Բացի սուր ձևից դիտվում է հանգուցային էրիթեմայի խրոնիկական ձևը (eryth ema nodosum chronicum)։ Հիվանդությունը զարգանում է դանդաղորեն և բնորոշվում է սրբունքների վրա ոչ մեծ քանակի հանգույցների առաջացումով, որը կարող է ուղեկցվել օրգանիզմի ջերմաստիճանի աննշան բարձրացումով և ընդհանուր տկարությամբ։ Ոչ հազվադեպ, մաշկային ախտահարմանը նախորդում է անգինան։ Հանգույցների թիվը դանդաղորեն ավելանում է, բայց սովորաբար յուրաքանչյուր սրունքի վրա 6-8 հատից ոչ ավելի։ Հանգույցներն աստիճանաբար դառնում են ավելի սահմանագծված, կոնսիստենցիան՝ ավելի ամուր, նրանց վրայի մաշկը ձեռք է բերում կապտա֊շագանակագույն գունավորում։
Պահպանվելով 2-3 ամիս, հանգույցները դանդաղորեն ներծծվում են, իրենցից հետո չթողնելով կայուն փոփոխություններ։ Հանգույցների քայքայում չի դիտվում։ Հիվանդները գանգատվում են ծանրության զգացումից ստորին վերջույթներում քայլելու և երկար կանգնած մնալու ժամանակ։ Հանգույցների շոշափումը ցավոտ է։ Մի շարք դեպքերում հանգույցները դանդաղորեն աճում են ըստ ծայրամասերի, կենտրոնում ենթարկվելով ներծծման։ Որպես արդյունք մաշկի ու ենթամաշկային բջջանքի մեջ գոյանում են խորը տեղադրված օղականման ինֆիլտրատներ, բնականոն մաշկից քիչ բարձրացող, վարդագույն կամ քիչ կապտավուն գույնի։ Կենտրոնական մասն ունի կապտաշագանակագույն գունավորում։ Այդպիսի օղականման գոյացությունների տրամագիծը կարող է հասնել ավելի քան 8-10 սմ-ի (հանգուցային էրիթեմայի սողացող ձև)։ Խրոնիկական հանգուցային էրիթեման կարող է գոյություն ունենալ մի քանի ամիս կամ մի քանի տարի։ Հիվանդությունը դիտվում է չափահասների (20-30 տարեկան), գրեթե բացառապես կանանց մոտ։
Հյուսվածաախտաբանությունը։ Հանգույցների զարգացման սկզբնական շրջանում նշվում են նույն փոփոխությունները, ինչ որ սուր հանգուցային էրիթեմայի ժամանակ։ Ավելի հին հանգույցներում բորբոքային ինֆիլտրատը կազմված է գերազանցապես հիստիոքիտներից, պլազմատիկ բջիջներից և լիմֆոցիտներից։ Տեղ-տեղ հայտնաբերվում են էպիթելոիդ և առանձին հսկա բջիջներ։ Անոթների պատերը խիստ ինֆիլտրացված են, էնդոթելը պրոլիֆերացիայի վիճակում է:
Ախտորոշումը։ Ամենամեծ դժվարություններ է ներկայացնում խրոնիկական հանգուցային էրիթեմայի տարբերական ախտորոշումը պնդացող էրիթեմայից՝ մաշկի տուբերկուլոզի հանգուցային ինֆիլտրատիվ ձևից, որի հետ նա ունի կլինիկական մեծ նմանություն։ Հօգուտ հանգուցային էրիթեմայի խրոնիկական ձևի վկայում են՝ տուբերկուլոզային ինֆեկցիայի նշանների բացակայությունը հիվանդի մոտ և տուբերկուլինային փորձերի (Պիրկեի ռեակցիա) բացասական արդյունքը, առանձին հանգույցների՝ քայքայվելու ու խոցոտվելու հակում ունենալու բացակայությունը, հազվադեպ դիտվող կրկնումները, լայն սպեկտրի ազդեցության հակաբիոտիկներով տարվող բուժման համեմատաբար արագ դրսևորվող ներգործությունը։
Ախտապատճառները և ախտածնությունը։ Խրոնիկական հանգուցային էրիթեմայի զարգացման մեջ գլխավոր դերը պատկանում է օջախային վարակին (ստրեպտոկոկային, ստաֆիլոկոկային), սակայն չի բացառված նաև այլ ինֆեկցիաների հեմատոգեն տարածման հնարավորությունը: Որպես նախատրամադրող պատճառներ ծառայում են հիդրոստատիկ ճնշման բարձրացումը վերջույթների անոթներում, կանգային երևույթները, խրոնիկական ինտոքսիկացիան, ցրտի երկարատև ներգործությունը, հիպովիտամինոզը (C, P) էնդոկրին խանգարումները։
Բուժումը։ Վարակի օջախների հայտնաբերում ու հեռացում: Պենիցիլինի (50 000 ԱՄ յուրաքանչյուր 3 ժամը մեկ անգամ՝ ընդհանուր դոզան հասցնելով մինչև 6 000 000-8 000 000 ԱՄ) կամ լայն սպեկտրի ազդեցության հակաբիոտիկների կիրառում՝ պահպանելով հիվանդների խիստ անկողնային ռեժիմը։ Միաժամանակ նշանակվում են կալցիումի պրեպարատներ, վիտամիններ C1, P և PP։ Երկարատև չլավացող դեպքերում օգտակար է աուտոհեմոթերապիան, ինչպես նաև նատրիումի յոդիդը (2-3 %-անոց լուծույթ, օրը 3 ճաշի գդալ)։ Տեղային տաք, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներով ճառագայթում (թույլ էրիթեմային դոզաներ)։
Էլեկտրոնային նյութի սկզբնաղբյուրը ՝ Doctors.am
Նյութի էլէկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին
