Բրուցելոզը հիվանդություն է, որն առաջացնում է Brucella–ն։ Բրուցելոզի կլինիկան երեխաների մոտ բավականին բազմազան է: Բրուցելոզի ամենացայտուն և հաճախ հանդիպող արտահայտություններից է հենաշարժական ապարատի ախտահարումը: Հոդերի, մկանների, ջլերի ու կապանների փոփոխությունները գլխավորապես հանդիպում են հիվանդության ենթասուր և քրոնիկական ընթացքի դեպքում։ Ոսկրահոդային ախտահարումները համեմատաբար հաճախ են հանդիպում այն երեխաների մոտ, որոնք անմիջական շփում են ունեցել վարակի աղբյուրի հետ։ Սննդային վարակման դեպքում ոսկրահոդային ախտահարումները հազվադեպ են։ Իրենց ախտածագման բնույթով, բրուցելոզային արթրիտները դասվում են ալերգիկ սինովիտների շարքին։
Հոդերի բրուցելոզային ախտահարումները երեխաների մոտ հանդիպում է պոլիարթրալգիաների, արթրիտների և հարարթրիտների ձևով։ Պոլիարթրալգիաները հաճախ են հանդիպում։ Որպես կանոն, ախտահարվում են մի քանի հոդեր, իսկ հազվադեպ՝ մեկը։ Հոդացավերի ուժգնությունը և տևողությունը տարբեր է։ Բրուցելոզային հոդաբորբին առավել բնորոշ է հանկարծակի սկիզբը, ջերմության բարձրացումը, խիստ ցավոտությունը և ախտահարման թռչող բնույթը։ Առավել հաճախ ախտահարվում են խոշոր հոդերը։ Մանր հոդերի մեկուսացված ախտահարում հազվադեպ է հանդիպում։ Հիվանդների մեծ մասի մոտ հոդաբորբերը, ինչպես նաև հոդացավերը, կրկնման հակում ունեն։ Բորբոքային պրոցեսի սրացումը կարող է կապված լինել վնասվածքի, մրսելու և այլ ոչ ախտահատուկ գործոնների հետ: Հոդերի բորբոքումները, որպես կանոն, ավարտվում են բարեհաջող և ֆունկցիայի լրիվ վերականգնումով։ Բրուցելոզով հիվանդ երեխաների մոտ, ի տարբերություն չափահասների, օստեոարթրիտներ, օստեոխոնդրիտներ, սրբոսկր-զստային հոդի ախտահարում չեն նկատվում։ Որոշ հիվանդների մոտ զարգանում են շուրջ և հարհոդաբորբեր։ Շուրջհոդային հյուսվածքների բորբոքումները գոյանում են ինչպես ինքնուրույն, այնպես էլ միանում են հոդաբորբերին կամ հոդացավերին։ Հոդերի արտաքին տեսքը սովորաբար չի փոխվում։ Հոդերի շրջանում երբեմն կարող է նկատվել ոչ մեծ այտուցվածություն։
Բրուցելոզին բնորոշ են բուրսիտները։ Վերջին տարիներին դրանք զգալիորեն պակասել են։ Բուրսիտները զարգանում են հիվանդության տարբեր շրջաններում։ Սկզբում հայտնվում է ցավոտություն, իսկ հետո՝ մաշկի տեղական գերարյունություն և ջերմության բարձրացում։ Բուրսիտների չափերը լինում են տարբեր՝ աղավնու ձվից մինչև հավի ձվի մեծության։ Սովորաբար ախտահարվում են արմնկային և ծնկային հոդերի լորձաբարձիկները։ Վերջիններիս պունկցիայից երբեմն հնարավոր է ստանալ թափանցիկ ստերիլ հեղուկ, որը մեկ անգամ ևս հաստատում է ախտահարման ալերգիկ բնույթը։ Բրուցելոզի հաճախ հանդիպող արտահայտություններից են ջլերի և ջլաբունոցների բորբոքումները (տենդինիտ, տենդովագինիտ)։ Դրանք հաճախ տեղակայվում են ձեռքերի մակերեսներին և կլինիկորեն արտահայտվում են համապատասխան ջլերի ուղղությամբ տարածվող ցավերով, ուռածությամբ, շարժումների սահմանափակումով։ Այդ շրջանի մաշկը թեթևակի լարված է, իսկ շոշափման ժամանակ՝ տաք։ Ախտահարված հոդերում սովորաբար ռենտգենաբանական փոփոխություններ չեն հայտնաբերվում։ Միայն քրոնիկական ընթացքի դեպքում երբեմն օստեոպորոզ է նկատվում։
Հիվանդության պարզորոշ արտահայտված կլինիկական պատկերի և համապատասխան էպիդեմիոլոգիական անամնեզի դեպքում բրուցելոզային հոդաբորբի ախտորոշումը դժվարություն չի ներկայացնում։ Ժամանակին ախտորոշելը հնարավոր է նաև, եթե առկա են դրական լաբորատոր տվյալները (Ռայտի, Խեդդելսոնի, Բյուրներ ռեակցիաները): Բրուցելոզը, հատկապես բրուցելոզային հոդաբորբերը պետք է տարբերել ռևմատիզմից, ռևմատոիդ արթրիտից, տուբերկուլոզից։
Բուժումը։ Նշանակվում են հակաբիոտիկներ, վակցինային բուժում, ինչպես նաև հակաբորբոքային միջոցներ։ Հոդերի սուր բորբոքային պրոցեսների մարման ժամանակ կիրառում են ֆիզիկական բուժման մեթոդներ։ Լավ ազդեցություն են թողնում բուժական ֆիզկուլտուրան և մերսումը։
Սկզբնաղբյուրը՝ Կլինիկական մանկաբուժություն
Վ.Ա. Աստվածատրյան
Հոդվածի էլեկտրոնային տարբերակի իրավունքը պատկանում է Doctors.am կայքին
