Պատճառը գանգի փոքրացած և սխալ կառուցվածքն է, որի դեպքում գանգի հետագա աճը դանդաղում է։ Սովորաբար գանգի փոքր չափերը համապատասխանում են գլխուղեղի փոքր չափերին։ Միկրոցեֆալիայի մասին ընդունված է խոսել այն դեպքերում, երբ գանգի շրջագիծը նորմայի համեմատությամբ փոքրացած է 4-6 սմ և ավելի չափով։

Տարբերում են միկրոցեֆալիայի երկու հիմնական ձև.
1. առաջնային,
2. երկրորդային։


Առաջնային միկրոցեֆալիան հաճախ հանդես է գալիս որպես ժառանգական հիվանդություն։ Այն կարող է զարգանալ նաև մի շարք անբարենպաստ գործոնների ազդեցությունից (իոնացնող ճառագայթում, մոր ներզատական խանգարումներ, վարակային հիվանդություններ), որոնք ներարգանդային զարգացման վաղ շրջաններում կարող են ազդել պտղի վրա։ Հատկապես փոքրացած են գլխուղեղի ճակատային ու քունքային մասերը։

Կլինիկորեն հիվանդությունն, առաջին հերթին, բնորոշվում է գլխի փոքրացած շրջաչափով։ Երեխան ծնվում է փոքր գլխով։ Գաղտունները և միջոսկրային կարանները կամ փակված են կամ փակվում են ծնվելուն հաջորդող մի քանի օրերի ընթացքում։ Շատ յուրահատուկ է հիվանդի արտաքին տեսքը, գերակշռում է գանգի դիմային մասը, գլխի վերին մասը նեղ է, ճակատը ցածր, վերհոնքային աղեղներն արտացցված են, ականջները մեծ են, ցցված, ցածր տեղադրումով։ Հիվանդների մեծ մասի մոտ առկա են տարբեր աստիճանի մտավոր թերզարգացման երևույթներ։ Երեխաները գլուխը ուշ են սկսում պահել, առողջների համեմատությամբ ավելի ուշ են նստում, քայլում։ Հիվանդների մի մասի մոտ նկատվում է թուլություն, ցածր շարժականություն, անտարբերություն շրջապատի նկատմամբ (տորպիդ ձև), մյուսների մոտ՝ ընդհակառակն, չափից ավելի շարժականություն, անհանգիստ վիճակ (էրիտիկ ձև)։

Երկրորդային միկրոցեֆալիան զարգանում է ներարգանդային կյանքի վերջին ամիսներին, ծնվելու ընթացքում և կյանքի առաջին ամիսներին՝ ազդող վնասակար գործոնների (վարակներ, վնասվածք, հիպոքսիա և այլն) ազդեցության հետևանքով։ Նման դեպքերում ձևաբանորեն հայտնաբերվում են բորբոքային և կրակալման օջախներ, արյունազեղումներ։

Միկրոցեֆալիայի այս ձևn առաջնային ձևից հիմնականում տարբերվում է նրանով, որ ծնվելուց անմիջապես հետո գլխի չափերը լինում են նորմալ և միայն հետագայում է նրա աճը դանդաղում։ Շատ հատկանշական են մանկական ուղեղային պարալիզի ձևով շարժողական կոպիտ խանգարումները։ Մշտապես նկատվում են մտավոր թերզարգացման ծանր երևույթներ։ Անհրաժեշտ է նկատի ունենալ, որ միկրոցեֆալիայի վերոհիշյալ բաժանումներն առաջնայինի և երկրորդայինի որոշ չափով պայմանական են, քանի որ մշտապես հնարավոր չէ առանձնացնել միկրոցեֆալիայի ժառանգական և ձեռքբերովի ձևերը։

 
 

 

Սկզբնաղբյուրը՝ Կլինիկական մանկաբուժություն

Վ.Ա. Աստվածատրյան

Հոդվածի էլեկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին