Թեփատու որքինը (psoriasis vulgaris) հաճախակի կրկնումների հակում ունեցող մաշկային խրոնիկական հիվանդություն է։ Կարող է սկսվել ցանկացած տարիքում, չբացառելով նաև վաղ մանկականը, բայց ամենից հաճախ ծագում է 16-25 տարեկան հասակում։

Թեփատու որքինն սկսվում է սուր, մանր (գնդասեղի գլխիկից մինչև ոսպի մեծության), վառ վարդագույն հանգույցիկների ցանավորումով, որի տարրերն արագորեն ծածկվում են փուխր, արծաթասպիտակ թեփուկներով։ Հանգույցիկներն աստիճանաբար մեծանում են և վեր են ածվում տարբեր մեծության վահանիկների։ Վերջիններս շատ անգամ միաձուլվում են միմյանց հետ, գոյացնելով զգալի մեծության ախտահարման օջախներ, խոշոր ժաներիզավոր գծագրությամբ։ Երբեմն (դեպի ծայրամասը շարունակվող աճի դեպքում) վահանիկները կենտրոնական մասում ներծծվում են և ընդունում օղականման, ծաղկաշղթայանման ձև։ Առանձին դեպքերում մաշկի ախտահարումը կարող է ընդունել համընդհանուր բնույթ։

Պսորիազային վահանիկները խիստ սահմանագծված են շրջակա առողջ մաշկից, ունեն վառ վարդագույն կամ կարմիր գույն (ստորին վերջույթների վրա շատ անգամ կապտավուն նրբերանգով), ծածկված են արծաթասպիտակ թեփուկների շերտով։ Կիրառելով քերման մեթոդը, կարելի է հայտնաբերել յուրահատուկ, պսորիազի համար շատ բնորոշ երեք ախտանիշների, այսպես կոչված պսորիազային եռյակը, պայմանավորված հյուսվածաբանական փոփոխությունների յուրահատկությամբ։ Սկալպելով վահանիկը քերելիս ամենից առաջ նշվում է թեփուկների մանրատում։ Նրանք բաժանվում են մանրագույն մասնիկների (որն ուժեղացնում է վահանիկի մակերեսի սպիտակությունը), և հեռանում արծաթասպիտակավուն մանր փոշու ձևով։ Դա, այսպես կոչված՝ "բնաճարպային բծի ախտանիշն է"։

Հետագա քերման ժամանակ հայտնաբերվում է վահանիկի հարթ մակերեսը, որի վրայից խոշոր թաղանթի ձևով քերվում-հեռանում է եղջերային բջիջների վերջին շերտը՝ այսպես կոչված՝ "ծայրային թաղանթի ախտանիշը"։ Վերջինիս հեռացման դեպքում գոյանում է քերծվածք, որի մակերեսին, պտկիկների առանձին մազանոթների վնասման հետևանքով դուրս են գալիս արյան կաթիլներ՝ "արյունային ցողի ախտանիշը"։ Հասնելով որոշակի (տարբեր հիվանդների մոտ տարբեր չափերի) մեծության, վահանիկների աճն ու զարգացումը կանգ են առնում, նրանք ընդունում են կայուն բնույթ։ Այդ վիճակում նրանք կարող են գոյություն ունենալ (բուժման բացակայության դեպքում) մի քանի ամիս ու նույնիսկ տարիներ։

Վահանիկների՝ հետագայում առաջացող ինքնաբեր (կամ բուժման ազդեցությամբ) ապաքինումը բնութագրվում է թեփոտման նվազումով ու նրանց տափակումով մինչև լրիվ անհետացումը, շատ անգամ նրանց տեղում գունազուրկ, ավելի պակաս՝ գերգունակային բծերի գոյացումով։ Այսպիսով, թեփատու որքինի զարգացման մեջ կարելի է նշել երեք շրջան. 1) առաջընթացային (սուր), 2) կայունացման և 3) ապաքինման։ Հիվանդության շրջանի որոշումը յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքում ունի կարևոր գործնական նշանակություն ճիշտ բուժում նշանակելու համար։ Պսորիազային ցանավորման առանձնահատկությունը սուր շրջանում հանդիսանում է ամենից առաջ մեծ քանակությամբ թարմ, մանր ցանային տարրերի առկայությունը, ինչպես նաև թեփոտման բնույթը։

Կայունացման շրջանում թեփուկները ծածկում են վահանիկի ամբողջ մակերեսը, մինչդեռ սուր շրջանում թեփոտումը չի հասնում առողջ մաշկի սահմանին, այլ վահանիկների ծայրամասում թողնում է վարդագույն, չթեփոտվող նեղ երիզ։ Բացի այդ, պսորիազի սուր շրջանում կարող է նկատվել, այսպես կոչված, նույնաձևության ռեակցիա (Կեբների ախտանիշ), որն արտահայտվում է պսորիազային հանգույցիկների առաջացմամբ մաշկի նույնիսկ աննշան վնասվածքի դեպքում, օրինակ՝ քերծվածքների, ճանկռվածքների շուրջը և այլն։

Քորի զգացումը թեփատու որքինի ժամանակ պարտադիր չէ, սակայն այն դիտվում է ոչ հազվադեպ՝ հատկապես սուր շրջանում։ Պսորիազային վահանիկները կարող են առաջանալ մաշկային ծածկույթի ցանկացած տեղամասում, որպես կանոն՝ սիմետրիկորեն։ Ամենից հաճախ նրանք տեղակայվում են վերին ու ստորին վերջույթների տարածիչ մակերեսների վրա (հատկապես արմունկների ու ծնկների), այնուհետև սրբանի ու գլխի մազածածկ մասի շրջանում։ Այստեղ պսորիատիկ վահանիկները սովորաբար պահպանվում են առանձնապես երկար ("հերթապահ վահանիկներ")։

Ամենից ավելի սակավ ախտահարվում է դեմքի, ափերի ու ներբանների մաշկը։ Երբեմն թեփատու որքինը ցանավորվում է մաշկային ծածկույթի շատ սահմանափակ տեղամասերում, առանձնապես գլխի մազածածկ մասի, տղամարդկանց սեռական օրգանների վրա։ Հազվադեպ մեկուսացած ախտահարվում են ափերն ու ներբանները։ Առանձին հիվանդների մոտ պսորիազի մեկուսացված ձևով ախտահարված են լինում խոշոր ծալքերը՝ աճուկա-ազդրային, անութային, կանանց մոտ՝ ենթակաթնագեղձային։ Բարձրացած խոնավության հետևանքով այղ տեղամասերում ցայտուն արտահայտված թեփոտումը բացակայում է, որի պատճառով մաշկի ախտահարումը շատ է հիշեցնում ստրեպտոկոկային կամ խմորասնկային շփաբորբի։ Պսորիազը գլխի մազածածկ մասի վրա տեղակայվելիս մազերը վահանիկների շրջանում չեն ախտահարվում ու չեն թափվում։ Եղունգների ախտահարումը պսորիազի ժամանակ դիտվում է բավականին հաճախ։ Մեծամասամբ այն արտահայտվում է եղունգների թերթիկների վրա բազմաթիվ կետային փոսիկների (ինչպես մատնոցի վրա) գոյացումով։

Եղունգային գլանիկների ախտահարման դեպքում լուսնակիկի շրջանում եղունգաթերթիկը փխրունանում է և փշրվում։ Այդ բոլորը հիշեցնում են եղունգների այնպիսի ախտահարում, որն առաջացնում են խմորասընկերը։ Պսորիազային վահանիկները մատների ծայրերին տեղակայվելիս՝ հետագայում եղունգահունի վրա տարածվելիս տեղի է ունենում եղունգաթերթիկի փխրունացում ազատ եզրից, որը շատ է հիշեցնում եղունգների սնկիկային ախտահարումը և վերջինից տարբերվում է եղունգաթերթիկի միջով թափանցող ու եղունգի ախտահարված մասը երիզող վարդագույն զոլով։ Տեսանելի լորձաթաղանթների ախտահարումը պսորիազի ժամանակ դիտվում է շատ հազվադեպ։ Դա արտահայտվում է այտերի ու շրթունքների լորձաթաղանթի վրա էպիթելի փխրունացման ոչ խիստ սահմանագծված տեղամասերի առաջացումով, որոնք ունեն մոխրա–սպիտակավուն գույն և շրջապատված են վարդագույն պսակով։ Թեփատու որքինի սովորական ձևի ժամանակ հիվանդների ընդհանուր վիճակը չի տուժում։

Պսորիազի ընթացքը խրոնիկական է, կրկնվող բնույթի։ Հիվանդության բռնկումներն ավելի հաճախ առաջանում են աշնանն ու ձմռանը (ձմեռային ձև), զգալիորեն ավելի պակաս ամռանը (ամառային ձև) և ձգձգվում են մի քանի ամիսներ, բայց չբուժվելու դեպքում թեփատու որքինը կարող է մի քանի տարի շարունակ գտնվել կայուն վիճակում։ Ընդմիջումներն առանձին բռնկումների ժամանակ տևում են սովորաբար մի քանի ամիս, շատ հազվադեպ՝ մի քանի տարի։ Պսորիազի վերը նկարագրված կլինիկական պատկերից ու ընթացքից լինում են (թեկուզ և հազվադեպ) նաև շեղումներ, որոնք հիմք են տալիս առանձնացնելու թեփատու որքինի հատուկ ձևեր։ Նրանց թվին են դասվում.

էքսուդատիվ պսորիազ։ Որոշ հիվանդների մոտ պսրիազային ցանավորումները սուր շրջանում աչքի են րնկնում զգալի քանակությամբ շճային էքսուդատի արտադրությամբ։ Էքսուդատը, ներծծվելով վահանիկների մակերեսին կուտակվող թեփուկների մեջ, գոյացնում է դեղնավուն կեղևաթեփուկներ, որոնց հեռացումից հետո մերկանում է թաց ու հեշտ արյունահոսող մակերես։ Առանձին դեպքերում կուտակվող կեղևա֊թեփուկները չորանալով, կարող են վահանիկների մակերեսների վրա գոյացնել խխունջային խեցիներին նմանվող հոծ, ամուր կուտակումներ, ստեղծելով, այսպես կոչված, կեղային պսորիազի պատկեր։

Հոդախտային պսորիազ։ Մի շարք դեպքերում պսորիազն ուղեկցվում է հոդերի, գերազանցապես ձեռնաթաթերի ու ոտնաթաթերի մանր հոդերի, առավել սակավ՝ խոշոր հոդերի ախտահարումով։ Սկզբում այն արտահայտվում է միայն ցավազգացությամբ։ Հետագայում դիտվում է հոդերի թեթև ուռածություն ու նրանց շարժունակության սահմանափակում՝ որպես հետևանք հարհոդային հյուսվածքների ինֆիլտրացիայի ամրացման։ Հարհոդային փոփոխությունների ուժեղացման հետևանքով հաջորդաբար առաջանում են ենթահողախախտումներ, հոդախախտումներ ու հոդերի անկիլոզներ, որոնք հանգեցնում են ծանր ձևախախտումների։

Ռենտգենյան քննությունները սկզբում ոչ մի ոսկրային փոփոխություն չեն հայտնաբերում։ Ավելի ուշ նշվում են օսթեոպորոզի ու հոդաճեղքերի նեղացման երևույթներ։ Մաշկային ցանավորման ամեն բռնկման հետ փոփոխությունները հոդերում ուժեղանում են, իսկ ռեմիսիաների շրջաններում որոշ չափով թուլանում։ Հետագայում, ձևախախտումների զարգացման հետ, նրանք ընդունում են կայուն բնույթ և հիվանդին հասցնում են լրիվ հաշմանդամության։

Պսորիազային էրիթրոդերմիա (կարմրամաշկություն)։ Բացի մաշկային ծածկույթի համընդհանուր պսորիազային ախտահարման վերը նշված հնարավորությունից, թեփատու որքինի ընթացքում կարող է առաջանալ կարմրամաշկության վիճակ։ Վերջինս զարգանում է սուր կերպով։ Կարմրությունը (էրիթեմա) սկզբում առաջանում է մաշկի այն տեղամասերում, որոնք ծածկված չեն պսորիազային վահանիկներով, ապա տարածվում է ամբողջ մաշկային ծածկույթի վրա, ընդգրկելով նաև դեմքի մաշկը։ Էրիթեմայի ֆոնի վրա արագորեն հայտնվում է առատ թեփոտում՝ շատ բարակ ու թեթև թերթիկների ձևով, որոնք առատորեն թափվում են մաշկի մակերեսից։ Մինչ այդ եղած պսորիազային ցանը (հանգույցիկներն ու կուտակները) դառնում է աննկատելի։

Ոչ հազվադեպ դիտվում է ուժեղ մազաթափություն։ Եղունգա թերթիկները հաստանում են ու հեշտությամբ հեռանում եղունգահունի մակերեսից։ Որպես կանոն այդ բոլորն ուղեկցվում է օրգանիզմի ջերմաստիճանի երկարատև բարձրացմամբ։ Պահպանվելով մի քանի շաբաթ (նույնիսկ ամիսներ), կարմրամաշկությունն անցնում է, և պսորիազի կլինիկական պատկերը նորից վերականգնվում է։ Երկրորդային կարմրամաշկության զարգացման ամենահաճախակի պատճառը հանդիսանում է պսորիազի ոչ ռացիոնալ, չափից ավելի եռանդագին բուժումը սուր շրջանում։
Հյուսվածաախտաբանական փոփոխությունները պսորիազի ժամանակ բնութագրվում են ականտոզի երևույթներով, որոնք արտահայտվում են մինչպտկիկային ելունների խիստ երկարումով և հարեղջերացումով։ Հատիկային շերտը լրիվ բացակայում է: Հիվանդության սուր շրջանում փշաձև շերտում շատ անգամ նկատվում է տարածուն միջբջջային այտուց և լեյկոցիտների կուտակում մանրաթարախակույտերի ձևով։

Բուն մաշկում՝ այտուց ու պտկիկների խիստ երկարում, որոնք բարձրանում են գրեթե ընդհուպ մինչ հարեղջերայնորեն փոփոխված եղջերաշերտը և բաժանվում են նրանցից փշաձև շերտի բջիջների միայն երկու-երեք շերտերով։ Պտկիկների մազանոթներն ու ենթապտկիկային շերտի անոթները խիստ լայնացած են, նրանց շուրջը՝ զգալի (գերազանցապես լիմֆոցիտային) ինֆիլտրացիա, որն ուժեղանում է պրոցեսը կայուն վիճակին անցնելուն զուգընթաց։

Ախտապատճառներ և ախտածնություն։ Թեփատու որքինի ախտապատճառները մինչ այժմ բացահայտված չեն։ Մի շարք հեղինակների կողմից, առաջադրվել է դրույթ պսորազի ինֆեկցիոն ծագման վերաբերյալ։ Համաձայն նրանց տվյալների, թեփատու որքինը պետք է դիտվի որպես թույլ հպավարակիչ հիվանդություն, որի հարուցիչը ֆիլտրվող վիրուսն է։ Վերջինս գոյացնում է տարրական մարմնիկներ ու միջբջջային պարփակումներ, որոնք կարող են պատվաստվել կենդանիներին (ճագարներ, ծովախոզուկներ)։

Ա. Ֆ. Ուխինը հաղորդում է խորիոնալանտոիսի վրա պսորիազային վիրուսի աճեցման դրական արդյունքների մասին։ Համաձայն Ա. Մ. Կրիչևսկու տվյալների, պսորիազով հիվանդների ընտանիքներում ընտանիքի՝ տեսքով առողջ անդամների կեսի մոտ արյան շիճուկի մեջ հայտնաբերվում է պսորիազային հակածին (անտիգեն), իսկ 1/3-ի մոտ՝ պսորիազային հակամարմիններ։ Սա ցույց է տալիս, որ պսորիազի ժամանակ հնարավոր է ինչպես վիրուսակրություն, այնպես էլ թաքնված ինֆեկցիա։ Չնայած բերված տվյալների մեծ հետաքրքրությանը, նրանք դեռևս հաստատված չեն։

Առանձին հիվանդների մոտ հայտնաբերվում է թեփատու որքինի կապը օջախային վարակի հետ (տոնզիլիտներ)։ Կան դիտարկումներ, որոնք ցույց են տալիս պսորիազի բռնկման առաջացման հնարավորությունը հոգեկան տրավմայի ազդեցության տակ։ Մի շարք դեպքերում նշվում է պսորիազի կապը ներզատիչ գեղձերի գործունեության խանգարման հետ։ Այս տեսակետից հատկապես ցուցադրական են պսորիազի լավացման և նույնիսկ լրիվ ապաքինման դեպքերը հղիության ժամանակ։ Ցուցումներ կան փոխանակության, մասնավորապես լիպոիդային (խոլեստերինային), ֆերմենտային և այլ խանգարումների հետ պսորիազի հնարավոր կապի վերաբերյալ։

Ըստ ժամանակակից տվյալների, պսորիազային թեփուկների մեջ բարձրացած է ֆոսֆորի, դեզօքսիռիբոնուկլեինային ու ռիբոնուկլեինային թթուների պարունակությունը։ Երբեմն արձանագրվում է հիվանդության րնտանեկան բնույթը, երբ ծնողներից մեկի մոտ պսորիազի առկայության դեպքում նմանօրինակ հիվանդություն է առաջանում երեխաներից որևէ մեկի մոտ:

Ախտորոշումը։ Պետք է նկատի ունենալ, որ պսորիազի բնորոշ նշաններից մեկը՝ արծաթասպիտակ թեփոտումը կարող է երբեմն նկատվել նաև մաշկի այլ ախտահարումների դեպքում։ Այն կարող է դիտվել սիֆիլիսային հանգույցիկների մակերեսին, էկզեմատիդի բծերի վրա, կարմիր ու սովորական գայլախտի օջախներում և այլն։ Բոլոր այդ դեպքերում ախտորոշումը հաստատվում է քերման մեթոդի կիրառման միջոցով, որը թույլ է տալիս պսորիազի ժամանակ որոշելու ոչ միայն բնաճարպային բծի ախտանիշր, այլև "եռյակի" մյուս երկու ախտանիշները՝ ծայրային թաղանթն ու կետավոր արյունահոսությունը։

Հիշատակված մյուս հիվանդությունների ժամանակ հայտնաբերվում է միայն բնաճարպային բծի ախտանիշ։ Ախտորոշման մեջ որոշ դժվարություններ կարող են ծագել մաշկի խոշոր ծալքերի մեկուսացած պսորիազային ախտահարման դեպքում՝ այդ ձևի ժամանակ նկատելի թեփոտման բացակայության պատճառով։ Բայց ախտահարման օջախի արտահայտված ինֆիլտրացիան, ծայրամասում եղջերային շերտի՝ օձիքի ձևով շերտազատման բացակայության, ինչպես նաև քերելիս ծայրային թաղանթի ու կետավոր արյունահոսության ախտանիշների հայտնաբերումը, այնուամենայնիվ, հնարավորություն են տալիս տարբերիչ ախտորոշում անցկացնել պսորիազի ու վարակիչ (ստրեպտոկոկային) շփաբորբի միջև։ Եղունգների պսորիազային ախտահարումը, ինչպես նշվել է վերը, կարող է որոշակի դեպքերում հիշեցնել սնկիկայինին։ Բայց եղունգների ախտահարումը պսորիազի ժամանակ առաջանում է ոչ թե մեկուսացած, առանձին եղունգների վրա, այլ սիմետրիկորեն, մի քանի եղունգների վրա միաժամանակ և դրա հետ մեկտեղ ուղեկցվում է մաշկի բնորոշ փոփոխություններով:

Բուժումը։ Պսորիազի ախտապատճառների վերաբերյալ ճշգրիտ տեղեկությունների բացակայության պատճառով բուժումը տարվում է միայն ախտանշանայնորեն։

Յուրաքանչյուր դեպքում պետք է ձգտել պարզել հնարավոր նախատրամադրող գործոնը (հոգեկան տրավմա, ներզատական գեղձերի խանգարումներ, նյութափոխանակության խանգարումներ, օջախային ինֆեկցիա և այլն), որն առաջացրել է հիվանդության տվյալ բռնկումը, ապա նշանակել համապատասխան ընդհանուր բուժում։ Ընդհանուր բուժման համար ներքին ընդունման ձևով նշանակում են հանգստացնող միջոցներ, ինչպես նաև կալցիումի քլորիդի կամ կալցիումի գլյուկոնատի 1 %-անոց լուծույթի ներերակային ներարկումներ։ Ցուցված են նաև B1, B6, A վիտամինները։ Լավ արդյունք են ցուցաբերում, հատկապես պսորիազի էքսուդատիվ ձևի ժամանակ, վիտամին B12-ի սրսկումները՝ 200-400 Υ, օրումեջ, 1-1,5 ամսվա ընթացքում։

Ընդհանուր բուժման մեթոդներից հանձնարարվում է նաև ջերմաբուժում՝ պիրոգենալի կամ պրոդիգիոզանի միջմկանային սրսկումներով։ Բուժման սովորական մեթոդներին չենթարկվող դեպքերում խորհուրդ է տրվում զգուշորեն, ստացիոնարի պայմաններում տանել, բուժում ամինոպտերինով կամ մեթատրեքսատով (ցիտոստատիկ միջոցներ): Նշանակվում են ներքին րնդունման եղանակով՝ օրր 1-2 հաբ, 5-7-օրյա կուրսերով, նույնքան էլ րնդմիջումներով։ Կուրսերը կրկնվում են 2-3-4 անգամ՝ կախված տանելիությունից ու բուժական արդյունքից։ Պրեպարատը թունավոր է։ Հնարավոր բարդությունները, խոցային ստոմատիտ, լեյկոպենիա, արյունազեղումներ։ Ֆոլիաթթվի նշանակումը՝ 0,02 գ օրը 3 անգամ, վերացնում է թունավոր երևույթները։ Հողախտային պսորիազով հիվանդներին ցուցված են (ներքին ընդունման եղանակով) սալիցիլային պրեպարատներ, բուտադիոն, սինթետիկ հակամալարիային միջոցներ։

Կարմրամաշկությամբ ու հողախտային պսորիազով հիվանդներին խորհուրդ է տրվում բուժել կորտիկոստերոիդներով (պրեդնիզոլոն 15-20-ական մգ/օր կամ նրա նմանակները համապատասխան դոզաներով): Սուր շրջանում խորհուրդ է տրվում մաշկի ախտահարված տեղամասերին քսել ինդիֆերենտ կամ թույլ թեփոտող քսուքներ, օրինակ՝ 1-2%-անոց սալիցիլային վազելին, 2%-անոց սալիցիլա-սնդիկային (սպիտակ) քսուք, ինչպես նաև կորտիկո ստերոիդային քսուքներ ու կրեմներ: Միաժամանակ նշանակվում են տաք լոգանքներ՝ 2-3 օրը 1 անգամ կամ՝ տաք ցնցուղ։ Կայուն շրջանում, ինչպես և լավացման շրջանում արտաքին եդանակով նշանակվում են սկզբում թեփազերծող, եղջերալուծող (3-5% սալիցիլային օծանելիք), այնուհետև լուծիչ քսուքներ։ Վերջիններից առավել արդյունավետ են ձյութային քսուքները՝ աստիճանաբար աճող խտությամբ (5%-ից և ավելի), քսուքներ խրիզառոբինով ու ցիգնոլինով (2- 5%), ինչպես նաև կորտիկոստերոիդային քսուքներ ձյութի պարունակությամբ։ Ոչ մեծ վահանիկի վրա խրիզառոբինն ու ցիգնոլինը կարելի է նշանակել լաքի ձևով։

Պետք է խուսափել այնպիսի քսուքների օգտագործումից, որոնք որպես ազդող նյութ պարունակում են իպրիտ (պսորիազին, էմբիխինային քսուք), քանի որ չնայած ցուցաբերած արագ ազդեցությանը, վատթարացնում են պսորիազի հետագա ընթացքը։ Կրկնումներն առաջանում են ավելի հաճախակի և դժվարությամբ են ենթարկվում բուժման։ Դա բացատրվում է իպրիտի՝ տարբեր գրգռումների նկատմամբ մաշկի զգայունությունը բարձրացնելու ընդունակությամբ։

Պսորիազի ձմեռային ձևով տառապող հիվանդների բուժման ժամանակ օգտակար է օծանելիքային բուժումը զուգորդել անդրամանուշակագույն ճառագայթներով ընդհանուր լուսավորումների հետ (ենթակարմրացնող դոզաներ), իսկ համառորեն չներծծվող (քսուքային բուժման ազդեցության տակ) վահանիկների վրա նշանակել լուսավորումներ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների կարմրացնող դոզաներով։

Ամռանը ցուցված է արևաբուժում, հատկապես զուգորդված ծովային լոգանքների հետ։ Երբեմն լավ արդյունքներ է տալիս (մասնավորապես նյութափոխանակության խանգարումներ ունեցող հիվանդներին) բուժումը ծծմբային լոգանքներով Մացեստայի, Պյատիգորսկի, Սերնովոդսկի առողջարաններում։ Պսորիազի սուր և ենթասուր ձևերով տառապող հիվանդներին պետք է նշանակել ճարպերի քանակը պակասեցրած դիետա։ Գեր մարդկանց (իսկ այդպիսիները պսորիազով հաճախ հն տառապում) խորհուրդ է տրվում շաբաթը 1-2 անգամ անցկացնել բեռնաթափման օրեր։

Բուժման բոլոր բերված մեթոդները հնարավորություն են տալիս վերացնել պսորիազի հերթական բռնկումը, բայց չեն կանխարգելում հիվանդության կրկնումները։

 

 

Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am

Նյութի էլէկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին