Եղջրենու հիվանդություններն իրենցից լուրջ խնդիր են ներկայացնում, քանի որ հաճախ խախտում են նրա թափանցիկությունը` հանգեցնելով տեսողության պերմանենտ խաթարման` սկսած տեսողության թեթև մշուշոտությունից մինչև տոտալ կուրություն: Եղջրենու հիվանդությունները լինում են բորբոքային (կեռատիտներ), դիստրոֆիկ և դեգեներատիվ բնույթի: Պերիֆերիկ եղջրենում հանդիպում են նաև նեոպլաստիկ հիվանդություններ: Կեռատիտները հաճախ են հանդիպում, և ըստ բորբոքման բնույթի լինում են ինֆեկցիոն և իմունային: Ինֆեկցիոն բորբոքումները կարող են առաջանալ էկզոգեն ինֆեկցիայից և էնդոգեն ինֆեկցիայից, որը մեծ մասամբ կրում է իմունային բնույթ:
Եղջրենու էկզոգեն ինֆեկցիաներն առաջանում են միկրոօրգանիզմների ուղղակի ներխուժման հետևանքով, որոնց սովորաբար նախորդում է էպիթելի միկրովնասվածքը: Էկզոգեն ինֆեկցիոն կեռատիտներն ըստ ծագման կարող են լինել բակտերիալ, վիրուսային, սնկային և պարազիտար: Եղջրենու էնդոգեն ինֆեկցիաները կամ բորբոքումները այդքան էլ հաճախ չեն հանդիպում, քանի որ եղջրենին ավասկուլյար է: Ինչևէ, եղջրենին ներառվում է սիստեմային, ալերգիկ կամ գերզգայունության ռեակցիաների մեջ. ինտերստիցիալ և ֆլիկտենուլյար կեռատիտները հանդիսանում են նմանատիպ օրինակներ: Եղջրենին կարող է շարունակական երկրորդային ձևով ընդգրկվել բորբոքային պրոցեսի մեջ կոնյունկտիվայի, սկլերայի և անոթաթաղանթի հիվանդությունների ժամանակ, քանի որ այս հյուսվածքները եղջրենու հետ գտնվում են ուղղակի անատոմիական կապի մեջ: Կեռատիտներն իրենց բնույթով լինում են երկու տեսակի` խոցոտվող, երբ եղջրենու ամբողջականությունը խախտված է, և ոչ խոցոտվող, երբ եղջրենու էպիթելն ինտակտ է: Կլինիկորեն խոցոտվող կեռատիտը լինում է 2 տեսակի` մակերեսային և խորը: Ըստ տոպոգրաֆիայի` լինում է կենտրոնական, հարկենտրոնական և մարգինալ: Կեռատիտներով հիվանդները խիստ սիմպտոմատիկ են: Նրանք գանգատվում են աչքի կարմրությունից, լուսավախությունից, ցավից, զգալի դիսկոմֆորտից:
Ինֆեկցիոն և իմունային կեռատիտները հաճախ դժվար է իրարից դիֆերենցել: Ինչևէ, որոշ կլինիկական առանձնահատկություններ օգնում են դրանց իրարից տարբերակել.
1. Բոլոր տեսակի ինֆեկցիոն բորբոքումների ժամանակ առկա է էպիթելի դեֆեկտ, իսկ իմունային բորբոքման ժամանակ հաճախ էպիթելն ինտակտ է:
2. Զգալի լորձաթարախային արտադրությունն ակնաճեղքից տիպիկ է ինֆեկցիոն պրոցեսներին:
3. Ինֆեկցիոն բորբոքումներին նաև բնորոշ է հաճախ հիպոպիոնի (բորբոքային բջջիջների նստվածք առաջային խցիկում) առկայությունը, որը հազվադեպ է զուգակցվում իմունային բորբոքումների հետ:
Երբ բորբոքման բնույթը / պատճառը պարզ չէ, խորհուրդ է տրվում կատարել եղջրենու քերուկի ցանքս` պարզելու միկրոօրգանիզմի առկայությունը, նրա տեսակը և զգայունությունը դեղորայքների հանդեպ:
Ինֆեկցիոն կեռատիտներ
1.Բակտերիալ կեռատիտ
Եղջրենու բակտերիալ ինֆեկցիան տեսողությանը սպառնացող ախտահարում է: Որոշ տեսակներ ունեն սուր սկիզբ և արագորեն հանգեցնում են ստրոմալ բորբոքման: Բուժում չանցկացնելու դեպքում կարող է զարգանալ եղջրենու թափածակում (պերֆորացիա) և ինֆեկցիայի տարածում հարակից հյուսվածքները: Բակտերիալ կեռատիտը հաճախ առաջանում է պիոգեն միկրոօրգանիզմներով էկզոգեն ինֆեկցիայի արդյունքում (Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, Pneumococcus, Gonococcus և այլ), ուստի և դրանցով հարուցված կեռատիտը կրում է թարախային բնույթ և հաճախ անվանվում է եղջրենու թարախային խոց: Եղջրենու ինտակտ էպիթելը պատնեշ է հանդիսանում այս միկրոօրգանիզմների ներթափանցման համար, ուստի և էպիթելի ամբողջականության խախտումը ռիսկի գործոն է հանդիսանում բակտերիալ կեռատիտի առաջացման համար: Հետևաբար, եղջրենու քերծվածքը տրիվիալ տրավմայի, օտար մարմնի կամ տրիխիազի հետևանքով հեշտացնում է այս միկրոօրգանիզմների ներթափանցումը: Բացառություն են կազմում գոնոկոկը և դիֆթերիա բացիլուսը (Diphtheria bacillus-ը), որոնք կարող են ներթափանցել ինտակտ էպիթելի միջով:
Եղջրենու բակտերիալ խոցով հիվանդները գանգատվում են ցավից, աչքի կարմրությունից, լուսավախությունից, տեսողության վատացումից: Ճեղքային լամպով դիտելիս հայտնաբերվում է կոնյունկտիվայի ինեկցիա, որն առավել արտահայտված է լիմբի շրջանում: Բակտերիալ խոցին բնորոշ է էպիթելի դեֆեկտը հստակ դեմարկացիոն եզրերով , ստորադաս թարախային ինֆիլտրատը, որն ունի ոչ հստակ սահմաններ և շրջապատված է շրջակա ստրոմայի այտուցով: Հաճախ առկա է էնդոթելին կպած բորբոքային թիթեղիկ (plaque), առաջային խցիկում խիստ արտահայտված բորբոքային ռեակցիա` հիպոպիոն: Ճշգրիտ ախորոշմանն օգնում է եղջրենու քերուկի ցանքսը, միկրոսկոպիկ հետազոտությունը: Նախքան անտիբիոտիկների նկատմամբ զգայունության պատասխանի պատրաստ լինելը խորհուրդ է տրվում բուժումը սկսել լայն սպեկտրի անտիբիոտիկների կաթիլներով, ինչպիսիք են ֆտորքինոլոնները (մոքսիցին, գատիֆլոքսացին, լեվոֆլոքսացին և այլն):
Պնևմոկոկային խոց (ulcus serpens)
Պնևմոկոկային խոցը, որը հարուցվում է Streptococcus pneumoniae-ով, գրականության մեջ հայտնի է նաև սողացող խոց անվանումով: Այն միշտ ուղեկցվում է հիպոպիոնով: Խոցը սկսվում է մոխրասպիտակավուն սկավառակի տեսքով եղջրենու կենտրոնում և ունենում է ինֆիլտրացիոն եզրեր: Պնևմոկոկից արտազատված տոքսինները թափանցում են առաջային խցիկ և հարուցում խիստ արտահայտված իրիդոցիկլիտ՝ պոլիմորֆոնուկլեար լեյկոցիտների կուտակումով: Հիպոպիոնը ստերիլ է մնում այնքան ժամանակ, քանի դեռ դեսցեմենտյան թաղանթն ինտակտ է, քանի որ վերջինս անթափանցելի է միկրոօրգանիզմների համար : Խոցը պրոգրեսիվում է ինֆիլտրատի առավել ինտենսիվ հատվածի եզրից՝ ստանալով աղեղնաձև տեսք, հանգեցնում եղջրենու նեկրոզի և թափածակման՝ բուժում չստանալու դեպքում:
2.Սնկային կեռատիտ
Ավելի հազվադեպ է հանդիպում: Առավելապես դիտվում է գյուղական բնակչության մոտ: Եղջրենու միկրոտրավման հողի կամ բանջարեղենի հետ հանդիսանում է հիմնական ռիսկի գործոնը: Կորտիկոստերոիդների երկարատև կիրառումը նույնպես հանդիսանում է նախատրամադրող գործոն (իմունոսուպրեսիայի պատճառով ): Աչքն ախտահարող սնկերի հիմնական տեսակներն են Candida albicans-ը, Aspergillus fumigatus-ը և Fusarium-ը:
3.Պարազիտար կեռատիտ (ականտամեոբա կեռատիտ)
Ականտամեոբա կերատիտը հազվագյուտ հանդիպող պրոտոզոային ինֆեկցիա է: Նրան բնորոշ է խիստ ցավը, լուսավախությունը, արցունքահոսությունը, տեսողության վատացումը և կենտրոնական եղջրենում օղակաձև ինֆիլտրատի առկայությունը: Այս կեռատիտը առավելապես հանդիպում է կոնտակտային լինզա կրողների մոտ, որոնք օգտագործում են ոչ ստերիլ լուծույթներ լինզաներն ախտահանելու համար:
4.Հերպետիկ կեռատիտ
Վիրուսային կեռատիտները զգալիորեն հաճախ են հանդիպում և նրանց մեջ առավել հաճախ հերպես սիմպլեքս վիրուսի առաջին տեսակով (HSV) և վարիցելլա զոստեր վիրուսով (VZC) հարուցված կեռատիտները: Հերպես բառը հունարենից թարգմանաբար նշանակում է սոշալ: Հերպես սիմպլեքս վիրուսային ինֆեկցիան տարածվում է ինֆեկցված օջախների կամ նրանց սեկրետների ուղղակի կոնտակտի միջոցով (համբույր կամ սեռական կոնտակտ): Վարակը կարող է փոխանցվել նորածիններին ծննդաբերական ուղիներից, եթե մայրն ունի գենիտալ ինֆեկցիա: Առաջնային ինֆեկցիայից հետո վիրուսը թափանցում է տրիգեմինալ գանգլիոն, որտեղ կարող է մնալ լատենտ տարիներ շարունակ:
Առաջնային օկուլյար HSV ինֆեկցիան սովորաբար դրսևորվում է մոնոլատերալ բլեֆարոկոնյունկտիվիտի ձևով: Կոնյունկտիվայի բորբոքային ռեակցիան ֆոլիկուլյար է և զուգակցվում է պրեաուրիկուլյար լիմֆատիկ հանգույցի մեծացմամբ: Կոպմաշկի վրա առկա վեզիկուլները (բշտիկները) կարևոր են ախտորոշման համար: Առաջնային օկուլյար HSV ինֆեկցիայով հիվանդների մոտ կարող է զարգանալ էպիթելիալ կեռատիտ, սակայն ստրոմալ կեռատիտ կամ ուվեիտ հազվադեպ է զարգանում: Առաջնային օկուլյար HSV ինֆեկցիան ինքնասահմանափակվող հիվանդություն է: Per os և տեղային տրված հակավիրուսային դեղորայքներն արագացնում են ախտանշանների վերացումը:
Ռեցիդիվող օկուլյար ինֆեկցիան առաջանում է լատենտ ինֆեկցված տրիգեմինուսի գանգլիոնում վիրուսի ռեակտիվացիայի հետևանքով, վերջինիս` նյարդերի աքսոններով անտերոգրադ տրանսպորտի հետևանքով դեպի սենսոր նյարդերի վերջույթները և ապա աչքի մակերեսի էպիթելը: Ռեցիդիվող HSV-ը կարող է ախտահարել աչքի ցանկացած հյուսվածք, ներառյալ կոպերը, կոնյունկտիվան, եղջրենին, ծիածանաթաղանթը, տրաբեկուլյար ցանցը և ցանցաթաղանթը, սակայն առավել հաճախ հանդիպում են հետևյալ կլինիկական տեսակները.
-բլեֆակոնյունկտիվիտ
-էպիթելիալ կեռատիտ
-ստրոմալ կեռատիտ
-իրիդոցիկլիտ
Բլեֆարոկոնյուկտիվիտը կլինիկորեն չի տարբերվում առաջնային օկուլյար ինֆեկցիայի ժամանակ առաջացած բլեֆարոկոնյուկտիվիտից, ունի նույն պատկերը: Հակավիրուսային դեղորայքները կրճատում են հիվանդության տևողությանը:
Էպիթելիալ կեռատիտ: Հիվանդները գանգատվում են օտար մարմնի զգայողությունից, լուսավախությունից, կարմրությունից և տեսողության մշուշոտվելուց: Էպիթելիալ կեռատիտին ամենից բնորոշ օջախը դենդրիտիկ (ծառանման ճյուղավորված) խոցն է (dendritic ulcer): Այն առաջանում է վիրուսի բազմացման արդյունքում: Էպիթելում առաջանում են թափանցիկ բշտիկներ, որոնք շատ արագ միանում են իրար՝ ստանալով ճյուղավորված` դենտրիտիկ տեսք տերմինալ լայնացումներով: Էպիթելը դենդրիտի հիմքում դեսկվամացվում է և ներկվում է ֆլյուորեսցեին ներկով: Եղջրենու զգայողությունը սովորաբար իջնում է: Դենդրիտիկ օջախը կարող է տարածվել տարբեր ուղղություններով, ստանալ ամեոբային բնորոշ կոնֆիգուրացիա, որն անվանվել է աշխարհագրական խոց: Այս տեսակի օջախը սովորաբար զարգանում է սխալմամբ նշանակված կորտիկոստերոիդային կաթիլների հետևանքով, որոնք հանգեցնում են հյուսվածքի դիմադրողականության անկմանը, վիրուսի առավել արագ ռեպլիկացիային: Էպիթելիալ կեռատիտը ախտորոշվում է կլինիկորեն: Կասկածելի դեպքում կատարվում է էպիթելի քերուկի հետազոտություն պոլիմերազային շղթայական ռեակցիաների մեթոդով (PCR)՝վիրուսի ԴՆԹ-ն հայտնաբերելու համար: Դենդրիտիկ կեռատիտի դիֆ. ախտորոշումը կատարվում է Herpes Zoster պսեդոդենդրիտի հետ, որն իրենից ներկայացնում է էպիթելի հիպերպլազիա և ներկվում է վարդագույն բենգալյան ներկով, այլ ոչ թե ֆլյուորեսցեինով: Բուժումը կատարվում է հակավիրուսային դեղորայքներով` ացիկլովիրի 3% աչքի քսուք կամ Oftan Idu, Vidarabine, Trifluridine աչքի կաթիլներով: Կորտիկոստերոիդային կաթիլները հակացուցված են:
Ստրոմալ կեռատիտը սովորաբար զարգանում է էպիթելիալ կեռատիտի մի քանի էպիզոդներից հետո: Տարբերում են նրա 2 տեսակ. նեկրոզվող և ոչ նեկրոզվող (դիսկաձև կամ ինտերստիցիալ): Դիսկաձև (սկավառակաձև) կեռատիտն իրենից ներկայացնում է ստրոմայի (կեռատոցիտների) գերզգայունության իմունային ռեակցիա՝ ուղղված հերպետիկ ինֆեկցիայի հանդեպ: Կլինիկորեն արտահայտվում է եղջրենու կենտրոնական հատվածի սկավառակաձև այտուցի ձևով, որն ընդգրկում է ստրոման և էպիթելը: Էպիթելի խոցոտում երբեք չի լինում, այն ինտակտ է միշտ: Կարող են լինել կեռատիկ պրեցիպիտատներ էնդոթելի վրա այդ այտուցի հատվածում, որը վկայում է առաջային խցիկում մեղմ բորբոքային ռեակցիայի մասին: Բուժումը կատարվում է ստերոիդների կաթիլների միջոցով, տրվում են նաև per os հակավիրուսային դեղորայքներ (Acyclovir, Valacyclovir-ի հաբեր) պրոֆիլակտիկ նպատակով:
Նեկրոզվող կեռատիտը հազվադեպ է հանդիպում: Տիպիկ օջախն ունի պանրանման դեղնասպիտակավուն տեսք, որը նման է բակտերիալ կեռատիտին: Առկա է ցիլիար ինյեկցիա, ստրոմայի վասկուլյարիզացիա, էպիթելի դեֆեկտ: Պաթոգենեզում նկատված է ինչպես իմունային բորբոքումը, այնպես էլ վիրուսի ակտիվ ներխուժումը ստրոմալ հյուսվածք: Ուստի բուժման մեջ կիրառվում են կորտիկոստերոիդներ քիչ քանակով (օրը 2-3 անգամ), հակավիրուսային դեղորայքներ ինչպես տեղային օգտագործման (Acyclovir քսուք), այնպես էլ per os (Acyclovir, Valacyclovir և այլն): Հերպետիկ կեռատիտի բազմաթիվ ռեցիդիվների ընթացքում կարող է զարգանալ մետահերպետիկ կեռատիտ/խոց, որի հիմքում ընկած է նեյրոտրոֆիկ մեխանիզմը: Այս խոցը սովորաբար կլոր կամ օվալ է, պարացենտրալ տեղակայման: Ակտիվ վիրուս չի հայտնաբերվել, ուստի բուժումը կատարվում է էպիթելի վերականգնումը լավացնող դեղամիջոցներով (արհեստական արցունքի կաթիլներ, սոլկոսերիլ, ակտովեգին աչքի ժելե): Դրական արդյունք չդիտվելու դեպքում կատարվում է վիրաբուժական միջամտություն` ամնիոտիկ մեմբրանի տրանսպլանտացիա կամ կոնյունկտիվայի լոսկուտով խոցի ծածկում, տարզոռաֆիա: Եթե հերպետիկ կեռատիտների արդյունքում զարգացել է եղջրենու կենտրոնական սպի, որը զգալի իջեցրել է տեսողության սրությունը, ապա տեսողության լավացման համար ցուցված է եղջրենու փոխպատվաստում` կեռատոպլաստիկա:
Իմունային կամ ոչ ինֆեկցիոն կեռատիտներ
Ոչ ինֆեկցիան կեռատիտները լինում են 2 տեսակի՝ միկրոխոցային (microulcerative) և մակրոխոցային (macroulcerative):
Միկրոխոցային ինֆիլտրատները` եզակի թե բազմաթիվ, իրենց չափերով փոքր են, ախտահարում են 2մմ-ից ավելի փոքր տարածություն (less than 2 clock hours in size), հազվադեպ են խոցոտվում, սովորաբար պերիֆերիկ տեղակայման են և հազվագյուտ են պրոգրեսիվում դեպի եղջրենու կենտրոնական հատվածը:
Մակրոխոցային -ինֆիլտրատը զբաղեցնում է 2 մմ-ից ավելի մեծ տարածություն, հակված է խոցոտման և պրոգրեսիվում է թե շրջանաձև` լիմբին զուգահեռ և թե` դեպի եղջրենու կենտրոն:
Մակրոխոցային կեռատիտը զուգակցվում է կոլլագենոզների և վասկուլիտների հետ:
Միկրոխոցայինը իր հերթին լինում է 2 տեսակի.
-կետային մարգինալ կեռատիտ (զուգակցվում է բակտերիալ կոնյունկտիվիտի հետ կամ առաջանում է տեղային օգտագործման աչքի կաթիլներից): Իրենից ներկայացնում է գերզգայունության ռեակցիա: Կլինիկորեն առկա են կետային օջախներ էպիթելի շերտում
-պերիֆերիկ կեռատիտ զուգակցված բլեֆարիտի հետ
Եղջրենու մարգինալ ինֆիլտրատը գրականության մեջ հայտնի է նաև որպես կատարալ (catarrhal) ինֆիլտրատ/խոց անվան տակ: Սովորաբար դիտվում է ստաֆիլկոկային բլեֆարիտ ունեցող հիվանդների մոտ: Մարգինոզ ինֆիլտրատներն առաջանում են այն հատվածում, որտեղ կոպեզրը առավելապես է հպվում եղջրենուն` ժամը 10-ի, 2-ի, 4-ի և 8-ի շրջանում: Այս ինֆիլտրատներն իրենցից ներկայացնում են գերզգայունության ռեակցիա՝ ուղղված ստաֆիլոկոկի էկզոտոքսինների հանդեպ: Ինֆիլտրատները սպիտակամոխրագույն են, հստակ սահմաններով, գտնվում են լիմբից 1 մմ հեռու, էպիթելի տակ, բնորոշ է մաքուր թափանցիկ գոտու առկայությունը լիմբի և ինֆիլտրատի միջև: էպիթելը սովորաբար ինտակտ է: Բուժումը կատարվում է ստերոիդների կաթիլներով կամ անտիբիոտիկ և ստերոիդ պարունակող կաթիլներով (օր. Tobradex, Floxadex և այլն): Պարտադիր պետք է զուգահեռ բուժում անցկացնել նաև բլեֆարիտի դեմ:
Ֆլիկտենուլյոզը կամ ֆլիկտենան եղջրենու կամ կոնյունկտիվայի բորբոքում է, այն իրենից ներկայացնում է ուշացած գերզգայունության ռեակցիա՝ ուղղված միկրոբների անտիգենների հանդեպ, սովորաբար ստաֆիլոկոկի բջջի պատի կոմպոնենտների հանդեպ: Զարգացած երկրներում ֆլիկտենան զուգակցվում է Staph. aureus-ի հետ, իսկ տուբերկոլյոզի էնդեմիկ օջախ հանդիսացող երկրներում` Mycobacterium tuberculosis-ի հետ: Ֆլիկտենան սովորաբար մոնոլատերալ հիվանդություն է, առաջանում է լիմբի մոտ բուլբար կոնյունկտիվայում կամ եղջրենում: Այն իրենից ներկայացնում է փոքրիկ, կլորավուն, մոխրագույն ֆոկալ բորբոքային հանգույց՝ զուգակցված հիպերեմիկ անոթի հետ: Այն սովորաբար դառնում է նեկրոտիկ և խոցոտվում կենտրոնում, ապա սպոնտան հետ զարգանում 2-3 շաբաթվա ընթացքում: Երբեմն ֆլիկտենան կարող է պրոգրեսիվել դեպի եղջրենու կենտրոն, անգամ հասնել մինչև հանդիպակաց լիմբը՝ իր հետ տանելով անոթային խուրձ: Այս դեպքում այն կոչվում է թափառող ֆլիկտենա: Բուժումը նույնն է, ինչ ստաֆիլոկոկային մարգինալ կեռատիտի դեպքում: Եթե ֆլիկտենայի պատճառը տուբերկուլյոզն է, ապա պետք է նաև համակարգային հակատուբերկուլյոզային բուժում:
Պերիֆերիկ ռոզացեա կեռատիտ – ռոզացեան (acne rosacea) օկուլոդերմատոլոգիական հիվանդություն է, որն ախտահարում է մաշկը և աչքերը: Հիվանդության պատճառը հայտնի չէ: Մեյբոմյան գեղձերի դիսֆունկցիան զուգակցվում է մաշկի, պարանոցի և ուսերի ճարպագեղձերի ֆունկցիայի խանգարման հետ: Բորբոքման բնույթն իրենից ներկայացնում է ուշացած գերզգայունության ռեակցիա: Աչքի ախտահարումը դրսևորվում է կոպեզրերի հաստացմամբ, տելեանգիէկտազիաների առաջացմամբ, եղջրենու մարգինալ ինֆիլտրատների առաջացմամբ, ստերիլ խոցոտմամբ, էպիսկլերիտով կամ իրիդոցիկլիտով: Աչքի մակերեսի բորբոքումը ունի ռեցիդիվող բնույթ և հանգեցնում է եղջրենու նեովասկուլյարիզացիայի և սպիական փոփոխության: Հիմնականում այս փոփոխություններն առկա են ստորին եղջրենու շրջանում:
Դեմքի ախտահարումները ներառում են ռեցիդիվող պապուլաներ և պուստուլաներ (papules and pustules), տելեանգիէկտազիաներ, դիտվում է rhinophyma՝ քթի մաշկի և շարակցական հյուսվածքի հաստացում: Բուժումը. աչքի և մաշկի ախտահարումները պետք է բուժել միաժամանակ: Per os տրվող տետրացիկլինները համարվում են բուժման հիմնական միջոցը: Այս դեղորայքները փոփոխում են ճարպագեղձերի կողմից արտադրվող լիպիդների բնույթը: Հիվանդների կողմից առավելապես լավ է տարվում Doxycyclin-ը: Խորհուրդ է տրվում վերջինիս խիստ փոքր դեղաչափը` 20 մգ/օրեկան, պահպանել մշտապես: Պերիֆերիկ կեռատիտը կրում է ստերիլ բորբոքային բնույթ և լավ ենթարկվում է կորտիկոստերոիդային կաթիլներին:
Ինտերստիցիալ կեռատիտ
Ինտերստիցիալ կեռատիտն իրենից ներկայացնում է եղջրենու պարենխիմատոզ բորբոքում, հաճախ ունի ալերգիկ ծագում: Ստրոման ախտահարվում է երկրորդային ձևով առաջային ուվեիտի հետևանքով: Հիվանդությունը հիմնականում դիտվում է բնածին սիֆիլիսով տառապող երեխաների մոտ: Այն կարող է դիտվել նաև ձեռքբերովի սիֆիլիսի, տուբերկուլյոզի, սարկոիդոզի, բրուցելյոզի, խոզուկի և այլ հիվանդությունների ժամանակ: Սիֆիլիտիկ ինտերստիցիալ կեռատիտը լինում է բնածին և ձեռքբերովի: Բնածինն ավելի հաճախ է հանդիպում: Բնածին ինֆեկցիան T. pallidum-ով կարող է տեղի ունենալ տրանսպլացենտար կամ ինֆեկցված ծննդաբերական ուղիներից: Հիվանդությունը սովորաբար բիլատերալ է, ախտահարում է 5-15 տարեկան հասակում: Հիվանդության հիմնական օջախն առաջային ուվեիտն է, առաջանում են կեռատիկ պրեցիպիտատներ, ապա զարգանում է կեռատիտ` գերզգայունության ռեակցիայի հետևանքով: Treponema pallidum-ը երբեք չի հայտնաբերվել եղջրենու հյուսվածքում: Բորբոքային ինֆիլտրատը հայտնվում է եղջրենու խորանիստ շերտերում` դեսցեմենտյան թաղանթի առջևում և իրենից ներկայացնում է լիմֆոցիտար ինֆիլտրացիա: Գրեթե միշտ այտուցվում է և էնդոթելը, և էպիթելը, եղջրենին պղտոր տեսք է ստանում, հյուսվածքը նեկրոզվում է: Միաժամանակ անոթներ են աճում լիմբից և ներխուժում եղջրենու խորանիստ շերտերը: Բորբոքային ինֆիլտրացիան առաջացնում է դեսցեմենտյան թաղանթի ծալքեր, վերջինիս և էնդոթելի դեստրուկցիա: Հիվանդության ռեգրեսիան դանդաղընթաց է: Եղջրենու այտուցը ներկվում է, անոթները սկսում են օբլիտերացվել, սակայն դատարկ անոթները (ուրվական անոթներ) ամբողջ կյանքում մնում են տեսանելի:
Բուժումը կայանում է կորտիկոստերոիդային և ատրոպինի կաթիլների նշանակման մեջ: Ծանր դեպքերում կատարվում են նաև սուբկոնյունկտիվալ կամ սուբտենոնյան ստերոիդների ներարկումներ:Համակարգային կորտիկոստերոիդների նշանակումը պարտադիր պետք է զուգակցել համակարգային հակասիֆիլիտիկ բուժման հետ:
Տուբերկուլյոզային ինտերստիցիալ կեռատիտ
Սովորաբար մոնոլատերալ է և ախտահարում է ստորին եղջրենին կամ նրա մի հատվածը: Կլինիկական առանձնահատկությունները նույնն են, ինչ սիֆիլիտիկ ինտերստիցիալինը: Եվ տեղային, և սիստեմային բուժումը պետք է սկսել միաժամանակ: Քանի որ կեռատիտն ալերգիկ է իր ծագմամբ, ուստի նշանակվում են ստերոիդների կաթիլներ (օր. Դեքսամեթազոն 0.1%) 2 ժամը մեկ և ատրոպինի 1% աչքի կաթիլներ 2-3 անգամ օրեկան առաջային ուվեիտի համար: Սիստեմային հակատուբերկուլյոզային բուժումը սովորաբար նշանակվում է թոքաբանի կողմից:
Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am
Նյութի էլէկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին