվեիտ» ախտորոշումը կայացնելուն:

Առաջային ուվեիտների մեջ մոտ 10%-ը կազմում է Ֆուքսի հետերոքրոմիկ իրիդոցիկլիտը (ներկայումս վերանվանված Ֆուքսի ուվեալ սինդրոմ): Այս հիվանդությանը բնորոշ է ոչ գրանուլեմատոզ աստղաձև կեռատիկ պրեցիպիտատների առկայությունը եղջրենու էնդոթելի վրա, ծիածանների հետերոքրոմիան, կատարակտի առկայությունը, 60%-ի դեպքերում` երկրորդային գլաուկոմայի զարգացումը: Հիվանդությունը որևէ լաբորատոր թեստ չունի և ախտորոշումը դրվում է կլինիկորեն: Այս հիվանդությունն ունի քրոնիկ մեղմընթաց բնույթ: Աչքն արտաքնապես սպիտակ է և հիվանդը կարող է նույնիսկ գանգատ չունենալ մինչև կատարակտի կամ գլաուկոմայի զարգացումը: Բուժումն անց է կացվում ստերոիդների կաթիլների նշանակումով (2-3 շաբաթ), միայն այն դեպքերում, երբ հիվանդը նշում է դիսկոմֆորտ կամ մեղմ լուսավախություն: Կատարակտի և գլաուկոմայի զարգացման դեպքում բուժումը վիրահատական է: Առաջային ուվեիտներին է դասվում նաև Բեխչետի սինդրոմը, չնայած վերջինս հարուցում է պանուվեիտ, սակայն քննարկվում է առաջային ուվեիտների մեջ, քանի որ հանդես է գալիս դասական հիպոպիոն իրիտով: Հիվանդությունն առավել հաճախ հանդիպում է Միջին Արևելքի և Ճապոնիայի միջև ընկած երկրներում, ախտահարում է հիմնականում երիտասարդներին և առավել հաճախ` արական սեռի ներկայացուցիչներին:

Բեխչետի սինդրոմն, ընդհանրապես, իրենից ներկայացնում է անհայտ էթիոլոգիայի գեներալիզացված օկլյուզիվ վասկուլիտ: Նրա դասական դրսևորումը ներառում է հետևյալ տրիադան.
Սուր իրիտ/իրիդոցիկլիտ հիպոպիոնով
Աֆթոզ ստոմատիտ
Գենիտալ խոցոտում:

Աչքերի ախտահարումը սովորաբար սկսվում է օրալ և գենիտալ խոցերից 3-5 տարի անց: Հիվանդությունն ունի քրոնիկ պրոգրեսիվող բնույթ, բուժում չանցկացվելու դեպքում պոտենցիալ կուրացնող է: Հիվանդությունը հաճախ բիլատերալ է, ռեցիդիվները մեծամասամբ ուղեկցվում են հիպոպիոնով: Արական սեռի ներկայացուցիչների մոտ հիվանդությունն առավել հաճախ ախտահարում է ակնահատակը, քան առաջային սեգմենտը: Ակնահատակի ախտահարումը ներառում է ցանցենու վասկուլիտ (օկլյուզիվ արտերիտ և պերիֆլեբիտ), ցանցենու հեմոռագիաներ, մակուլայի այտուց, ցանցենու նեկրոզի ֆոկալ օջախներ, իշեմիկ օպտիկ նեյրոպաթիա և վիտրեիտ: Բեխչետով հիվանդների 60%-ի մոտ դրական է HLA-B51 գենոտիպը, սակայն Բեխչետի սինդրոմ ախտորոշումը դրվում է կլինիկորեն: Բուժումը կայանում է per os. իմունոսուպրեսիվ դեղորայքների (արդյունավետ է ցիկլոսպորինը, կոլխիցինը, իմուրանը, լեյկերանը), ստերոիդների սուբտենոնյան ներարկումների և ստերոիդների ու միդրիատիկ /ցիկլոպլեգիկ կաթիլների նշանակման մեջ:
Միջանկյալ ուվեիտ (pars planitis syndrome)
Ինչպես արդեն նշվել է, միջանկյալ ուվետի ժամանակ բորբոքային պրոցեսը տեղակայված է ապակենման մարմնի առաջային հատվածում և pars plana–ի շրջանում: Միջանկյալ ուվեիտը կարող է զուգակցվել մի շարք հիվանդությունների հետ , ինչպիսիք են սարկոիդոզը, ցրված սկլերոզը, Լայմի հիվանդությունը, սիֆիլիսը, տուբերկուլյոզը, կոլլագենոզները: Անհայտ էթիոլոգիայի միջանկյալ ուվեիտը կոչվում է pars planitis և այն կազմում է միջանկյալ ուվեիտների 85-90%-ը: Pars planitis-ը (հայտնի է նաև որպես քրոնիկ ցիկլիտ, պերիֆերիկ ուվեիտ անվան տակ), ախտահարում է հիմնականում 40 տարեկանից ցածր անձանց: Կլինիկորեն ապակենման մարմնում հայտնաբերվում են բորբոքային բջիջներ, ձնագնդիկին նմանվող պղտորումներ (snowball opacities), որոնք իրենցից ներկայացնում են բորբոքային բջիջների կուտակումներ, բորբոքային էքսուդատի կուտակում ստորին pars plana-ի շրջանում (snowbanking) և երբեմն ցանցենու պերիֆերիկ վասկուլիտ: Հիվանդության քրոնիկ ընթացքի դեպքում կարող է զարգանալ մակուլայի կիստոզ այտուց և կատարակտ, որոնք պատճառ հանդիսանան տեսողության իջեցման : Այլապես հիվանդները գանգատվում են միայն աչքերի առաջ լողացող պղտորումների առկայությունից: Երբեմն բորբոքային պրոցեսը կարող է տարածվել դեպի առաջային խցիկ և այս դեպքում հիվանդներն ունենում են նաև իրիդոցիկլիտին բնորոշ նշաններ (կարմրություն, ցավ, լուսավախություն): Եթե միջանկյալ ուվեիտի պատճառը ինֆեկցիան է (օրինակ, սիֆիլիս, տուբերկուլյոզ, Լայմի հիվանդություն), ապա բուժումը կատարվում է հակամիկրոբային դեղորայքներով, իսկ եթե գործ ունենք իդիոպաթիկ pars planitis-ի հետ, ապա բուժումն անց է կացվում ստերոիդներով կամ այլ իմունոսուպրեսիվ դեղորայքներով: Եթե բորբոքման բնույթը մեղմ է, ապա հնարավոր է բուժումը կատարվի միայն ստերոիդների սուբտենոնյան ներարկումներով: Սակայն եթե բորբոքային պրոցեսը խիստ է, ապա բուժմանը գումարվում են per os տրվող իմունոսուպրեսիվ դեղորայքներ:

Հետին ուվեիտներ
Հետին ուվեիտի ժամանակ բորբոքային պրոցեսը տեղակայված է ակնահատակում, առկա է ռետինիտ կամ խորիոիդիտ կամ 2 թաղանթների միաժամանակյա բորբոքում: Բորբոքային պրոցեսը կարող է լինել ֆոկալ, մուլտիֆոկալ կամ դիֆուզ օջախի ձևով: Հետին ուվեիտների էթիոլոգիան ներառում է ինչպես ինֆեկցիոն, այնպես էլ ոչ ինֆեկցիոն (իմունային կամ ալլերգիկ) իրավիճակներ: Ինֆեկցիոն պրոցեսը կարող է լինել վիրուսային, բակտերիալ, սնկային, պարազիտար կամ հելմինտային ախտահարման հետևանք: Հիվանդները գանգատվում են հիմնականում տեսողության վատացումից (հատկապես մակուլյար օջախների առկայության դեպքում), աչքի առաջ լողացող պղտորումների առկայությունից: Եթե հետին ուվեիտը ստանում է դիֆուզ բնույթ (բորբոքային պրոցեսը տարածվում է դեպի առաջային սեգմենտ), ապա հիվանդները գանգատվում են նաև աչքի կարմրությունից, ցավից, լուսավախությունից, դիսկոմֆորտից:

Ըստ արևմտյան ուվեալ կենտրոնների տվյալների, հետին ուվեիտների մեջ ամենամեծ խումբը (մոտ 25%) կազմում է աչքի տոքսոպլազմոզը: Տոքսոպլազմիկ ռետինոխորիոիտիտը հարուցվում է Toxoplasma gondi-ով, որն իրենից ներկայացնում է օբլիգատ ներբջջային պրոտոզոային պարազիտ, այն բնության մեջ գոյություն ունի 3 ձևով. օօցիտ կամ հողային ձև, տախիզոիտ կամ ակտիվ ինֆեկցիոն ձև և հյուսվածքային պարկ կամ լատենտ ձև: Այս պարազիտի վերջնական տերը միայն կատուներն են, իսկ որպես միջանկյալ տեր կարող են հանդես գալ մանր և խոշոր եղջերավոր անասունները, կրծողները, թռչունները և այլն: Մարդը ինֆեկցիան կարող է ձեռք բերել կիսաեփ միս ուտելով, որը պարունակում է հյուսվածքային պարկ, ինչպես նաև կարող է վարակվել, ուտելով անլվա միրգ ու բանջարեղեն, որոնց վրա առկա են օօցիտներ (վերջիններս արտաքին միջավայրում հայտնվում են կատվի կեղտի հետ): Մայրն ինֆեկցիան կարող է փոխանցել պտղին տախիզոիդների միջոցով, եթե ինֆեկցիան ձեռք է բերել հղիության ընթացքում:

Toxoplasma gondi -ն հարուցում է նեկրոզվող ռետինոխորիոիդիդ, որը սովորաբար հանդես է գալիս էքսուդատիվ ֆոկալ օջախի ձևով, ունի դեղնասպիտակավուն գույն, աղոտ սահմաններ: Օջախի առջևում առկա է լինում ապակենման մարմնի բորբոքային ռեակցիա, օջախի շուրջը կարող է դիտվել պերիվասկուլիտ: Տոքսոպլազմիկ ռետինոխորիոիդիդը ինքնասահմանափակ հիվանդություն է և դեպքերի մեծամասնությունում այն լավանում է 4 ամսվա ընթացքում: Այդ ժամանակ օջախի եզրերը դառնում են հստակ և պիգմենտավորվում: Ախտորոշումը կայացվում է, ելնելով ակնահատակում բնորոշ օջախի առկայությունից, արյան մեջ հակատոքսոպլազմոզային (anti-Toxoplasma) հակամարմինների առկայությունից, այլ ինֆեկցիոն հիվանդությունների բացառումից, ինչպիսիք են սիֆիլիսը, ցիտոմեգալովիրուսը, սունկը, որոնք կարող են ակնահատակում առաջացնել նեկրոզվող օջախներ: Բուժումը կատարվում է per os հակամիկրոբային դեղորայքներով (պիրիմեթամին, սուլֆանիլամիդներ, կլինդամիցին): Այն դեպքերում, երբ առկա է մակուլայի այտուց, պերիվասկուլիտ, օպտիկ նյարդի ընդգրկում բորոբոքային պրոցեսի մեջ, խորհուրդ է տրվում բուժմանը գումարել per os ստերոիդներ փոքր դեղաչափերով:

Հետին ուվեիտների մեջ հազվագյուտ հանդիպող, բայց բավականին լավ ճանաչված պատճառ է հանդիսանում աչքի տոքսոկարիազը, որը հանդիպում է երեխաների և դեռահասների մոտ: Հիվանդությունը հարուցվում է Toxocana canis հելմինթով, որի վարակը փոխանցվում է փոքրիկ շնիկներից: Հիվանդությունը սովորաբար մոնոլատերալ է: Դրսևորվում է ակնահատակում գրանուլոմայի առկայությամբ, հաճախ լեյկոկորեայով՝ քրոնիկ էնդօֆթալմիտի հետևանքով: Ախտորոշմանն օգնում է արյան մեջ սպեցիֆիկ հակամարմինների առկայությունը: Դասական պանուվեիտներին են պատկանում տուբերկուլյոզը, սիֆիլիսը, սարկոիդոզը, սիմպաթիկ օֆտալմիան և Վոգտ-Կոյանագի-Հարադայի սինդրոմը: Այս հիվանդությունների ժամանակ դիտվում է միաժամանակ և իրիդոցիկլիտ և հետին ուվեիտ: Ակնահատակի ախտահարումը սիֆիլիսի, տուբերկուլյոզի և սարկոիդոզի ժամանակ կարող է դրսևորվել ֆոկալ, մուլտիֆոկալ կամ դիֆուզ օջախների ձևով, ուստի ախտորոշումը հիմնականում հիմնում է արյան լաբորատոր թեստերի, կրծքավանդակի ռենտգեն հետազոտության վրա: Այս 3 հիվանդությունները համարվում են «մասկարադ» սինդրոմներ, ուստի և յուրաքանչյուր ուվեիտի դիֆերենցիալ ախտորոշման մեջ պետք է ներառվեն:

Սիմպաթիկ օֆթալմիան և Վոգտ-Կոյանագի-Հարադայի սինդրոմը իրենցից ներկայացնում են բիլատերալ գրանուլոմատոզ ուվեիտներ, որ ուղեկցվում են ցանցենու սերոզ շերտազատմամբ: Այս 2 հիվանդության իմունոգենեզում ընկած է բորբոքային ռեակցիա մելանոցիտների նկատմամբ, պարզապես սիմպաթիկ օֆթալմիայի անամնեզում պարտադիր առկա է աչքի թափանցող վնասվածք կամ վիրահատություն, որը բացակայում է Վոգտ-Կոյանագի-Հարադայի սինդրոմի դեպքում: Սիմպաթիկ օֆթալմիայի ժամանակ առողջ աչքը կարող է ախտահարվել մյուս աչքի վնասվածք ստանալուց հետո նույնիսկ հաջորդ օրը և ավելի ծանր բորբոքում տանել, քան վնասված աչքը: Ուստի ակնաբույժների մեծանասնության կողմից խորհուրդ չի տրվում անմիջապես հեռացնել վնասված աչքը: Սիմպաթիկ օֆթալմիան գրականության մեջ նկարագրված է նույնիսկ աչքի վնասվածքներից մինչև անգամ 50 տարի անց:

Բուժումը կայանում է ինտենսիվ per os տրվող ստերոիդների, իմունոսուպրեսիվ դեղորայքների նշանակման մեջ (ցիտոքսան, իմուրան, մեթոտրեքսատ և այլն/:Ստերոիդներն ուվեիտների բուժման ժամանակ նշանակվում են բարձր դեղաչափով, սովորաբար 1-1.5 կգ/կշռին, ապա նվազեցնում աստիճանաբար ըստ բորբոքային պրոցեսի նվազման: Իրենից առանձին նոզոլոգիա է ներկայացնում էնդոֆտալմիտը` աչքի ներքին թաղանթների բորբոքումը: Էնդոֆթալմիտների մեջ առավել հաճախ հանդիպում է ինֆեկցիոն էնդոֆթալմիտը, որը զարգանում է ներակնային խոռոչային վիրահատությունների և աչքի թափանցող վնասվածքների ժամանակ բակտերիաների, միկրոօրգանիզմների էկզոգեն ներթափանցման արդյունքում: Հիվանդությունը գրեթե միշտ ուղեկցվում է հիպոպիոնով: Բուժումը կայանում է անտիբիոտիկների առաջային խցիկ և ապակենման մարմին ներարկելու մեջ, դրական արդյունք չդիտվելու դեպքում` վիրահատական բուժման մեջ (հետին փակ վիտրեկտոմիա):