Թրոմբոցիտոպենիաները (թրոմբոցիտների քանակի իջեցում) լինում են երեք հիմնական պատճառից.
1. ոսկրածուծում թրոմբոցիտների արտադրման ինկճում
- B12, ֆոլաթթվի պակաս
- ապլաստիկ սակավարյունություն
- սուր լեյկեմիա և այլն
2. թրոմբոցիտների քայքայում.
իմուն`
- իդիոպաթիկ
- դեղորայքային (հեպարին, ռիֆամպիցին, սուլֆանիդամիդներ)
- լիմֆոպրոլիֆերատիվ հիվանդություններ
- աուտոիմուն հիվանդություններ (գայլախտ, սկլերոդերմիա, ռեվմատոյիդ ատթրիտ և այլ)
- հետփոխներարկումային ծիրանացան
- ոչ իմուն`
- ինֆեկցիաներ (Էպշպեյն-Բարի վիրուս, ՑՄՎ, ՄԻԱՎ), բակտերիաներ, միկոպլազմա և այլ
- տարածուն ներանոթային մակարդման համախտանիշ (ՏՆՄՀ)
- հղիության (գեստացիոն) թրոմբոցիտոպենիա
- պրեէկլամսիա/էկլամսիա (տրոմբոցիտոպենիան զարգանում է մոտավորապես 15-20% պրեէկլամսիայով տառապող կանանց մոտ)
- թրոմբոտիկ թրոմբոցիտոպենիկ ծիրանացան (Մոշկովիցի համախտանիշ)
- հեմոլիտիկոուրեմիկ համախտանիշ (Հասերի համախտանիշ)
3. թրոմբոցիտների սեկվեստրացիա փայծաղում
հիպերսպլենիզմ (հիմնականում սակավարյունության/լեյկոպենիայի հետ)
Թրոմբոցիտոպենիաները բաժանում են.
- ժառանգական (թրոմբոցիտոպենիա և ռադիի բացակայության համախտանիշ, Վիսկոտ-Օլդրիչ համախտանիշ, Մայ-Հեգլինգի անոմալիա և այլն)
- բնածին ոչ ժառանգական (ներարգանդային վիրուսային ինֆեկցիաները` կարմրախտ, ցիտոմեգալովիրուս, հեպատիտներ և այլ վիրուսներ, մոր կողմից ընդունած դեղորայքը կարող են առաջացնել տրոմբոցիտոպենիա նորածնի մոտ)
- ձեռքբերովի իմուն (երբ առաջանում են հակամարմինները կամ իմուն համալիրները, որոնք կպչում են թրոմբոցիտների թաղանթներին և թրոմբոցիտները կլանվում և քայքայվում են փայծաղի մակրոֆագների կողմից)
- ձեռքբերովի ոչ իմուն դեպքեր
Թրոմբոցիտոպենիայի գնահատում: Թրոմբոցիտոպենիայի գնահատման առաջին քայլը.
- ծայրամասային արյան քսուկի հետազոտություն` երբեմն թրոմբոցիտները կպչում են միմիյանց, առաջացնելով կեղծ թրոմբոցիտոպենիա,
- եթե հիվանդը երիտասարդ է անհրաժեշտ է ժխտել ՄԻԱՎ վարակը` թրոմբոցիտոպենիան կարող է լինել ՄԻԱՎ վարակի առաջին նշանը,
- եթե հիվանդը գտնվում է ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքում թրոմբոցիտոպենիան կարող է լինել դեղորայքային (ներառյալ հեպարինը), սեպտիկ վիճակի, ՏՆՄՀ, հղիության, պրեէկլամսիայի/էկլամսիայի հետ կապված:
Հետագա քայլերն են.
- մանրակրկիտ անամնեզի հավաքում` ներառյալ ընտանեկան պատմությունը,
- դեղորայքային անամնեզ` ինչպիսի դեղորայքներ է ընդունել հիվանդը,
- հիվանդի օբյեկտիվ զննում` ուշադիր զննել մաշկը և լորձաթաղանթները կապտուկների, կետավոր արյունազեղումների առկայության վերաբերյալ, ուշադրություն դարցնել ավշային հանգույցների, լյարդի և փայծաղի չափսերին:
Լաբորատոր հետազոտություններ.
- իրականացնել լիարժեք արյան քննություն` լեյկոցիտների քանակի, նեյտրոֆիլների և լիմֆոցիտների հարաբերության խանգարումների բացահայտում, սակավարյունության առկայության ժամանակ` անհրաժեշտ է ժխտել արյան չարորակ հիվանդությունները,
- կենսաքիմիական քննություն` լյարդի, երիկամների ֆունկցիաների գնահատում,
- Էպշպեյն-Բարի, ցիտոմեգալովիրուսի և ՄԻԱ-վիրուսների որոշում,
- ոսկրածուծի բջջաբանական հետազոտություն (կատարվում է բոլոր կասկածելի դեպքերի ժամանակ):
Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը
Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան
