Սկրոֆուլոդերման (մաշկի կոլիկվատիվ տոլբերկուլոզ) մաշկային տուբերկուլոզի հաճախ հանդիպող ձևերից մեկն է, դիտվում է գրեթե բացառապես մանկական ու պատանեկան հասակում։ Մաշկի ախտահարումն առաջանում է կամ տուբերկուլոզային ինֆեկցիայի հեմատոգեն ներմուծման հետևանքով (առաջնային սկրոֆուլոդերմա), կամ, որ դիտվում է ավելի հաճախ, տուբերկուլոզով ախտահարված ավշային հանգույցներից per continuitatem ինֆեկցիան անցնելու հետևանքով։
Հիվանդությունն սկսվում է ենթամաշկային բջջանքում մեկ կամ մի քանի ամուր, խոշոր սիսեռի կամ շագանակի մեծությամբ խիստ սահմանափակ հանգույցների առաջացումով։ Աստիճանաբար աճելով, հանգույցները կարող են հասնել աղավնու ձվի մեծության։ Այդ ժամանակ նրանք միաձուլվում են իրենց ծածկող մաշկի հետ և որոշ չափով բարձրանում մաշկի մակերեսից։ Մաշկը նրանց վրա ստանում է կապտակարմրավուն գունավորում։ Հետագայում հանգույցները փափկում են ու վերածվում սառը թարախակույտի, մաշկը բարակում է, ծակվում է մեկ կամ մի քանի ոչ մեծ անցքերով, որոնցից արտադրվում է փսորված տեսք ունեցող հեղուկ թարախ՝ մեռուկացած հյուսվածքի պոկված մասնիկների հետ մեկտեղ։ Ժամանակի ընթացքում պատռված անցքերը լայնանում են, և գոյանում են փափուկ, խորը փորվածքով, կախ ընկած, կապտագույն եզրերով խոցեր։ Խոցի հատակը ծածկված է թառամ, դեղին գույնի, հեշտությամբ արյունահոսող գրանուլացիաներով։
Շատ թե քիչ ժամանակ պահպանվելով, խոցերն ապաքինվում են, թողնելով կամրջիկներ ու թավիկներ ունեցող անհարթ սպիներ։ Երկրորդային սկրոֆոլլոդերմայի ժամանակ, կապված ախտահարված ավշային հանգույցների հետ, խոցերն ավելի խորն են թափանցում ավշային հանգույցների հյուսվածքի մեջ։ Ապաքինումից հետո մնում է ներձգված, ամուր, անհարթ սպի։ Առանձին դեպքերում սկրոֆուլոդերմային խոցերն հակված են ծայրամասային աճի ու կարող են հասնել շատ մեծ չափերի։ Երեխաների սկրոֆուլոդերման աչքի է ընկնում ախտահարման օջախների բազմաքանակությամբ։
Սկրոֆուլոդերման ամենից հաճախ տեղակայվում է պարանոցի վրա, հատկապես ծնոտի անկյան տակ, այտի վրա, ականջի խեցու մոտ, վեր և ենթաանրակային փոսերում, ավելի պակաս՝ վերջույթների վրա։
Սկրոֆուլոդերման հաճախ զուգորդվում է ոսկրերի ու հողերի, աչքերի տուբերկուլոզային ախտահարման հետ, ինչպես նաև թոքերի ակտիվ, սակայն սովորաբար բարենպաստ ընթացող պրոցեսի, երբեմն՝ մաշկի տուբերկուլոզային ախտահարումների այլ ձևերի հետ (գայլախտ, գորտնուկանման տուբերկուլոզ և այլն)։ Տուբերկուլինային ռեակցիաները, որպես կանոն, դրական են։
Հյուսվածաախտաբանությունը: Հանգույցի կենտրոնական մասում՝ լոռանման քայքայում, խիտ թափանցված լեյկոցիտներով և շրջապատված ինֆիլտրատով, որը կազմված է լիմֆոցիտներից, պլազմատիկ բջիջներից և որոշ քանակությամբ էպիթելոիդ և հսկա բջիջներից։ Տուբերկուլոզային ցուպիկները կարող են հայտնաբերվել հյուսվածաբանական պրեպարատներում։
Սկրոֆուլոդերմայի ընթացքը տարբեր է. մի դեպքում հիվանդությունը սահմանափակվում է եզակի հանգույցի գոյացումով և համեմատաբար արագ առողջացումով, մյուսում՝ նոր հանգույցների հանդես գալով, որը կարող է պատճառ դառնալ հիվանդության երկարաձգման։
Ախտորոշումը։ Տարբերական ախտորոշման տեսակետից պետք է նկատի ունենալ սիֆիլիսային գումաները, որոնք տարբերվում են սկրոֆուլոդերմայից նրանով, որ ենթարկվում են միայն կենտրոնական քայքայման ու գոյացնում են խառնարանանման խոցեր, շրջապատված ամուր ինֆիլտրատի պատնեշով։ Ակտինոմիկոզը, որը հաճախ տեղադրված է լինում պարանոցի շրջանում, աչքի է ընկնում տարածուն, տախտակի ամրությամբ ինֆիլտրատի գոյացումով՝ ծակված խուղակային ուղիներով, որոնցից արտադրվում է հեղուկ թարախ։ Վերջինիս մեջ կարող են հայտնաբերվել սնկի տարրեր (գրուզներ)։
Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am
Նյութի էլէկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին
